گروه اندیشه: دکتر رضا منصوری، استاد بازنشسته‌ی دانشگاه صنعتی شریف انتقادهای زیادی در ارتباط با نحوه مواجهه حاکمیت سیاسی با دانشگاه ها دارد. در گزارش زیر که حاصل گفت و گوی نگار فیض‌آبادی از انصاف نیوز با این استاد بازنشسته است، درباره‌ی مهم‌ترین اولویت در برخورد با دانشگاه برای 5 سال آینده سوال می کند. منصوری می گوید: «برای 5 سال آینده‌ی ایران دولتی‌ها باید دست از آزار دانشگاه‌ها بردارند؛ مداخلات تا امروز فقط منجر به تخریب شده است و اولویت زنده نگه داشتن نهادهای علمی است.» او با لحنی انتقادی و دلسوزانه، وضعیت اسفناک و رو به تخریب نهادهای علمی و دانشگاهی در ایران را تشریح می‌کند و بر ضرورت تغییر رویکرد حاکمیت نسبت به دانشگاه‌ها تاکید دارد.
رضا منصوری معتقد است که دانشگاه‌های ایران به دلیل مداخلات نادرست و مخرب حاکمیت در وضعیت بحرانی قرار دارند. او خواستار توقف این مداخلات و ایجاد فضایی برای استقلال و خوداصلاحی دانشگاه‌ها است تا آن‌ها بتوانند نقش واقعی خود را در تربیت نیروی متخصص و حل مسائل جامعه ایفا کنند. او همچنین به ضرورت توجه حاکمیت به مسئله مهاجرت نخبگان به عنوان یک چالش ملی اشاره می‌کند.
علم و دانشگاه‌ها را تخریب کرده‌اند
این استاد بازنشسته دانشگاه شریف گفت: «دولتی‌ها باید دست از علم و دانشگاه بردارند و این قدر اذیت نکنند، چون فقط تخریب کرده‌اند. علاوه بر دولت که شامل وزرا است که مستقیما با آموزش و علم در ارتباط هستند، کمیسیون آموزش مجلس، شورای انقلاب فرهنگی جزو نهادهای حکمرانی در کشور هستند.»
معاون سابق وزارت علوم در ادامه با اشاره به این که «آنچه در شورای انقلاب فرهنگی اتفاق می افتد و بارها هم درباره‌ی آن نوشته‌ام، تخریب دانشگاه‌هاست که مصادیق آن مفصل است» گفت: « این شورا در طول چهل سال گذشته هیچ شناختی از دانشگاه، علم و آموزش نداشته است و معمولا در جهت‌گیری‌های فرهنگی خاصی فعالیت داشته و مصوباتی را پیش برده است که حاصلش تخریب دانشگاه‌ها بوده است.»
به گفته‌ی این استاد دانشگاه «کمیسیون آموزش مجلس در این سال‌ها هیچ توجهی به علم و دانشگاه از خودش نشان نداده است و تنها مواردی که درباره‌شان صحبت کرده درباره‌ی حجاب دانشجویان بوده است. مصوبه یا بیانیه‌ای ندیدیم که بیانگر درکی از علم باشد. فقط مهم بوده است که حقوق اعضای هیئت علمی پرداخت شود! علم بسیار حساس است و مثل اقتصاد می‌ماند؛ اما رفتارهایی را با علم دیدیم که باعث شدند کیفیت هیئت علمی در حد یک معلم ساده فروکاسته شود.»
منصوری در نقد عملکرد گذشتگان اضافه کرد: «دولت‌های دهم و سیزدهم کاری کردند که مستقیم در جهت تخریب علم و دانشگاه بود و افراد بی‌کیفیت را در دانشگاه‌ها تزریق کردند و بعد از آن کسانی که باکیفیت بودند رفتند.»
