به گزارش خبرآنلاین، وزیر دفاع ایتالیا اعلام کرد که رم به دنبال خروج از طرح کمربند و جاده چین است اما نمی‌خواهد خروج از این طرح به روابط میان دو کشور آسیب برساند.
گیدو کروستو به روزنامه ایتالیایی Corriere della Sera گفت: «تصمیم برای پیوستن به جاده ابریشم اقدامی فی البداهه بود که صادرات چین به ایتالیا را افزایش داد بدون اینکه تأثیری مشابه بر صادرات ایتالیا به چین داشته باشد. ما فقط پرتقال به چین صادر کردیم، در حالی که آنها صادرات به ایتالیا را در ۳ سال سه برابر کردند.»
کروستو افزود: «مسئله امروز این است که چگونه می توان از طرح کمربند و جاده بدون آسیب رساندن به روابط با پکن عقب نشینی کرد. زیرا درست است که چین یک رقیب است، اما یک شریک نیز هست.»
بحث در مورد خروج ایتالیا از طرح کمربند و جاده مساله جدیدی نیست. پیشتر نیز در ماه مه جورجیا ملونی نخست وزیر این کشور درباره مذاکره با چین برای خروج از این طرح صحبت هائی کرده بود. وی گفت که این کشور می تواند بدون اینکه بخشی از طرح کمربند و جاده باشد از روابط خوبی با چین برخوردار باشد.
>>>بیشتر بخوانید:
«ابتکار کمربند و راه» چین سلطه یا تعامل؟
قدرت نرم چین در خاورمیانه و آفریقا/ پکن با چه فرمولی نفوذ می‌کند؟
ایتالیا در سال ۲۰۱۹ - در زمان نخست وزیری جوزپه کونته- تنها عضو G ۷ بود که به طرح کمربند و جاده چین پیوست. این اقدام رم برای پکن یک پیروزی دیپلماتیک در برابر غرب بود به همین دلیل انتقادات تندآمریکا و اتحادیه اروپا را در پی داشت.
غرب به تصمیم ایتالیا برای پیوستن به طرح کمربند و جاده واکنش منفی نشان داد، زیرا آنها آن را یک اشتباه استراتژیک می دانستند که موضع جمعی آنها را در قبال چین تضعیف می کند. آنها همچنین نگران بودند که ایتالیا به چین وابسته و در برابر نفوذ این کشور آسیب پذیر شود.
برخی از آنها، مانند فرانسه و آلمان، تلاش کردند ایتالیا را از امضای قرارداد منصرف کنند، در حالی که برخی دیگر، مانند ایالات متحده و انگلیس، ناامیدی و نگرانی خود را ابراز کردند اما ایتالیا علی رغم همه این مخالفت ها کمربند و جاده را فرصتی برای بهره مندی از سرمایه گذاری چین در نظر گرفت و به این طرح پیوست.
گفتنی است قرار است در مارس ۲۰۲۴ تفاهم نامه کمربند و جاده بین ایتالیا و چین به طور خودکار تمدید شود مگر اینکه ایتالیا درخواست رسمی برای خروج از آن را تا دسامبر سال جاری ارائه کند. نکته مهم این است که پیوستن ایتالیا به طرح کمربند و جاده بر اساس یک یادداشت تفاهم است نه یک قرارداد؛ بنابراین خروج رم از این طرح هیچ پیامد قانونی برای ایتالیا در پی نخواهد داشت.
طرح کمربند و جاده چیست؟
طرح کمربند و جاده یا جاده ابریشم جدید در سال ۲۰۱۳ توسط شی جین پینگ رئیس جمهور چین مطرح شد. این طرح بخشی از استراتژی جهانی پکن برای توسعه و ایجاد شبکه‌های تجاری و زیرساختی است که آسیا را به اروپای مرکزی و شرقی و آفریقا در امتداد و فراتر از مسیرهای جاده ابریشم باستانی متصل می‌کند. این طرح شامل موجی از سرمایه گذاری های چین برای پروژه های زیرساختی بزرگ در سراسر جهان است تا صدور کالاهای چینی را به بازارهای دورتر سرعت بخشد. چین ۱۳۸ کشور و ۳۰ سازمان بین‌المللی را در این ابتکار درگیر کرده‌است. پروژه‌های زیرساختی این طرح شامل توسعه بنادر، خطوط راه‌آهن، بزرگراه‌ها، نیروگاه‌ها، صتایع هوائی و مخابرات است.
ایالات متحده و متحدان اصلی آن به این پروژه با شک و تردید می نگرند، زیرا آنها این طرح را باعث افتادن کشورها به تله بدهی و یک مکانیسم غارتگرانه برای به چالش کشیدن منافع غرب و نفوذ ژئوپولتیک و استراتژیک چین می دانند. در مقابل موافقان این طرح، آن را راهی برای ارتباط بین کشورهای توسعه‌یافته و کشورهای در حال توسعه و کمک به رشد اقتصادی این کشورها و رونق تجارت بین‌المللی می‌دانند.
