مهسا بهادری: قانون حجاب و عفاف که حالا با ۷۴ ماده و در ۵ فصل در نزدیکترین شرایط خود به اجرا قرار دارد از بسیاری لحاظ قانونی متفاوت و ویژه است.
قانونی که قرار بود فردا ۲۳ آذرماه توسط محمدباقر قالیباف رئیس مجلس برای اجرا به دولت ابلاغ شود؛ حالا عقب نشینی کرده تا صدای منتقدانش کمی آرام شود.
یکی از نکات قابل نقد و بررسی این قانون آن است که همه افراد به نوعی مقصرند و باید تاوان انتخاب دیگری را بدهند آن هم با بالاترین هزینه، مثلا در تبصره هفتم از ماده چهلدوم این لایحه آمده : «تهیه کنندگان سینما برنامه های صدا و سیما یا محتوای صوت و تصویر فراگیر موظفند در شروط ضمن قرارداد تضمین مناسب از عوامل اصلی تولد از قبل بازیگرهای نقش های اصلی کارگردانی مجری و گوشه نشر د علم ارتکاب مذکور در این ماده تا دو سال پس از پخش کامل محتوا أخذ نمایند. در صورت ارتکاب جرم قبل از اتمام مدت مذکور مرتکب به مجازات این ماده محکوم می شود و چنانچه تضمین مناسب أخذ نشده باشد و جزای نقدی از محل اموال مرتکب قابل وصول نباشد تهیه کننده مسئول: جزای نقدی است. این حکم نافی مسئولیت مدنی تهیه کننده نیست.»
پرسش اصلی هم اینجاست، تهیه کننده چه تضمینی میتواند بدهد؟ مثلا در این شرایط تورمی پول بازیگر را تا دوسال پرداخت نکند؟ آیا اصلا چنین موضوعی قابلیت اجرا دارد؟
به بهانه همین موضوع به گفتوگو با سیدعلی یزدیخواه،نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس پرداختیم که در ادامه میخوانید.
در ماده ۴۳ تبصره هفت به این موضوع اشاره شده که تهیهکننده باید تضمین دهد که بازیگرهای نقش اصلی، مجری و کارگردان تا دو سال نباید مرتکب به انجام هیچ یک از قوانین لایحه عفاف و حجاب شود، در غیر اینصورت تهیهکننده مسئول پرداخت جریمه نقدی است، به نظر شما این طرح عملی شدنی هست؟
میلیونها نفر یک فیلم را تماشا میکنند، نقشی که آقا یا خانم بازیگر در آن حضور دارد، بسیار ویژه است و ذهنیت افراد با آن نقش شما میگیرد، حالا اگر بازیگر بعد از اینکه فیلم اکران شد، در انظار عمومی به گونه دیگری حرف بزند و رفتار کند، به نظر شما این موضوع سبب ایجاد دوگانگی در الگوگیری افراد جامعه نمیشود؟
به نظر شما تهیهکننده میتواند تضمین دهد که چنین تناقضی ایجاد نمیشود؟
شاید شما بیشتر از من بدانید اما بازیگران فیلمهایی که هالیوود تهیه میکند، بین ۵ تا ۱۰ سال نباید خلاف شئون نقشی که ایفا کرده را مرتکب شود، مثلا یکنفر در فیلمی نقش یک قدیسه را ایفا میکند و روی فرش قرمز با یک ظاهر دیگر حاضر میشود این موضوع ساختار فکری مخاطب را به هم میریزد.
اما مخاطب میداند که آن اثر یک فیلم است.
بله اما ما نباید مخاطبمان را دچار دوگانگی یا تردید کنیم. به نظر شما با این موضوع چگونه رفتار میکردند بهتر بود؟
چرا تهیهکننده باید مسئول پاسخگویی به این مورد باشد؟ تکلیف خود فرد چیست؟ چرا که هیچ کسی نمیتواند تضمین دهد حتی رفتار خودش بدون ایراد باشد، چگونه میتوان برای رفتار فرد دیگر تضمین داد؟
مگر تهیهکننده دعوت به همکاری نمیکند؟ خودش هم باید مسئولیت این دعوت را بپذیرد.
آقای یزدیخواه شما میتوانید تضمین دهید که خودتان تا دو سال آینده دیدگاهتان نسبت به یک مسئله یکسان باقی بماند؟
بله، ساختار و اصول فکری من ثابت است. الان هم قانون تصویب شده و تمام شده است.