نخبه‌هایمان به خاطر فشارها رفتند؛ نمی‌شود روی نخبه‌ها قیمت گذاشت
منصوری در ادامه به میزان مهاجرت استادان فقط از دانشگاه شریف اشاره کرد و گفت : «کافی است به آمار دانشگاه‌ها نگاه کنید. ۵۰۰ عضو هیئت علمی در دانشگاه صنعتی شریف داشتیم اما حالا تعدادشان به ۴۰۰ نفر رسیده است که این پیامد تخریب است. تک تک افراد هیئت علمی، نسل‌ها زحمت کشیدند و نمی‌شود رویشان قیمت گذاشت اما برخی‌هایشان به دلیل برخی فشارها از ایران رفته‌اند. نهادهای قدرت باید دست از سر علم و دانشگاه بردارند.»
اگر دولت‌ها نیازی دارند، آن را به دانشگاه‌ها اعلام و هزینه‌اش را پرداخت کنند. درصورتی‌که دولت درطول پنج سال آینده، بگذارد دانشگاه در مسیر خودش حرکت کند، دانشگاه‌ها آماده می‌شوند خودشان را اصلاح کنند و برای رفع نیازهای جامعه کاری انجام دهند.»
او درباره‌ی مهم‌ترین اولویت‌هایی که دانشگاه‌ها باید در نظر بگیرند، گفت: «اول باید خودشان را تعریف کنند. دو هزار دانشگاه و موسسه‌هایی هستند که آموزش هم می‌دهند. دانشگاه‌ها دو دسته‌اند. یکی‌اش مدارس عالی هستند و دومی‌اش همان چیزی است که به عنوان عرف جهانی شناخته شده و می‌تواند به مسائل جامعه بپردازد.»
کم‌کاری دانشگاه‌ها در حل مسائل جامعه
منصوری در باره نقش دانشگاه ها در حل مسائل کشور و جامعه گفت: «آموزش باید در جهت تربیت کسانی باشد که بتوانند مشکلات جامعه را حل کنند. دانشگاه‌هایی نداریم که به مسائل فکر کنند.»
منصوری ادامه داد: «آیا فقط قرار است دانشجوها برای مقاطع ارشد و دکتری تربیت شوند؟ برای چه کاری؟ که بعدا بیکار بمانند؟ چه کسی باید برای این موضوع فکر کند؟ بخشی از آن به عهده‌ی حاکمیت است که اصلا به آن فکر نکرده است و بخش دیگر به عهده‌ی خود دانشگاه‌هاست. دانشگاه وظایفی مفصل‌تر، دقیق‌تر و مهم‌تری نسبت به مدارس عالی و آموزش صرف دارد. برخی از دانشگاه‌ها قراردادهایی بسته‌اند و یاد گرفته‌اند برای حل مسائل کاری انجام بدهند. البته هنوز دانشگاه برای خودش ساختاری نتراشیده است و وزارت علوم هم متوجه این موضوع نیست. روال دانشگاه‌ها هم برای حل مسئله تعریف نشده است.»
او درباره‌ی مسائلی که اولویت دارند تا دانشگاه‌ها به آن بپردازند گفت: «هر مسئله‌ای. فرقی نمی‌کند. مثلا دانشگاه صنعتی شریف ۴۰۰ عضو هیئت علمی دارد و نمی‌تواند کار چهار هزار نفر را انجام دهد. پس باید توانشان را اعلام کنند و بگویند به چه مسائلی می‌توانند بپردازند و چه نیازهایی دارند. اولویت وقتی مطرح است که با روال سالم روبه‌رو باشیم اما درحال‌حاضر روال دولت‌داری و مدیریت دانشگاهی مریض است و اولویت فقط زنده نگه داشتن است.»
منصوری درباره‌ی مهاجرت نخبگان گفت: «این مسئله‌ی ملی است و دانشگاه توانِ حل این مسئله را ندارد چون موضوعی‌ست که به حکمرانی مربوط می‌شود.»
216216
نظر شما