شرق‌شناسی به سبک موتلفه اسلامی

حزب موتلفه اسلامی و احزاب چپگرا

در آخرین اظهار نظری که از آقای حمیدرضا ترقی منتشر شده است ضمن این که اذعان کرده که بیانیه ضد ایرانی چین و عربستان غیر منصفانه بوده سعی کرده است که آن را صرفا بیانیه ای برای مصرف داخلی قلمداد کند، بیانیه ای که بین دو رئیس جمهور و در سفر خارجی رئیس جمهور چین تنظیم و در سطح جهانی رسانه ای شده است. این موضع آقای ترقی در کنار موضع قبلی او که معتقد بود که «باید به چین و روسیه امید ببندیم، نه به برجام و آمریکا» نشان می دهد که حزب اصولگرای موتلفه ابایی ندارد که از گسترش رابطه با چین و روسیه آشکارا حمایت کند. از این موضع آقای ترقی مهمتر، اشاره او به رابطه حزب موتلفه با چین است و او به قول رسانه ها، با بیان این‌که حزب موتلفه اسلامی ارتباط طولانی و زیادی با چین داشته گفته است: «ما از نزدیک با روحیات و تفکرات چینی‌ها آشنایی کامل داریم».

در فرهنگ سیاسی دنیا، به حامیان دیدگاههای شرقی و کمونیستی چپگرا و به حامیان دیدگاههای غربی راستگرا گفته می شود و بر اساس این تقسیم بندی، این اولین بار نیست که روابط حزب موتلفه اسلامی با برخی از احزاب مهم چپگرای دنیا رسانه ای می شود، چرا که پیش از این نیز روابط این حزب با احزابی مانند حزب کمونیست چین، حزب کمونیست کوبا و حزب کارگران کره شمالی مطرح شده بود. خبرگزاری رسمی کره شمالی قبلا یکبار اعلام کرده بود که حزب موتلفه ایران اسلامی برای رهبر کره‌ شمالی هدیه تولد فرستاده است. همین آقای ترقی که معاون بین‌الملل حزب موتلفه است این خبر را تایید کرده بود، هدیه‌ای که مهدی جولایی، معاون دبیرکل حزب در پیونگ‌یانگ پایتخت این کشور به ری‌سو یونگ، عضو کمیته مرکزی و نایب‌رییس حزب کارگران کره‌شمالی اهدا کرده بود.

پیشترها محمدنبی حبیبی، دبیرکل وقت موتلفه نیز در در دیدار با سفیر سوریه در ایران از مراوداتی صحبت کرده بود که در سال‌های گذشته با حزب بعث سوریه داشته اند. مراودات بین‌المللی موتلفه به ارسال هدیه برای کره شمالی یا حزب بعث سوریه محدود نبوده است. دبیرکل موتلفه در سال ۹۶ نیز به دیدار سفیر جمهوری سوسیالیستی ویتنام در تهران رفته بود. آقای حبیبی در این دیدار به اشتراکات زیاد بین ایران و ویتنام اشاره کرده بود. در همان سال نمایندگان حزب موتلفه اسلامی به دعوت وزارت ارتباطات بین‎المللی حزب کمونیست چین رسما به پکن سفر هم کرده بودند.

حزب موتلفه، آزمون قانونمندی و رفتار حرفه ای

حزب موتلفه از معدود احزاب فعال در کشور است که با احزاب خارجی نیز ارتباطات خوبی دارد. اگر چه نمی توان به یک حزب سیاسی صرفا بخاطر برقراری ارتباط با احزاب منتسب به یک بلوک (شرق) در دنیا ایراد گرفت اما وقتی صحبت از ارتباط حزب موتلفه با برخی از احزاب برجسته چپگرای دنیاست چند نکته حائز اهمیت می شود:

• در متن مرامنامه حزب موتلفه اسلامی آمده است که این حزب توانسته برای اولین بار در تاریخ معاصر ایران، تشکلی سیاسی عقیدتی، به دور از الگوپذیری از سازمان‌ها و احزاب «شرقی و غربی»، پدید آورد. بعید نیست که برقراری این حجم از ارتباط با احزاب کمونیستی و شرقی با حفظ این مرام و خط مشی در دراز مدت همخوانی داشته باشد .

• حزب موتلفه حزبی است که مجوز رسمی برای فعالیت دارد و بنابر این تابع قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی است که در آبان ۱۳۹۵ به تصویب مجلس رسیده است. در ماده ۱۸ این قانون« هر نوع ارتباط، مبادله اطلاعات و تبانی با سفارتخانه ها، نمایندگی ها، ارگان های دولتی و احزاب کشورهای خارجی در هر سطح و به هر صورت که مخل آزادی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی، منافع ملی و مصالح جمهوری اسلامی ایران و نظم عمومی باشد» از مواردی برشمرده شده که در صورت ارتکاب توسط حزبی، با آن برخورد می شود. اکنون این سوال مطرح است که حتی اگر رابطه با احزاب کمونیستی چین با منافع ملی کشور مشکلی هم نداشته باشد آیا موضع گیری اخیر چین که مصداق نادیده گرفتن تمامیت ارضی ایران است در شمول این ماده قرار نمی گیرد؟
• علاوه بر این، در تبصره ذیل همان ماده فوق به صراحت آمده است که «احزاب مکلفند ارتباطات خود با سفارتخانه ها، نمایندگی ارگان های دولتی و احزاب کشورهای خارجی را با اطلاع وزارت کشور و مجوز وزارت امورخارجه در چهارچوب منافع ملی و امنیت ملی و مصالح نظام انجام دهند». آن چه در این ماده مورد اشاره قرار گرفته این نیست که احزاب بایستی این قبیل ارتباطات خود را به اطلاع وزارت کشور برسانند، بلکه از احزاب خواسته شده که قبل از انجام، بایستی با وزارت کشور هماهنگ کرده و برای آن مجوز دریافت کنند. اکنون این سوال پیش می آید که آیا حزب موتلفه اسلامی برای تک تک این رفتارهای سیاسی خود از مقام قانونی فوق مجوز دریافت کرده است یا خیر.
• از این ها مهمتر، حزب موتلفه حزبی است که خاستگاه آن به پیش از انقلاب بر می گردد و طبیعتا شعار راهبردی انقلاب نیز با برای موتلفه از شعارهای بنیادی بوده است. اگر دستگاه دیپلماسی کشور فعلا مجبور است بخاطر شرایطی که از غرب ستیزی های عده ای برای کشور پیش آمده، به فکر اتحاد تاکتیکی با شرق باشد به این معنی نیست که لازم است احزاب هم اصل « نه شرقی و نه غربی» انقلاب و شعاربنیادی خود را ندیده بگیرند و به عادی سازی عبور از آن بپردازند.

۶۵۶۵