بانوی آهنین در جدال با فساد

مبارزه با فساد امروزه به مطالبه ای جهانی تبدیل شده است.تقاضایی سراسری که در حال تبدیل به سمت جنبشی فراگیر است و حتی در بعضی جاها رهبر هم دارد،مثل آنه هزاره در هند که روزه ی مرگ را برای مبارزه اش انتخاب کردو یا در بیشتر کشورها تلاش سیستماتیک حکومت است ، برای پیشگیری از تسری با ویروس دانستن آن که بی رحمانه اعدام می کند مثل چین و یا حالا قضایای بانو روسف در برزیل که منجر به بحرانی سخت برای او شده است، نه از منظر خالی شدن کابینه ،بلکه با توجه به احتمال فروپاشی ائتلاف همبسته و استواری که کاردوسوی کارشناس توسعه آن را بنیان نهاد و لولا داسیلوا آن را قدرتمندانه به پیش برد.لولا داسیلوا استاد ائتلاف سیاسی بین 2000هزار حزب و گروه و جامعه ی مدنی برزیل است که البته ،مانند همه ی احزاب سیاسی دنیا میل به واگرایی هم دارند ،امااجماع بر توسعه ی متوازن را بر هر امری ترجیح می دهند و از این منظر است که لولا همواره از برخی فساد ها با تسامح بیشتری چشم پوشی کرد علی رغم اینکه دو رسوایی بزرگ بده و بستان حزبی در دوره ی او شکل گرفت.البته این ها بخشی از فرهنگ حامی پروری یا حمایت سیاسی (political patronage)است که نه تنها در برزیل ،بلکه در اکثر کشور های لاتین جریان دارد.در فرهنگ سیاسی برزیل در حوزه اقتصاد دو طیف موافقان و مخالفان فساد وجود دارند که هریک استدلال خاص خود را دارند. مخالفان فساد آنرا چون پدیده ای مسری می دانند که در شرایط رونق اقتصادی طبیعی کارکردها را مختل و سبب آسیب رسانی جدی به توسعه می شود.
برخی موافقان نسبی نیز فساد را در اصطلاح مانند گریس چرخ دنده ها می دانند که امور و روند توسعه را تسهیل می کند. لذا فساد در امریکای لاتین تنها یک سنت تاریخی نیست و بر همین مبنا برخی اوقات فساد به عنوان شری اجتناب ناپذیر است که تساهل و تسامح بر آن اجتناب ناپذیر است، زیرا وجود توسعه اقتصادی تحت مدیریت و یا رهبری هیأت حاکمه فاسد از فقدان توسعه به هر شکل لازم تر است و استدلال می شود که برخی کشورها با وجود دولت های فاسد به رشد بالای اقتصادی دست می یابند.
در امریکای لاتین به زبان عامیانه می گویند که اگرچه او می دزدد اما کار هم می کند. لذا دزدی بدون فعالیت و کار برای مردم کاملا" ناپسند است اما دزدی همراه با کار برای مردم قابل اغماض است. بر این مبنا گفته می شود گرچه فساد موجب طولانی شدن دوره اقتصاد بازار می شود اما می تواند موجب رشد کوتاه مدت پس از یک دوره رکود شود حتی بسیاری از مردم برزیل (حتی چپ گرایان) نیز از دوره حکومت نظامیان به عنوان معجزه برزیل (Brazilian Miracle) یاد می کنند، زیرا فساد همراه توسعه بوده است. البته زمانی که فساد بخش منظم و قاعده مند از یک سیستم باشد، سیاستمداران تحت تعقیب اکثرا" ادعا می کنند توسط دشمنان سیاسی مورد حمله قرار گرفته اند. حالا بانو روسف قدرتمندانه در صدد تغیر ناهنجاری این فرهنگ دیرینه است . فضای سیاسی –اجتماعی مبارزه با فساد با تقاضای مکرر مردم برزیل از خیابان ها آغاز شد و این حرکت ها تقریبا مصادف با تصویب قانون عدم سوء سابقه یا سابقه ی پاک (clean record)در 2010 میلادی بود که با هدف ممنوعیت افراد دارای پرونده ی فساد از حضور در تصدی های اداری بود،با اعلام رضایت گسترده ی مردم برزیل از این قانون سپس دامنه ی قانون گسترش بیشتری یافت و حتی افراد را برای جرائم خود پاسخگو می کرد.دامنه ی فعالیت های ضد فساد دیلما روسف از آنتونیوپالوچی(Palooci)وزیر دارایی سابق و مسئول دفترش شروع شد که یکی از رهبران معروف حزب کارگران و یک تروتسکیست بوده است که نقش مرکزی در استحاله حزب به سیاست های اصلاحی نئولیبرال راداشته است.این مبارزه سپس وزرای ارتباطات،کشاورزی،توریسم،ورزش و شهرسازی را دربرگرفت که استعفای آن هادر عرض 8 ماه گذشته صورت گرفت.موضوعی که برخی ان را بحرانی برای ائتلاف ها ی سیاسی کابینه می دانند.نکته ی بدیع این است که لااقل تیتر یکی از شعارهای اکثر روسای جمهور دربرزیل و آمریکای لاتین مبارزه با فساد است ،اما این شعارها در عرصه ی عمل به فراموشی سپرده می شود و حالا بانو روسف مصمم است که فعالیت ضد فساد خود را به هر قیمتی ادامه دهد،موضوعی که دلخوری گسترده ی نخبگان سیاسی دارای پرونده ی فساد را در برخواهد داشت ،اما تنها حامی قوی او عموم مردم ،فقرا و طبقه ی متوسط هستند که مرتبا او را در فعالیت های ضدفسادش یاری می کنند.باید منتظر بود که سرانجام آیا احزاب و نخبگان پشتبیان توسعه ی بدون فساد خواهند بود ومطالبه ی مردم به پیروزی می رسدیا فرهنگ نابهنجاردیرین حامی پروری سیاسی پیروز میدان خواهدبود