فاخره بهبهانی: دکتر فرزاد روشن ضمیر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: سلامت قلب یکی از رکن‌های اصلی سلامت عمومی بدن است و برای پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلبی-عروقی، در کنار عوامل ژنتیکی و سبک زندگی، اصلاح تغذیه نقشی اساسی دارد. در این میان، ویتامین‌ها و برخی ریزمغذی‌ها نقش کلیدی در حفظ عملکرد قلب و عروق دارند.
نقش ویتامین‌ها در عملکرد قلب
ویتامین‌ها از تولید انرژی تا تعدیل واکنش‌های التهابی و حفظ عملکرد عضلات نقش دارند. برخی از این ویتامین‌ها به‌طور خاص در کاهش خطر بیماری‌های قلبی موثرند.
ویتامین K
ویتامین K در دو نوع اصلی K۱ (در سبزیجات) و K۲ (در محصولات حیوانی و تخمیری) وجود دارد. ویتامین K۲ به ویژه نقش مهمی در جلوگیری از رسوب کلسیم در دیواره عروق، افزایش انعطاف‌پذیری عروقی و کاهش التهاب دارد. مطالعات نشان داده این ویتامین خطر بیماری‌های شریانی، سکته و تصلب شرایین را کاهش می‌دهد. البته افرادی که داروی وارفارین مصرف می‌کنند باید با احتیاط و تحت نظر پزشک از منابع ویتامین K استفاده کنند.
ویتامین A
ویتامین A و پیش‌ساز آن بتاکاروتن معمولاً به دلیل نقش‌شان در سلامت چشم و پوست شناخته می‌شوند، اما شواهدی وجود دارد که این ویتامین می‌تواند در کاهش فشار خون، کاهش آترواسکلروز (تصلب شرایین) و حفظ بافت عضله قلب نیز مؤثر باشد. منابع غذایی حاوی این ویتامین شامل سبزیجات نارنجی و زرد مانند هویج، کدو، زرده تخم‌مرغ، جگر و لبنیات است.
ویتامین‌های گروه B
ویتامین‌های B۶ ،B۹ و B۱۲ با کاهش سطح هموسیستئین خون، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب به عروق دارند. بررسی‌ها نشان داده‌اند که این ویتامین‌ها می‌توانند خطر سکته و حمله قلبی را کاهش دهند. منابع غذایی حاوی این ویتامین شامل گوشت، جگر، تخم‌مرغ، حبوبات و سبزیجات برگ‌دار است.
ویتامین C و سلامت عروق
ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که با محافظت از دیواره عروق، تحریک تولید کلاژن و تسهیل جریان خون نقش حیاتی در حفظ سلامت قلب دارد. همچنین با افزایش تولید اکسید نیتریک، باعث گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون می‌شود. با این حال، هنوز مشخص نیست که مصرف بیشتر ویتامین C به‌طور مستقیم باعث کاهش بیماری‌های قلبی می‌شود یا خیر. ولی کمبود آن قطعاً می‌تواند عامل خطرزا باشد. منابع غذایی شامل فلفل دلمه‌ای، مرکبات، گوجه‌فرنگی و کیوی است.
ویتامین D
ویتامین D که به «ویتامین آفتاب» معروف است، از طریق پوست در معرض نور آفتاب تولید می‌شود و از طریق ماهی‌های چرب، تخم‌مرغ و لبنیات غنی‌شده نیز قابل دریافت است. کمبود ویتامین D با بروز تصلب شرایین، سندرم متابولیک، چاقی، دیابت و افزایش خطر حمله قلبی مرتبط است. البته تحقیقات هنوز اثربخشی مکمل ویتامین D را در کاهش مستقیم خطر بیماری قلبی تأیید نکرده‌اند.
مکمل‌های سلامت‌بخش قلب
منیزیم، کوآنزیم Q۱۰، اسیدهای چرب امگا-۳ و فیتواسترول‌ها از جمله مکمل‌های سلامت بخش قلب هستند. کمبود منیزیم با اختلالات قلبی مرتبط است. تنظیم ریتم قلب، کنترل فشار خون و بهبود حساسیت به انسولین از جمله نقش‌های این ماده معدنی است.
کوآنزیم Q۱۰ یک آنتی‌اکسیدان مؤثر در بهبود عملکرد قلب در بیماران نارسایی قلبی و کاهش فشار خون واقع شده است. اسیدهای چرب امگا-۳، باعث کاهش تری‌گلیسرید، فشار خون و کاهش التهاب می‌شوند و فیتواسترول‌ها ترکیبات گیاهی مؤثر در کاهش جذب کلسترول در روده که به کاهش LDL کمک می‌کنند.
ویتامین‌هایی که در مصرف آن‌ها باید احتیاط شود
ویتامین B۳ (نیاسین)، اگرچه در گذشته به‌عنوان ویتامینی مفید برای کاهش کلسترول شناخته می‌شد، اما مطالعات نشان داده که مصرف زیاد آن ممکن است خطر التهاب عروقی و بیماری قلبی را افزایش دهد. در مورد ویتامین E گزارشات متناقص است و برخی تأثیر مثبت و برخی دیگر اثرات منفی به آن نسبت داده اند.
در نهایت اینکه برای حفظ سلامت قلب، دریافت متعادل و کافی ویتامین‌ها از طریق رژیم غذایی متنوع بسیار مؤثر است. مصرف خودسرانه مکمل‌ها، به‌ویژه در دوزهای بالا، ممکن است نه‌تنها مفید نباشد بلکه به قلب آسیب برساند. بهترین راهکار برای حفاظت از قلب، سبک زندگی سالم شامل تغذیه کامل، تحرک بدنی، مدیریت استرس و پیروی از توصیه‌های پزشکی است.
۴۷۲۳۲
نظر شما