از وین بوی توافق می‌آید؟

ابوالفضل خدائی: دور هشتم مذاکرات احیای برجام و لغو تحریم ها رأس ساعت ۸:۳۰ دقیقه شب به وقت تهران در وین از سر گرفته شد و ادامه دهنده فضا و دورنمای مثبتی بود که از دور هفتم به جا مانده بود. وانگ کوان نماینده چین در مذاکرات وین در حالی خبر مهم کاهش اختلافات بین ایران و طرف های اروپایی ها را اعلام کرد که به گفته وی در دور جدید انتظار می رود توافق قبل از ماه فوریه ۲۰۲۱ (ظرف کمتر از یک ماه) صورت بگیرد چرا که به گفته وی اساسا مبنای دور هشتم مذاکرات بررسی متنی مشترک بین طرف ها خواهد بود که قرار است تحریم ها بر اساس آن لغو شوند.

اهمیت این متن مشترک بیانگر اراده و عزم جدی ایران برای دریافت تضمین های عینی از طرف مقابل است. چرا که به گفته حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان سند ژوئن ۲۰۲۱ به طور کلی کنار گذاشته شده و تنها سند جدید مبنای رایزنی ها و اجماع برای نهایی شدن است. برخلاف جوسازی ها و فرافکنی های طرف های غربی اساسا طبق این سند ایران درخواست بزرگی ندارد چرا که فروش بی مانع نفت و دریافت پول آن به صورت ارزی نزد بانک های ایران حق مسلم و طبیعی برای بهره مندی از توافق موجود است و مبنا و اصل توافق سال ۲۰۱۵ نیز اعمال محدودیت های هسته ای در برابر بهره مندی ایران از مزایای برجام بود.

در همین راستا میخائیل اولیانوف نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز در ارزیابی دور هشتم مذاکرات وین طی توئیتی نوشت: در نشست امروز کمیسیون مشترک برجام دور هشتم مذاکرات وین آغاز شد. طرفین گفت‌وگوهای منظم و نتیجه‌محوری داشتند. آن‌ها به ویژه توافق کردند که فرایند نوشتن پیش‌نویس جهت حصول هرچه سریع‌تر توافق تسریع گردد. اولیانوف در حالی این توئیت را منتشر کرد که قبل از جلسه نشست کمیسیون مشترک به همراه نماینده چین با علی باقری کنی رئیس هیات مذاکره کننده ایران در وین به رایزنی پرداخت.

همچنین انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین نیز پس از خروج از جلسه موفقیت مذاکرات را منوط به از سرگیری تعهدات ایران و آمریکا دانست و گفت:مذاکرات کنونی باید در دوره زمانی معقولی پایان یابد و منظور من چند هفته است نه چند ماه.

فضای قالب بر دور هشتم مذاکرات نسبت به دور قبلی دورنمای مثبت تری داشت. علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد کشورمان نیز به این مساله اشاره داشت و قبل از برگزاری نشست احیای برجام و لغو تحریم ها اظهار کرد که اگر به مذاکرات خوش بین نبود به وین سفر نمی کرد.

البته که جوسازی و فرافکنی رژیم صهیونیستی و طرف های غربی فصل مشترک این دور از گفتگوها با دوره های قبلی بود. به ویژه پس از آنکه یائیر لاپید در ادعایی نخ نما شده ایران را تهدید به حمله نظامی کرد و آمریکایی ها با تاکتیک فشار و بی اثرسازی برجام سعی در انداختن توپ در زمین ایران داشتند. به ویژه رابرت مالی  نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که در گفت‌وگویی با اشاره به توسعه فعالیت‌های هسته‌ای و منطقه‌ای ایران مدعی شد که اقدامات ایران اشتباه محسباتی هستند و ایران در حال بازی با آتش است! او همچنین با تاکید به اینکه آمریکا حاضر به پذیرش توافقی بدتر نخواهد شد گفت در این بازه زمانی نزدیک تلاش برای احیای برجام معادل " تلاش برای احیای یک جسد" خواهد بود.

>>> بیشتر بخوانید:
مذاکرات وین به ضرب‌الاجل برجامی می‌کشد؟
نقش اروپایی‌ها پشت میز مذاکرات؛ عملگرایی یا زدن ساز ناکوک آمریکایی‌ها؟
کوئینسی: هیچ توافقی با آمریکا از نابودی در امان نیست؛ اصلا چرا باید ریسک کرد و به واشنگتن امتیاز بزرگ داد؟
به وین امیدوار باشیم؟
 

بازتاب دور هشتم مذاکرات در رسانه های دنیا

خبرگزاری رویترز در گزارشی با عنوان "ادامه دور هشتم مذاکرات وین با تمرکز ایران برای رفع تحریم ها" نوشت که تمرکز و اولویت اصلی ایران رفع تحریم های نفتی و فروش نفت است و همچنین از قول قدرت های غربی نوشت که تنها چند هفته به توافق مانده است نه ماه ها.

