کاظم راست‌گفتار کارگردان گمنامی نیست. «عروس خوش قدم»، «نقاب» و «پسر تهرونی» از جمله ساخته‌های او به شمار می‌روند که در تمامی این آثار، عنصر «سوژه»، نقش شایان توجهی در استقبال زیاد مخاطبان داشته است، اما این روزها فیلم «زنان ونوسی، مردان مریخی» از این کارگردان به روی پرده رفته است.
فیلمنامه «زنان ونوسی، مردان مریخی» چطور به دستتان رسید؟ خودتان داستان آن را پیشنهاد دادید یا فیلمنامه کامل را خواندید؟
آقای مفیدی، تهیه‌کننده، یک فیلمنامه‌ای داشتند که آن را به من دادند و من آن را مطالعه کردم و چون قراردادی از قبل با آقای مفیدی داشتم، فیلمنامه را بازنویسی کردم و ساختم.
اما انگار فیلمنامه‌نویسان کار به بازنویسی شما اعتراض داشتند چون طبق گفته خودشان، یکی از بندهای قرارداد این بوده که اگر قرار بر بازنویسی باشد، این کار توسط خودشان صورت بگیرد نه فرد دیگری؟
من این قرارداد را ندیدم.
شما گفته بودید که شکل اولیه فیلمنامه فانتزی بوده اما فیلمنامه‌نویسان مدعی هستند که در شکل اولیه، شخصیت‌ها ویژگی‌های خاصی داشتند.
اگر چنین صحبتی را گفته‌اند باید ببینیم سابقه فیلمنامه‌نویسان این کار چه بوده است، چه کارهایی انجام دادند و چه جایگاهی در این سینما دارند و بر این اساس قضاوت کرد. از طرفی تهیه‌کننده کار که سرمایه‌گذاری می‌کند و تخصص این کار را دارد مگر ساده لوح است که فیلمنامه خوب را بدهد من خراب کنم؟ قطعا او بازنویسی را قبول داشته و دیده که سناریو تغییرات مثبتی داشته که آن را ساخته است.
ضمن اینکه اساسا بازنویسی هر فیلمنامه‌ای، حق کارگردان است. من در جریان این قرارداد نیستم. اصلا هیچ فیلمنامه‌نویسی نمی‌تواند چنین ادعایی داشته باشد چون یک فیلم سینمایی جهان بینی کارگردانش است و اوست که تعیین می‌کند سر و شکل یک فیلم چگونه باشد.
شما این فیلم را زمستان 88 ساختید؛ چرا در پایان تابستان 90 اکران شد؟
هم کارهای فنی فیلم طول کشید و هم نوبت اکران به شکلی بود که فیلم‌های مختلفی در صف اکران مانده بودند. ضمن اینکه ما با محدودیت سینما مواجه بودیم وگرنه فیلم ما اسفند ماه سال گذشته آماده نمایش بود، اما از اسفند تاکنون جای خالی پیدا نکردیم. سینماها یا درگیر اکران «اخراجی‌ها» بودند یا درگیر اکران جدایی «نادر از سیمین»؛ بعد از این فیلم‌ها هم بلافاصله «ورود آقایان ممنوع» اکران شد که عملا نمی‌شد دو فیلم کمدی را از یک شرکت پخش نشان داد.
شما قبل از اکران فیلم گفته بودید که «زنان ونوسی، مردان مریخی» می‌تواند تا 30 درصد، آمار طلاق را کاهش دهد. طبق چه اصلی چنین حرفی را زدید؟
ما بر اساس تحقیقاتی که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که حدود 30 درصد از ازدواج‌هایی که منجر به طلاق می‌شود، به دلیل عدم درک صحیح زوج‌ها از یکدیگر است. یک مرد با دیدگاه مردانه، شخصیت همسر خود را قضاوت می‌کند و یک زن هم با دیدگاه زنانه این کار را انجام می‌دهد. این فیلم دیدگاه مردم را در مورد این وضعیت روشن می‌کند.
منتقدان قبلا می‌گفتند که سوژه کارهای کاظم راست‌گفتار به مراتب قوی‌تر از فیلم‌هایش است اما «زنان ونوسی، مردان مریخی» عملا چنین مشخصه‌ای از سینمای شما ندارد. یعنی دیگر سوژه هم به قدرت قبل نیست.
من معتقد نیستم که سوژه فیلم کمدی باید خیلی مهم باشد.
خب از روی کدام مشخصه این فیلم را در ژانر کمدی می‌گنجانید؟ از روی کدام سکانس کمدی؟از روی کدام رابطه کمیک؟ از روی کدام دیالوگ؟
شما باید در کمدی به عنوان تماشاگر به کنش آگاه باشی. ما که برای منتقدان فیلم نمی‌سازیم. شما مدام صحبت از سوژه می‌کنی اما حقیقت این است که در این فیلم چون تماشاگر نسبت به کنش آگاه است، خود به خود سوژه و روابطی که پیش می‌آید، چیز عجیب و غریبی ندارد. فکر می‌کنید روابط میان افراد در بسیاری از کمدی های موفق دنیا چگونه بوده است؟
یعنی شما قبول ندارید که سوژه این فیلمتان عام و کلیشه‌ای است و با سوژه آثار دیگرتان تفاوت‌های بسیاری دارد؟
نه قبول ندارم .همه سوژه‌های دنیا تکراری هستند.کل قصه‌های دنیا شش یا هفت تا بیشتر نیست. من سوژه‌های بکر را دوست ندارم. سوژه‌های بکر حتما سوژه‌های خوبی نیستند که هنرمندان بزرگ به سراغشان نرفتند.
از کارهای جدیدتان هم برای ما بگویید.
فیلم «چک» که اثری سیاسی-اجتماعی است را به صورت آماده دارم که در مرحله اخذ پروانه نمایش است. فیلم «آشوب» را هم در دست تهیه دارم که این هم کاری سیاسی-اجتماعی است و در مرحله اخذ پروانه ساخت به سر می‌برد.
یعنی مدعی هستید به گونه سیاسی روی آورده‌اید؟
منتقدان که فیلم‌های کمدی من را نمی‌فهمند. بنابراین ما به سراغ این فیلم‌ها می‌رویم.
یعنی همه چیز تقصیر منتقدان است؟
از نظر من بزرگترین مشکل سینمای ایران نه فیلمنامه است و نه کارگردان بلکه ما منتقد خوب کمی داریم. منتقد باید فرهیخته و خوب باشد که صادقانه و مخلصانه فیلم‌ها را ببیند و آن را برای مردم تحلیل کند. منتقد که نباید فقط برای خودش حرف بزند. آرزوی قلبی من این است که روزی نقدی در یک روزنامه چاپ شود و آن نقد، سرنوشت آن فیلم را تغییر دهد؛ یک فیلم را موفق کند یا آن را به زمین بزند.
58301
نظر شما