ارتباط ایران و آمریکا؛ خواسته غیرمستقیم اروپا

این روزها، روزهای پرخبری برای سیاست خارجی ایران است، انتشار آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد پرونده هسته‌ای ایران، موضع‌گیری سریع کشورهای اروپایی با توجه به موارد دوپهلوی گزارش البرادعی، جلسه روز چهارشنبه کشورهای 1+5 در فرانکفورت، اخباری از رسانه‌های غربی مبتنی بر تلاش فرانسه و آلمان برای متقاعد کردن چین و روسیه در پذیرش اعمال تحریم‌های شدید‌تر علیه ایران و. . .

همه این خبرها نشان از تلاش حساب‌شده و هوشمند کشورهای اروپایی و به خصوص آلمان و فرانسه برای تحت فشار قرار دادن ایران به پذیرش پیش‌شرط کشورهای 1+5 برای مذاکرات دارد.

اما روز سه‌شنبه خبرهای پیرامون ایران با معادله جدیدی روبه‌رو شد «سعید جلیلی»، دبیر شورای امنیت ملی در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد، بسته پیشنهادی ایران به‌روز شده و آماده ارائه است.

با این حساب دیپلماسی ایران نشان داد برای تعامل با کشورهای اروپایی برنامه دارد و بیکار نمانده تا صرفاً طرف مذاکره تصمیم‌گیری کند. اولین واکنش به سخنان جلیلی را وزارت خارجه آمریکا داشت وقتی که روز گذشته از بسته پیشنهادی ایران استقبال کرده و سخنگوی وزارت خارجه این کشور اعلام نمود «ما هرگونه پیشنهاد جدیدی را که آنها به ما بدهند با جدیت بررسی خواهیم کرد و از پاسخ سازنده ایران به 1+5 و دعوت از تهران برای ملاقات رودررو که در آوریل سال 2009 مطرح شد استقبال خواهیم کرد.»

بنابراین به نظر می‌رسد اکنون در معادله دیپلماسی ایران، عدد جدیدی گذاشته شده تا نتیجه جدیدی از پرونده قدیمی هسته‌ای ایران و مسئله قدیمی‌تر تعامل ایران و غرب به دست بیاید.

در واقع آنچه که از لحن دیپلمات‌های اروپایی و استقبال زودهنگام آمریکا از بسته پیشنهادی ایران برمی‌آید، تلاشی است برای مذاکره ایران و آمریکا و ایجاد ارتباط این دو کشور.

یادداشتی که «فیشر» وزیر خارجه سابق آلمان در روزنامه گاردین نوشته است دلیلی است تا بتوان باور کرد آلمان راه‌حل خروج از بن‌بستی که کشورهای 1+5 برای ایران ایجاد کرده‌اند و همچنین راه‌حل بسیاری از مشکلات بحران‌های خاورمیانه را در مذاکره ایران و آمریکا می‌داند و درصدد است با تلاش و حتی با ایجاد فشار به ایران برای قبول مذاکره با آمریکا برای حل مسائل فوق راه کوتاه‌تری پیدا کند.

«فیشر» که اکنون جزو سیاستمداران آلمانی نیست در یادداشت خود سعی کرده به عنوان یک کارشناس سیاسی و سیاستمدار قدیمی مسائل ایران را تحلیل کند و به این سبب توانسته موضعی را که دولت آلمان به طور مستقیم و صریح به سراغ آن نمی‌رود را مطرح کند و با تشریح انقلاب اسلامی ایران به ظن خود به این نتیجه برسد که اکنون ایران برای رسیدن به هدف بزرگ خود که همان قدرت اول منطقه شدن است نیاز دارد با قدرتهای بزرگ تعامل داشته باشد.

البته وزیر خارجه سابق آلمان نتوانسته است به عنوان یک تحلیلگر تمام جوانب پیرامون ایران و موضع ایران را در تعامل با قدرتهای بزرگ تحلیل کند و به طور یک‌جانبه ایران را در شرایطی معرفی کرده است که اکنون ناگزیر به مذاکره و تعامل با آمریکا و غرب است، در واقع همان لحن صدراعظم این کشور را برگزیده است.

«مرکل» صدراعظم آلمان پیش از این در سخنان خود در مورد ایران علی‌رغم اینکه ایران را ناگزیر به قبول پیش‌شرط برای ادامه مذاکرات می‌دانست، به ابراز تمایل «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا به مذاکره با ایران اشاره کرده و گفته بود: از دستی که آمریکا به سوی ایران دراز کرده است حمایت می‌کنیم اما ایران باید بداند این دست دوستی همیشه به سوی او نخواهد ماند.

آنچه که از مجموع سخنان این سیاستمدار تندرو تعبیر می‌شود اصرار به مذاکره ایران و آمریکا است و گویی این کشور بیش از ایران و آمریکا از این ارتباط سود خواهد برد.

این در حالی است که پس از اعلام آمادگی باراک اوباما به تمایل به مذاکره با ایران پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، مقامات عالی‌رتبه ایرانی مذاکره با این کشور را منوط به تغییر در سیاست‌های آمریکا در قبال ایران دانسته بودند.