روزنامه گاردین نیز با اشاره به اظهارات امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان بر این موضوع تاکید کرد که ایران به دنبال راستی آزمایی ادعای آمریکا برای لغو تحریم ها است. گاردین نوشت بر اساس متون پیشنهادی ایران قبل از اجرایی کردن تعهدات خود خواستار لغو محدودیت هایی در صادرات نفت و دیگر محصولات صنعتی شده است. این روزنامه همچنین به بیانات رهبر انقلاب نیز اشاره کرد که تاکید داشتند تحریم ها باید در عمل لغو شوند نه روی کاغذ.

الجزیره نیز نوشت: خواسته‌های ایران برای تضمین عدم کناره‌گیری یکجانبه آمریکا از توافق - مانند سال ۲۰۱۸ - و دوره‌ای برای راستی‌آزمایی لغو موثر تحریم‌ها در مذاکرات پیش رو مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

فایننشال تریبون نیز صحبت های اولیانوف نماینده روسیه را برجسته کرد که اخیرا نوشت: مذاکره‌کنندگان بنا را بر پیشرفت سریع گذاشتند. ما باید خودمان را به سمت تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات در اسرع وقت، ترجیحا تا اوایل فوریه، سوق دهیم که در این مرحله آغاز فوریه به نظر می‌رسد یک جدول زمانی واقع بینانه باشد.

رادیو اروپای آزاد نیز نوشت: دیپلمات های سه کشور اروپایی درگیر پس از به تعویق افتادن مذاکرات در تاریخ ۱۷ دسامبر گفتند که مذاکره کنندگان "به سرعت در حال رسیدن به پایان راه هستند." آنها در هفته‌های اخیر نسبت به خواسته‌های جدید تهران ابراز ناامیدی کردند، اما به «برخی پیشرفت‌های فنی» تا کنون اشاره کرده‌اند.

رسانه صهیونیسیتی تایمز آو اسرائیل نیز با اشاره به عزم ایران برای لغو تحریم ها نوشت: اسرائیل به خاطر از سرگیری مذاکرات ناراضی است، به طوری که یائیر لاپید، وزیر امور خارجه آن در مصاحبه ای که اخیرا منتشر شد، گفت که اسرائیل ترجیح می دهد ایالات متحده و دیگر قدرت ها از مذاکرات هسته ای کنار بروند تا اینکه به دنبال یک "توافق بد" باشند.

دِ استرالین نیز به نقل از انریکه مورا، دیپلمات اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات را بر عهده دارد نوشت مذاکرات دشواری پیش رو است اما همه طرف‌ها "اراده روشنی برای کار در جهت پایان موفقیت‌آمیز این مذاکره از خود نشان می‌دهند.

بازگشت به مذاکرات تا فاصله چند روز مانده به آغاز سال جدید میلادی نشان از عزم طرف ها در مذاکرات احیای برجام و لغو تحریم ها دارد به ویژه آنکه در دور هشتم تمرکز اصلی بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی و رسیدن به نتیجه بر سر این موضوع است. برگزاری جلسات کارشناسی و رایزنی در خصوص موضوعات فنی نقش حیاتی را در فاصله یک ماه باقی مانده اعلام شده ایفا می کند، این بازه زمانی فرصتی مغتنم برای طرف ها برای شکل دهی و الگوسازی برای توافق بر سر دیگر موضوعاتی است که اختلاف بر سرآنها وجود دارد. این تحولات در فضایی صورت می گیرد که ایران نیز اخیرا  با آژانس اتمی بر سر نصب دوربین‌های جدید در تسای کرج به توافق رسید که به نوبه خود می تواند عاملی برای قدم های مثبت بعدی باشد. در واقع با این اقدام داوطلبانه ایران نشان داد که ازسرگیری تعهدات و پیشرفت در گفتگوها امکان پذیر است. در چنین موقعیتی اگر سیگنال های مثبت ایران بدون واکنش سازنده از طرف های مقابل باشد منجر به طولانی شدن مذاکرات و پیچیده تر شدن روند خواهد شد.  روزهای آتی مشخص خواهد کرد که طرف های غربی وعده های روز کاغذ را کنار خواهند گذاشت یا همچنان به بهانه تراشی اصرار خواهند ورزید. فضایی که بر مذاکرات کنونی حاکم شده است یک پیام مهم و غیرقابل انکار دارد: حق مسلم ایران قابل چشم پوشی نیست.

310311