خب تصویب شده درست، اما قابل اجرا هم هست؟
بله که هست چرا نمیتواند اجرایی شود؟ مگر غرب این کار را انجام نمیدهد؟
خیر، غرب(هالیوود) چنین لایحهای ندارد یک قراری است بین دو نفر.
نه شما هالیوود را بررسی کنید همین قانون را خیلی سختگیرانهتر اعمال میکنند.
پس درواقع ما قانون هالیوود را بومیسازی و اسلامیسازی کردیم و در لایحه عفاف و حجاب قرار دادهایم؟
نه خیر قانون هالیوود بسیار سختگیرانهتر است.
اصلا تضمینی هست دیدگاه خود تهیهکننده تغییر نکند؟
به هر جهت فیلمنامهای که تهیه میشود و بر اساس آن فیلم تهیه و تولید میشود و بر اساس آن مجوز اکران میگیرد یک چهارچوبهایی دارد.
اما من همچنان پاسخ سوالم را دریافت نکردم، چرا تهیهکننده باید درگیر باشد؟
پس گیشه درگیر باشد؟
خیر، اما چرا این موضوع متوجه خود فرد نیست؟
خود فرد هم درگیر است هم تهیهکننده و کارگردان باید از آن هنرمند تعهد بگیرند حالا هر تعهدی که دلشان میخواهد بگیرند. ببینید ما فیلم را برای عموم مردم و جامعه تهیه میکنیم نه خود بازیگر، و جامعه نسبت به آن هنرمند یک ذهنیتی ندارد و نباید این ذهنیت دوگانه و مخدوش شود.
بازیگری که با حجاب مناسب یک نقشی را ایفا میکند، بعد در فضای خارج از فیلم نیمه عریان میشود، چه کسی باید پاسخگو باشد؟
خود فرد.
خود فرد هم پاسخگو است اما ممکن است اشکال داشته باشد، این را قبول داریم، این قانون که دائمی نیست، اصل ۸۵ و موقتی است.
تکلیف بازیگران کار اولی چیست؟ در همین صداوسیما هنرمندانی بودند که برای اولینبار آمدند، درخشیدند، بعد هم حجاب را برداشتند یا مهاجرت کردند، نحوه برخورد با این هنرمندان چیست آیا این جا صداوسیما هم باید پاسخگو باشد؟
این قانون عمومیت دارد و اتفاقا مجازات مسئولین در این قانون شدیدتر است، خودمان روی این ماجرا دقت نظر داریم و حتی مدتی قبل با آقای جبلی درباره این ماجرا به صورت مفصل صحبت کردیم.
ببینید در هالیوود بازیگر حق ندارد خلاف اهداف فیلم رفتار کند.
اهداف فیلم یا اهداف کشور؟
فرقی ندارد، اهداف فیلم همان اهداف کشور است. مشکلی که وجود دارد همین است در سالهای گذشته آثار جشنواره فجر را که تماشا میکردید انگار با یک کشور مصیبتزده، جنگ زدهای که همه قاچاقچی و معتاد و بیمار هستند مواجه بودید، دائم سیاه نمایی میدیدیم، در آنجا کسی جرئت دارد از این فیلمها تولید کند؟
این کلمه سیاهنمایی درباره فیلم خانه پدری کیانوش عیاری و جدایی نادر از سیمین اصغرفرهادی هم به کار برده شد. آیا ما با چنین موضوعاتی مواجه نیستیم؟
مگر چقدر عمومیت دارد؟
حتما باید ۱۰۰ درصد جامعه به آن مبتلا باشند تا وجودشان را بپذیریم؟
یک سوژه در کل کشور پیدا میشود ما آن را به قدری بزرگ میکنیم که انگار این یک بحران بزرگ و تعمیم یافته در کل کشور است. کسی وجود این مشکلات را کتمان نمیکند، اما ما میگوییم آن را بزرگنمایی نکنید، کوچک نمایی هم نکنید دراندازه خودش آن را نگه دارید.
اینکه هر سال بخش اعظمی از آثار حاضر در جشنواره برای ارگانهاست و محورشان هم جنگ است بزرگنمایی به شمار میآید؟
باید تعادل ایجاد شود آن هم زیادهروی است.
۲۴۵۲۴۵
نظر شما