به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، آیات ۳۵ تا ۴۲ سوره مبارکه رعد در ادامه آیات پیشین، تصویری روشن از سرنوشت مؤمنان و کافران، سنت‌های الهی در دفاع از حق، و روش‌های دشمنی مخالفان با پیامبران ارائه می‌کند.
بنابر روایت فارس، در این بخش، خداوند هم بهشت اهل ایمان را توصیف می‌کند و هم عذاب دشمنان حق را یادآور می‌شود. همچنین، راهبردهای دشمنان در برابر پیامبران بیان می‌شود و به پیامبر اسلام(ص) دستور صبر و توکل می‌دهد. این آیات، درس‌های مهمی در شناخت دشمن و شیوه‌های مقابله با او دارند.
چهره دوست و دشمن در سرنوشت نهایی
خداوند در آغاز این بخش، بهشت را به‌عنوان پاداش اهل تقوا و ایمان معرفی می‌کند: باغ‌هایی که نهرها در آن جاری است، نعمت‌های پایدار و سایه‌های همیشگی. در برابر، جایگاه کافران و دشمنان حق، دوزخ و عذاب آتش معرفی می‌شود.
اینجا قرآن نشان می‌دهد که دشمنی با خدا و پیامبران تنها به دنیای زودگذر محدود نمی‌شود، بلکه فرجامی جاویدان دارد. دشمن‌شناسی حقیقی یعنی درک این تفاوت: کسی که در جبهه باطل قرار گیرد، هرچند در دنیا قدرت یا ثروتی داشته باشد، سرانجام به سقوط ابدی گرفتار خواهد شد.
بی‌اعتنایی دشمنان به حقایق روشن
در این آیه، خداوند به اهل کتابی که ایمان می‌آورند اشاره می‌کند و از سوی دیگر، گروهی را معرفی می‌کند که در برابر پیامبر اسلام(ص) به جدال می‌پردازند و آیات الهی را انکار می‌کنند.
ویژگی دشمن در اینجا بهانه‌جویی است: آنان حقانیت قرآن را می‌دانستند، اما از روی تعصب و کینه، با آن ستیزه می‌کردند. قرآن به پیامبر فرمان می‌دهد: «بگو من مأمورم فقط خدا را بپرستم و به او شرک نورزم.» این یعنی در برابر دشمن لجوج، بهترین راهبرد، پایداری بر توحید و اصل رسالت است، نه عقب‌نشینی در برابر فشارها.
دشمنی با قرآن و تلاش برای تغییر آن
یکی از شیوه‌های دشمنان اسلام، فشار برای تغییر پیام الهی به نفع خودشان بود. آنان از پیامبر می‌خواستند که قرآن را مطابق خواسته‌هایشان تغییر دهد. اما خداوند تأکید می‌کند که این کتاب، وحی الهی است و تغییرپذیر نیست.
این آیه نشان می‌دهد که دشمن همیشه می‌کوشد چهره دین را تحریف کند تا با منافع او سازگار شود. دشمن‌شناسی یعنی مراقبت در برابر این حربه؛ زیرا گاهی دشمن آشکارا با دین مخالفت نمی‌کند، بلکه درصدد تغییر محتوای آن است تا حق به صورت باطل عرضه شود.
تهدید به مجازات و کیفر دنیوی
در این بخش به دشمنی اقوام گذشته با پیامبران اشاره می‌شود. خداوند یادآور می‌شود که برای هر پیامبری شریعت و برنامه‌ای مقرر کرده و هیچ‌یک از آنان از آزار دشمنان در امان نبوده‌اند. اما در نهایت، سرنوشت دشمنان، هلاکت و نابودی بوده است.
جمله «یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ» نشان می‌دهد که نقشه‌ها و توطئه‌های دشمنان، هرچند پیچیده باشد، با اراده الهی نقش بر آب می‌شود. سنت خدا بر این است که حقیقت باقی بماند و باطل نابود گردد. این یک درس مهم در دشمن‌شناسی است: دشمن هرقدر قدرتمند باشد، دوامش در برابر اراده خداوند محدود است.
راهبرد دشمن: تمسخر و بهانه‌جویی
دشمنان به پیامبر می‌گفتند: «اگر راست می‌گویی، پس کی وعده الهی محقق می‌شود؟» این سخن، در واقع تمسخر و بهانه‌جویی بود. آنان نمی‌خواستند حقیقت را بپذیرند، بلکه در پی تضعیف روحیه مؤمنان بودند.
خداوند پاسخ می‌دهد که تحقق وعده‌ها دست پیامبر نیست، بلکه تنها در اختیار خداست. این آیه هشدار می‌دهد که یکی از سلاح‌های دشمن، جنگ روانی و ایجاد تردید در وعده‌های الهی است. مقابله با این حربه نیازمند صبر و اعتماد به خداست.
مأموریت پیامبر در برابر دشمنان
در این آیه، خداوند به پیامبر می‌فرماید: وظیفه تو فقط ابلاغ پیام است و حسابرسی دشمنان بر عهده خداست. این یادآوری، بسیار مهم است؛ چراکه گاهی دشمن با فشار و تهدید، می‌خواهد پیامبر یا مؤمنان را از مسیر تبلیغ بازدارد. اما مؤمن باید بداند که وظیفه‌اش فقط انجام تکلیف است، نه نگرانی درباره نتیجه فوری.
در پایان، خداوند از توطئه‌های دشمنان سخن می‌گوید: آنان نقشه‌هایی می‌کشند تا حق را نابود کنند، اما «تمام نقشه‌ها در اختیار خداست.» تاریخ نشان داده که دشمنان پیامبران همیشه توطئه می‌کردند، ولی سرانجام خودشان در دام نقشه‌هایشان گرفتار می‌شدند.
این آیه دشمن‌شناسی را به عالی‌ترین شکل بیان می‌کند: دشمن همیشه در حال طراحی نقشه است، اما مکر الهی برتر از مکر آنان است.
آیات ۳۵ تا ۴۲ سوره رعد یک نقشه راه در شناخت دشمنان دین به دست می‌دهد:دشمنان حق با لجاجت، تحریف، بهانه‌جویی و تمسخر در برابر پیامبران ایستادند.
آن‌ها تلاش داشتند چهره دین را تغییر دهند یا مؤمنان را دچار تردید کنند.
قرآن یادآور می‌شود که وظیفه پیامبر و مؤمنان، صبر، استقامت و توکل بر خداست.
مهم‌ترین اصل در دشمن‌شناسی، باور به این حقیقت است که قدرت و مکر دشمن هرقدر زیاد باشد، در برابر اراده الهی ناپایدار است.
پس این آیات هم به ما شیوه‌های دشمنی را نشان می‌دهند و هم راه‌های مقابله با آن را: پایداری بر ایمان، مراقبت از تحریف دین، بی‌اعتنایی به تمسخر دشمن، و اعتماد کامل به وعده‌های الهی.
تلاوت این آیات را که در صفحه ۲۵۴ قرآن واقع است ببینید و بشنوید.
نظر شما