وقتی ارواح تلویزیونی سوار تاکسی می شوند

فکرش را بکنید، ماه رمضان بیاید و تلویزیون سه چهارتا سریال هرشب پخش نکند، اصلاآن ماه، ماه می شود؟ ظاهرا ربنای شجریان را می شود پخش نکرد اما سریال ها دیگر جزو لاینفک ماه رمضان شده اند. اما بیایید از مردم بپرسیم یادشان هست سال گذشته در ماه رمضان چه سریالی دیده اند. سخت هم نمی گیریم. فقط نام سریال را بگویند کافی است. فکر می کنید چند نفر یادشان هست؟ سال های قبل از پارسال را که دیگر تخفیف می دهیم چون نتیجه معلوم است. البته چند مجموعه به یاد ماندنی نظیر «صاحبدلان»، «میوه ممنوعه» و تا حدودی «او یک فرشته بود» را مستثنی می کنم.
   
    فکر می کنید سریال هایی تا این حد فراموش شدنی چطور امکان دارد روی مخاطب تاثیر بگذارند؟ مگر هدف تلویزیون از ساخت و پخش این سریال ها همین نیست؟ مگر تلویزیونی ها نمی خواهند مردم را با دیدن سریال های معنوی ماه رمضان، متحول کنند؟ مگر قرار نیست از شیطان بترسیم. از عاقبت گناه وحشت کنیم؟ عالم برزخ را ببینیم و عبرت بگیریم؟ قرار بر همین ها است دیگر.
   
    توجه دادن مردم به ماورا، به تصویر کشیدن شیطان حالاچه در کسوت زن و چه در قالب مرد، تشریح کردن نوع وسوسه های ابلیس، نشان دادن عاقبت سست عنصرانی که گول آقا یا خانم شیطان را می خورند، مذموم شمردن حسد و حرص و طمع و... از راه نمایش عاقبت گنهکاران، لزوم تکیه به روحانیون و آویزه گوش کردن نصایح شان برای درامان ماندن از شر شیطان، از جمله محور های محتوایی این سریال هاست.
   
    جلوه های ویژه هم به کمک می آید تا فضاهای ماورایی – آنگونه که تجسم و تصور و تخیلات کارگردان است – خلق شود. گاه این صحنه ها به فانتزی های تخیلی و سرگرم کننده با حداقل باور پذیری تبدیل می شوند که بیش از آنکه تاثیرگذار باشند، مفرح و سرگرم کننده اند.
این قسم سریال ها حتی اگر از حیث فرم و ساختار تکنیکی، خوش ساخت از آب دربیایند چون برای مناسبت مشخصی تولید می شوند، آنچه بیشتر در معرض بررسی قرار دارد، فیلمنامه و مضمون ومحتواست نه چیز دیگر. مضامین این سریال ها هم که حال و روز مشخصی دارند.
چندی پیش لطیفه یی منتشر شد در باب همین سریال های ماه رمضان که به نظرم هوشمندانه بود و نشان از آن داشت که مردم به سادگی دست تلویزیون و برنامه سازانش را در ساخت اینگونه سریال ها خوانده اند و به فرمول آن دست یافته اند: «طرز تهیه سریال های ماه مبارک رمضان: آدم خوب ومثبت با محاسن سفید یک عدد+ پیرزن سالخورده یک عدد، ترجیحا فلانی+ شهرستانی لهجه داری یک عدد نمک سریال+ شیطان زن یا مرد+ دختر جوان و زیبا دو عدد+ پسر جوان و جذاب یک عدد+ زن زیبا و معصوم یک عدد، ترجیحا فلانی+ مرد میانسال دو عدد، ترجیحا بهمانی+ بهشت زهرا یک بار+ امام زاده نامشخص+ مسجد بی نام و نشان +جوانان معتقد با نام های مذهبی و بسیار قابل اعتماد چند نفر+ پولدارهای غیرقابل اعتماد با نام های ایرانی چند نفر+ تعدادی پلیس، معتاد، اهالی و کسبه محل به مقدار لازم. بعد هم همه را هم می زنیم و ادامه ماجرا»

از طرف دیگر گاهی تلویزیون احساس می کند باید کمی هم در ماه رمضان خنده دار وسرگرم کننده باشد و مردم را بخنداند. حالاگاهی رضا عطاران می شود پای ثابت شبکه» گاهی «زیرزمین» می آید و گاهی هم در وانفسای کمبود فیلمنامه خوب وکارگردان کمدی ساز، دست تلویزیون خالی می ماند و ناچار می شود با هر کیفیتی کار را روی آنتن بفرستد مثل همین امسال.

به هر حال وقتی تلویزیون وظیفه خطیر دور کردن مردم از شبکه های ماهواره یی را بر عهده گرفته باید مردم را به رگبار ببندد دیگر. باید به لطایف الحیل مردم را پای شبکه داخلی نشاند، والامعلوم نیست چه فجایعی اتفاق می افتد. از عجله هر ساله تلویزیون در سفارش دادن و ساخت این سریال ها دیگر چیزی نمی گویم که رسم هرساله است و از نبود سیاست های مشخص برای مناسبت ها و نبود هدفگذاری کلان برای پخش این سریال ها حرفی نمی زنم که اظهر من الشمس است.
تلویزیون هنوز و پس از سال ها نه بلد است بر مخاطبانش تاثیر بگذارد و نه بلد است آنها را شاد کند. نمونه هایش هم کم نیست. مثلاشادی آفرینی به سبک مجریان مطرح تلویزیونی در برنامه زنده صبح جمعه که ماجرایش را همه می دانند.
   
    اما حواستان باشد. سریال های معنوی، آموزه ها و کارکرد های دیگری هم دارند. مثلامی فهمیم وقتی روح از بدنمان جدا می شود، چه امکاناتی در اختیارمان هست. کجاها را می توانیم طی الارض کنیم و کجاها را باید با تاکسی برویم. کجا می توانیم روی صندلی بنشینیم و کجاها می توانیم از دیوار رد شویم.
این بار اگر زد و ما هم روحمان از بدن جدا شد، تکنیک های مختلفش را بلدیم و آن موقع خیلی گیج نمی شویم. یا مثلایاد می گیریم که کی و کجا و چطور می توانیم وارد خواب یکی بشویم. تازه کلی فهمیدیم که آن کسی که می رویم توی خوابش باید چطور آدمی باشد.
یاد می گیریم که اگر روح شدیم اشکال ندارد با یک روح از جنس مخالف این ور و آن ور برویم و خودمانی شویم چون تفکیک جنسیتی در عالم ارواح چندان موضوعیتی ندارد. به همین دلیل وقتی روح شدیم اجازه داریم وارد اتاق خواب دختر مردم شویم و با کله برویم توی خوابش. چرا که نه؟ خداوکیلی نباید از تلویزیون ممنون بود که این همه اطلاعات از عالم غیب همینطوری مفت و مجانی در اختیار عموم علاقه مندان می گذارد؟ من که ممنونم. شما چطور؟