هدفمند کردن یارانه ها با آرد چه کرد؟ / وقتی قیمت های کارشناسی نادیده گرفته می شود

فرشاد معماریان

با توجه به اینکه صنعت آرد نزدیک به 30 سال در انحصار کامل دولت بوده است، نیازمند توجه بیشتر و کمک رسانی برای ورود به بازار کسب و کار آزاد می باشد. در آغاز اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها در بخش آرد، تنها قیمت های مصرف کننده در بخش خبازی اصلاح شد و قیمت آرد نیز از نرخ های 75 و 450 ریال به نرخ 3 هزار ریال افزایش یافت؛ اما در این قیمت گذاری نیز قیمتهای کارشناسی ارائه شده توسط مراجع ذی ربط به ویژه سازمان حمایت نادیده گرفته شد و میانگین قیمت هر کیلو آرد بین 3200 الی 2900 ریال به طور دستوری در نرخ های 3000 تا 2700 ریال تصویب شد.

چنین قیمت گذاری منجر به از دست رفتن سود و صرفه اقتصادی برای تولید کننده می شود. از سوی دیگر، شرایط کسب و کار در بازار تحت کنترل بسیار شدید و تاییدیه های شرکت بازرگانی و تعزیرات در استانداری ها قراردارد و کارخانه ها در با تامین مواد اولیه گندم مشکلات بسیاری مواجهند. از طرف دیگر، با اصلاح قیمت گندم در سال 1389 از 3760 ریال به 2500 ریال، صنعت آرد متحمل زیان هنگفتی شد. و در حال حاضر نیز کارخانه ها هنوز موفق به تسویه حساب سال 89 خود با شرکت بازرگانی دولتی نشده اند و دولت نیز نه تنها این زیان جبران هایی نکرد؛ بلکه با تحمیل فشار تفاوت نرخ را از کارخانه های آرد سازی مطالبه کند.

پیشنهادهایی برای رفع معضل کارخانه های آرد:

1. تعیین نرخ خرید گندم متناسب با خرید تضمینی و قیمت های جهانی؛
2. تعیین نرخ پایه فروش گندم با در نظر گرفتن هزینه های تبعی (حمل ونقل و ...) و تاثیر موازین و عوامل کیفی برای قیمتگذاری گندم؛
3. تعیین تعرفه صحیح برای واردات گندم، با توجه به نیاز کیفی کشور و به کارگیری نظام تعرفه منعطف؛
4. تاثیر عوامل افزایش هزینه ها و هزینه های سربار تولید، نظیر انرژی، دستمزد و بهای کیسه؛
5. تعیین قیمتهای فروش براساس روشهای کارشناسی شده و مشارکت بخش تولید در قیمت گذاری و جلوگیری از تعیین دستوری قیمتها.
6. توجه به فعال سازی بازار بورس برای عرضه گندم و آرد و محصولات جانبی برای تعادل قیمت و عرضه و تقاضا.
7. تعیین و شفاف سازی سیاستها برای فراهم شدن (مکان برنامه ریزی های کوتاه مدت و میان مدت)
8. رفع موانع متعدد نظارتی و افزایش پویای فضای کسب و کار
9. توجه به سیاستهای تشویقی در افزایش صادرات آرد و گندم از طریق راهکارهای ترانزیت، Re export و swap
10. تامین سرمایه در گردش برای واحدهای آردسازی جهت تامین مواد اولیه.