واکنش چین به تصمیم خروج ایتالیا
خروج ایتالیا از طرح کمربند و جاده یک شکست دیپلماتیک بزرگ برای پکن خواهد بود. درست به همین دلیل از زمانی که ایتالیا اعلام کرده است که خواستار خروج از این طرح است پکن تلاش های دیپلماتیکی را آغاز کرده است تا رم را به تمدید قرارداد متقاعد کند.
وزارت خارجه چین در این مورد گفته است: «چین و ایتالیا باید پتانسیل همکاری خود را در چارچوب طرح کمربند و جاده بیشتر مورد بررسی قرار دهند و همکاری های سودمند دوجانبه را تقویت کنند تا نتایج همکاری ثمربخش تر را جستجو کنند.»
همچنین سفیر چین در ایتالیا در این موردگفت: «اگر ایتالیا تصمیم بگیرد از طرح کمربند و جاده، پلتفرمی که نشان دهنده اعتماد متقابل سیاسی و همکاری استراتژیک با چین است، خارج شود تأثیر منفی بر وجهه، اعتبار و همکاری چین با ایتالیا خواهد داشت و آب سردی بر همکاری در زمینه‌های مختلف مانند سیاست خواهد ریخت.»
جیا با تاکید بر اینکه چین یک شریک غیرقابل جایگزین و فرصت توسعه است که نباید آن از دست داد، افزود:« طرح کمربند و جاده نتیجه احترام متقابل طولانی مدت بین دو کشور است. که اهمیت آن فقط شامل سطح اقتصادی نیست.»
جیا همچنین گفت: «زمانی که کشورهای سراسر جهان با همکاری چین پا روی پدال گاز می گذارند، بدیهی است که پا گذاشتن روی ترمز و درگیر کردن دنده عقب گزینه خوبی نیست.»
نارضایتی ایتالیا
نخست وزیر وقت ایتالیا، جوزپه کونته زمانی که به طرح کمربند و جاده پیوست امیدوار بود که این توافق به اقتصاد ضعیف ایتالیا کمک کند، اما طی چهار سال گذشته این طرح سود چندانی برای ایتالیا نداشته است، به طوری که بر اساس گزارش آژانس تجارت ایتالیا، صادرات چین به ایتالیا از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲، ۵۱ درصد افزایش یافته است، در حالی که واردات چین از ایتالیا در همان سال ها تنها ۲۶ درصد افزایش یافته است. جالب اینجاست که صادرات شرکای تجاری اصلی ایتالیا در منطقه یورو یعنی فرانسه و آلمان، به چین بدون اینکه بخشی از طرح کمربند و جاده باشند، بسیار بیشتر از ایتالیا است.
همچنین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی چین در ایتالیا از ۶۵۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ به ۲۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ و ۳۳ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است. این در حالی است که در سال ۲۰۲۰ چین در آلمان ۱.۹ میلیارد دلار و در فرانسه ۱.۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی داشته است.
طرح کمربند و جاده نه تنها از نظر اقتصادی موجبات خشنودی دولت ایتالیا را فراهم نیاورده است بلکه نگرانی های فرهنگی نیز برای این دولت به بار آورده است. باید توجه داشته باشیم که همکاری رسانه‌ای بخشی از توافقنامه کمربند و جاده است. رسانه‌های بزرگ ایتالیایی، از جمله شرکت پخش ایتالیا و بزرگترین شبکه تلویزیونی خصوصی ایتالیا یعنی Mediaset Group، همگی قراردادهای مبادله محتوا با رسانه‌های رسمی چین امضا کرده‌اند؛ اما این توافق ها برای دو طرف سودمند نبوده است زیرا پکن عملاً اجازه پخش برنامه های هیچ رسانه ایتالیایی را در چین نداده است این در حالی است که رسانه های چینی محتواهای متناسب با ایدئولوژی کمونیستی خود را مدام در ایتالیا پخش و آن را تبلیغ می کنند.
تغییر بازی به نفع آمریکا
رم اینک تصمیم گرفته است تا با دست کشیدن از طرح کمربند و جاده پیوندهای خود با متحدان سنتی اش از جمله آمریکا را تقویت کند، این کار با توجه به اینکه روابط پکن با واشنگتن در شرایط بحرانی است بدون شک واکنش تند چین را به همراه خواهد داشت. بنابر این آمریکا آماده خواهد بود تا بعد از خروج ایتالیا از توافق، تمام قد پشت سر رم قرار گیرد.
واقعیت این است که یکی از دلایلی که باعث شد ایتالیا از اتحاد با آمریکا ناامید و نسبت به تعهدات امنیتی این کشور به اتحادیه اروپا دلسرد شود و به چین پناه ببرد، سیاست های ترامپ در قبال ناتو و اتحادیه اروپا بود. بنابر این اینک که دولت آمریکا از آن تصمیمات فرسنگ ها فاصله گرفته است تلاش خواهد کرد تا در رقابت با چین برای ایجاد فاصله بین رم و پکن فرصت های تازه ای برای ایتالیا ایجاد کند و خلا ناشی از کاهش روابط تجاری با چین را برای این کشور پر کند. بدون شک خروج کشوری مانند ایتالیا از طرح چین برای ایالات متحده بسیار مهم است و کاخ سفید از تمام ابزارهای موجود برای رسیدن به این هدف استفاده خواهد کرد.
۳۱۱۳۱۱
نظر شما