به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید گفت: یکی از آسیب هایی که امروز کم هم نیست، قائل شدن یکسری مقامات برای ائمه (ع) در برخی مداحی ها و منابر است.
دکتر محمدرضا یوسفی در گفت وگو با شفقنا اظهار داشت: یکی از وظایف امام و رهبر دینی مبارزه با انحرافاتی است که ممکن است در آن آئین رخ دهد به نحوی که اجازه ندهد این انحرافات توسط برخی افراد در حوزه دینی رخ دهد.
وی جریان «غلو» را یکی از گروه های انحرافی در زمان امام رضا (ع) دانست و افزود: این گروه مقام امام را تا جایی بالا می بردند که گاهی صفات الهی را هم در بر می گرفت و امام با این نگرش مبارزه می کرد. یکی دیگر از افکار انحرافی اعتقاد به بهشتی بودن سادات بود که توسط برخی بیان می شد. این تفکر، نگاهی نژادپرستانه بود. یکی از این افراد، زید بن موسی برادر امام رضا (ع) است که معتقد بود ما فرزندان پیامبر وارد جهنم نمی شویم و عذاب نخواهیم شد وی به آیه تطهیر تمسک می کرد. امام رضا (ع) با این تلقی غلط برخورد کرد و خطاب به زید فرمود: این آیه تنها در شان اهل کساء است و بیش از آن دلالت ندارد.
وی قیام علویان را یکی دیگر از وقایع زمان امام رضا (ع) عنوان کرد و افزود: حکومت برای ایستادگی برابر علویان دست به شایعه پراکنی زد. یکی از شایعاتی که حکومت ترویج می کرد این بود که علویان، خود را برتر و مردم را برده خود می دانند. امام شافعی که محبت به اهل بیت (ع) را بر خود واجب می دانست، به یمن رفته بود. در همین زمان شورشی توسط برخی علویان صورت گرفته بود. حکومت امام شافعی را به پایتخت آورده، از جمله مواردی که مطرح می کند این است که شما با علویان همکاری می کنید که خود را برتر و مردم را برده خود می دانند. امام شافعی پاسخ می دهد که چنین چیزی صحت ندارد. از کسی مانند من که فقاهتی دارم چگونه برمی آید که با کسانی همکاری کنم که من را برده خود بدانند، در این هنگام، حاکم سکوت کرد. امام رضا (ع) نقشه حکومت برای دورکردن مردم از علویان را فهمید و تلاش کرد تا این ذهنیت باطل را از بین ببرد.
امام رضا (ع) جهت تبیین عقاید شیعه با پیروان ادیان و مذاهب گفتگو می کرد
استاد دانشگاه مفید، دومین محور اقدامات امام رضا (ع) را گفت وگوهای علمی جهت تبیین عقاید شیعه دانست و افزود: امام (ع) با پیروان ادیان، مذاهب و مکاتب مختلف گفت وگو می کرد و با گروه های اهل حدیث، تشبیه، تجسیم و جبریه برخورد می نمود. امام تلاش می کرد تا به نقد این دیدگاه ها بپردازد و تبیین درستی از حقایق دینی ارائه دهد.
وی درباره انحرافاتی که در جامعه کنونی با آن مواجه هستیم، گفت: نهاد روحانیت که مدعی تبلیغ دین است باید انحرافات فکری که گاهی در عرصه های مختلف دیده می شود را، شناسایی و با آن برخوردی عالمانه کند. به عنوان نمونه، آنچه امروز در حال رواج یافتن است، «نص گرایی» و کنارگذاشتن «عقل گرایی» است. ما نزاع بین اصول گرایی و اخباری گری را در چند قرن پیش داشتیم که به نوعی نبرد نص گرایی برابر عقل گرایی بود. امروز هم به گونه دیگر با این مسئله مواجه هستیم. برخی جریان های شیعی و برخی روحانیت شدیدا نص گرا هستند و هر روایتی را نقل می کنند و دقت های سندی، کلامی و اخلاقی وجود ندارد و این از انحرافات فوق العاده خطرناک است.
