به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، آیت‌الله‌العظمی حسین مظاهری در سلسله گفتارهایی، به شرح ۴۰ رذیلت اخلاقی پرداخته است که از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر معظم‌له منتشر و در سایت خبرگزاری ایکنا بازنشر می‌شود. شماره هفتم این مجموعه به رذیله اخلاقی «حسد» اختصاص دارد.
بنا بر روایت ایکنا،حسد زشت‌ترین صفت رذیله یا دست کم یکی از زشت‌ترین رذائل است که در اثر آن، آدمی آرزومند از بین رفتن نعمت دیگران یا نرسیدن نعمت یا خیری به آن‌ها می‌شود. متأسفانه این ملکه ناپسند به‌شدت در بین مردم شایع است و فقط کاملان روزگار توانسته‌اند نهاد خویش را از آن تهی کنند.
اگر این رذیله خطرناک شعله‌ور شود، افراد مبتلا به آن از هیچ امر قبیح و هیچ جنایتی فروگذار نمی‌کنند تا به اهداف شوم خود برسند. برای بیان اهمیت و خطر حسد، همین بس که به گواهی قرآن کریم، اولین قتل تاریخ بشریت در کره زمین، در اثر طغیان صفت رذیله حسد در یک پیامبرزاده رخ داد که برادر خویش را از روی حسادت به قتل رسانید: «فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخیهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرینَ؛ پس نفس امارهاش او را به قتل برادرش ترغیب کرد و وی را کشت و از زیانکاران شد.» (مائده، ۳۰)
سیر مختصری در تاریخ به‌خوبی حاکی از آن است که قریب به اتفاق جرم‌ها و جنایت‌ها، در پی طوفان حسد پدید آمده است. انکار انبیای الهی و رسالت ایشان، انحراف مسلمانان در صدر اسلام و تشکیل سقیفه بنی‌ساعده، کارشکنی در حکومت امیرالمؤمنین(ع) و صدها نمونه دیگر از این دست، ناشی از طغیان حسد است.
این صفت رذیله، مفاسدی بزرگ و گناهانی سخت در پی دارد، از جمله قتل و کشتار افراد بی‌گناه، ظلم حتی بر پدر و مادر، فرزندان و نزدیکان، غارت اموال دیگران و سوزاندن و نابودی آن‌ها به هر وجه ممکن، خودداری از کمک به دیگران هر چند برادر خود باشد، ترک امر به معروف و نهی از منکر، قطع رحم، بدزبانی، تمسخر و افشای اسرار.
اما آنچه بیشتر در اثر حسادت پدید می‌آید، گناهان شومی نظیر دروغ، غیبت، تهمت، سخن‌چینی و آبروریزی است. بی‌دلیل نیست که در روایات، حسد، کفرآور خوانده شده است. (الکافی، ج ۲، ص ۳۰۶) به تجربه نیز اثبات شده که حسد همچون آتشی است که صاحب خود را قبل از کسی که مورد حسد واقع شده، در خود می‌سوزاند.
صفت ناپسند حسد مراتبی دارد؛ در مرتبه ضعیف آن، شخص حسود فقط در پی سلب نعمت از دیگران است، خواه آن نعمت به خودش برسد یا نرسد. در مرتبه میانه، انسان حسود آرزو میکند که نعمت از دیگران سلب شود و به او برسد. مرتبه شدید، آن است که حسود علاوه بر آرزوی زوال نعمت از دیگران، همواره در پی آن است که آنان دچار مصیبت شوند و نعمتشان به نقمت و رحمتشان به بلا تبدیل شود. در همه مراتب حسد، حسود دچار اندوه دائمی خواهد شد و مؤمنان باید از شر حسودان به هنگام طغیان حسدشان، به خداوند متعال پناه ببرند.
نکته شایان توجه در این مبحث آنکه خداوند متعال از سر لطف و رحمت خود بر بندگان تا وقتی حسد به‌کار گرفته نشود و آثار آن بر زبان و سایر اندام ظاهر نشود، حسود را عقاب نمی‌کند؛ اما در هر حال کسی نباید خود را از خطر بزرگ حسادت ایمن بداند، چراکه اگر ریشه‌کن نشود، در صورت طغیان می‌تواند دنیا را به آتش بکشاند و همه را نابود کند.
نکته دیگر آنکه، اگرچه حسد در شمار امور ذاتی انسان است و سوزاندن ریشه‌های آن سخت به نظر می‌رسد، اما غیرممکن نیست و اگر کسی اراده کند، می‌تواند به‌وسیله ریاضت‌های شرعی، نفس خود را از این رذیلت تخلیه کند.
راهکار اساسی مبارزه با حسد، مبارزه منفی است؛ به این صورت که انسان خلاف خواست شیطان، به آن کسی که نسبت به وی حسد می‌ورزد، محبت و نزد دیگران از او تعریف کند و بالاخره خیرخواه او شود تا به‌تدریج ریشه‌های این صفت رذیله زدوده یا دست‌کم سرکوب شود. تلقین عواقب سوء و خطرات ناشی از برافروخته‌شدن آتش حسد نیز که فقط بخشی از آن بیان شد، برای زدودن این صفت زشت و ناپسند مفید است.
نظر شما