وی با تاکید بر اینکه هر روایتی، روایت نیست، بیان کرد: مجموعه اخباری که در دست ماست شدیدا نیازمند بازبینی، بازخوانی و نگاه علمی است. حتی معتبرترین کتاب های روایی که قدمای ما نوشتند لزوما به معنای پذیرش تمام روایات آن توسط فقهای ما نیست بلکه فقهاء وقتی کتابی مانند کافی یا تهذیب و امثال آن را بررسی می کنند، بخشی از روایات آن را کنار می گذارند یعنی نگاه نقادانه و عالمانه به آن دارند.
قائل شدن یکسری مقامات برای ائمه (ع) در منابر و مداحی ها از آسیب های امروز است
وی ادامه داد: یکی از آسیب هایی که امروز کم هم نیست، قائل شدن یکسری مقامات برای ائمه (ع) در برخی مداحی هاست. متاسفانه برخی منابر هم به ترویج این مسائل می پردازند که با مستندات دینی ما سازگاری ندارد.
وی گفت: یکی دیکر از انحرافاتی که وجود دارد در جنبه ساختار دینی است. دین مشتمل بر اعتقادات، اخلاقیات و احکام است. بنیان اساسی این است که ما باید به فکر بنیان های اخلاقی و اعتقادی جامعه باشیم. اجرای احکام چون در حوزه های اجتماعی و شخصی از درون انسان ها ناشی می شود، نیازمند به یک بنیان اعتقادی است. حالا ما به عنوان یک مبلغ دین باید بر کدامیک از سه حوزه اعتقادات، اخلاقیات و احکام تاکید کنیم؟ وظیفه ما این است که روی بنیان های اعتقادی تاکید کنیم نه اینکه با استفاده از فشار حکومتی، مردم را ملزم به انجام احکام کنیم تاکید بر احکام منهای اخلاق سبب نارضایتی دینی و دین زدگی می شود.
وظیفه روحانیت شناسایی و نقد دیدگاه های انحرافی است
یوسفی بیان کرد: یکی دیگر از مسائلی که تحت تاثیر همین تغییرها مشاهده می کنیم، این تلقی است که «انسانیت» کافی است یا «اخلاق منهای دین» به اشکال مختلف مطرح می شود. وظیفه ما به عنوان مبلغ دین و کسانی که خواهان سنت گفتگویی امام رضا (ع) هستند این است که به نقد این دیدگاه در اشکال مختلف بپردازند.
وی اظهار داشت: امام رضا (ع) در آن زمان با سران ادیان و مذاهب به گفت وگو می پرداخت لذا تعامل با ادیان بسیار لازم است. با این تفاوت که در دنیای دیروز بن مایه جامعه مذهبی بود و اعتقادات دینی مردم غلبه داشت اما در دنیای امروز، یکی از مسائل فوق العاده مهم این است که جریان فکری شکل گرفته که حاکمیت ارزش های مادی را دنبال می کند و به گونه ای برخورد می کند که رابطه انسان ها را از تولد تا مرگ تعریف می کند و آخرت نقشی در زندگی ندارد.
نیازمند تعامل مثبت با همه ادیان هستیم
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید گفت: تمام ادیان برای نزدیک کردن انسان به خدا آمدند اما امروز این ادیان با مشکل حاکمیت ارزش های مادی بر جهان مدرن مواجهند. لذا ما نیاز به تعامل مثبت با همه ادیان داریم تا در کنار هم قرار بگیریم و بتوانیم با قدرت بیشتری از ارزش های الهی دفاع کنیم.
نیازمند جبهه واحد دینی برای مواجهه با تندروی ها در جهان اسلام هستیم
وی افزود: ما با حرکت ها و برداشت های فوق العاده افراطی به شکل داعش یا طالبان مواجه هستیم. ما نیاز به یک جبهه واحد دینی میان مسلمانان در مواجهه با این تندروی هایی داریم که ابزاری برای اسلام هراسی و دین هراسی شده اند.
روحانیت باید خود را بازخوانی کند
وی معتقد است: «نهاد روحانیت نیاز به اصلاح دارد. وظیفه اصلی نهاد روحانیت تبلیغ دین است اما این نهاد امروز مرجعیت خود را در جامعه از دست داده و اعتبار آن دچار افول شده است. بر اساس پیمایش های مختلف در سالیان اخیر از منزلت روحانیت و مرجعیت آن کاسته شده است لذا لازم است روحانیت بازخوانی از خود داشته باشد و خود را بررسی کند. می بایست رفتارها بنابر اقتضائات زمان تغییر کند.»
نظر شما