به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، در قلب بانکوک جایی که خیابان‌ها پر از رنگ و صدای آیین‌های بودایی است، جامعه کوچکی از مسلمانان زندگی می‌کنند که با وجود اقلیت بودن، توانسته‌اند الگویی کم‌نظیر از همزیستی مذهبی ارائه دهند.
بنابر روایت فارس، جامعه‌ای که در آن شیعه و سنی نه تنها در کنار هم نماز می‌خوانند و جشن‌های دینی را برگزار می‌کنند، بلکه در سطح خانواده، پیوندهایی عمیق و ماندگار شکل داده‌اند.یکی از این نمونه‌ها، خانواده شیخ غلامعلی اباذر است. عالمی شیعه که سال‌ها پیش با خانواده‌ای اهل‌سنت وصلت کرد. ازدواج یکی از فرزندان او با دامادی سنی، نه یک انتخاب فردی ساده، بلکه نمادی اجتماعی شد که جامعه مسلمانان بانکوک هنوز هم از آن به‌عنوان الگویی موفق یاد می‌کند. بسیاری از مسلمانان می‌گویند این پیوند نشان داد که اختلاف فقهی و مذهبی نمی‌تواند مانع زندگی مشترک بر پایه ایمان و اخلاق شود.زارع بی‌عیب، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تایلند، می‌گوید: «وقتی در بانکوک از ازدواج‌های شیعه و سنی سخن می‌گوییم، در واقع از یک تجربه تاریخی حرف می‌زنیم که توانسته است اعتماد اجتماعی بسازد و وحدت را از سطح شعار به زندگی روزمره بیاورد. این همان چیزی است که امروز بسیاری از جوامع اسلامی به آن نیاز دارند.»
پیوندی فراتر از یک خانواده
پیامد چنین ازدواج‌هایی تنها در یک خانواده خلاصه نمی‌شود. وقتی یک عالم شیعه با خانواده‌ای اهل‌سنت خویشاوند می‌شود، شبکه‌های اجتماعی گسترده‌ای به هم متصل خواهند شد. این ارتباط، در مراسم‌هایی چون عید فطر، قربان، افطار رمضان یا مجالس ختم قرآن نمود می‌یابد. حضور مشترک دو مذهب در یک سفره افطار یا کنار هم در نماز عید، فضای تازه‌ای از اعتماد و صمیمیت می‌سازد.در چنین خانواده‌هایی، فرزندان از کودکی با هر دو سنت مذهبی آشنا می‌شوند. آن‌ها در مراسم عاشورا شرکت می‌کنند و هم‌زمان در نماز جماعت اهل‌سنت نیز حضور می‌یابند. این تربیت دوگانه نه‌تنها تضادی ایجاد نمی‌کند، بلکه روحیه مدارا و احترام به دیگری را درونی می‌سازد.زارع بی‌عیب در ادامه می‌گوید: «اگر بخواهیم درباره آینده وحدت اسلامی سخن بگوییم، باید به خانواده‌ها نگاه کنیم. کودکی که در خانه‌ای با والدین یا بستگانی از دو مذهب رشد می‌کند، می‌آموزد که تفاوت، مانع دوستی و محبت نیست. این نسل همان نسلی است که در برابر افراط‌گرایی مصون خواهد بود.»ازدواج‌های بین‌مذهبی تنها در بانکوک رایج نیست. در استان‌های جنوبی مانند پاتانی، یالا و ناراتیوات، سابقه‌ای طولانی از این پیوندها وجود دارد. روایت‌های محلی و انجمن‌های اسلامی نشان می‌دهد که خانواده‌ها در انتخاب همسر بیشتر بر معیارهایی چون دیانت، صداقت و پایبندی به قرآن تأکید می‌کنند تا اختلاف مذهبی.در این مناطق، نگاه عمل‌گرایانه به ازدواج موجب شده است که وصلت‌های شیعه و سنی به‌مثابه یک «استراتژی اجتماعی» برای حفظ هویت اسلامی در کشوری با اکثریت بودایی عمل کند.
مساجد مشترک، سنت دیرینه بانکوک
گذشته از ازدواج‌ها، سنت همزیستی در مساجد قدیمی بانکوک نیز مشهود است. مسجد هارون، مسجد تونگ سی و مراکز اسلامی محله بان کراچائو از جمله مکان‌هایی هستند که شیعه و سنی در کنار هم در مراسم عبادی حاضر می‌شوند. ختم قرآن در رمضان، جشن میلاد پیامبر(ص) یا دعاهای عمومی، همگی صحنه‌هایی هستند که وحدت را به چشم می‌آورند.این تجربه به‌خوبی نشان می‌دهد که وحدت در تایلند بیشتر از آنکه محصول نشست‌های رسمی یا بیانیه‌های دیپلماتیک باشد، ریشه در سنت‌های اجتماعی و خانوادگی دارد.فرهنگ عمومی تایلند بر مدارا و همزیستی استوار است. مسلمانان، چه شیعه و چه سنی، این روحیه را در روابط خود پیاده کرده‌اند. ازدواج‌های بین‌مذهبی نیز امتداد طبیعی همین فرهنگ است.زارع بی‌عیب در این باره توضیح می‌دهد: «تایلند کشوری است که بر اساس همزیستی ادیان شکل گرفته است. وقتی مسلمانان در چنین فضایی توانسته‌اند اختلافات خود را به فرصت تبدیل کنند، در واقع الگویی به جهان اسلام عرضه می‌کنند. الگویی که می‌گوید می‌توان متفاوت بود، اما همدل ماند.»
زنان؛ پل ارتباطی دو مذهب
در فرهنگ مسلمانان تایلند، زنان جایگاه محوری در خانواده دارند. آن‌ها مدیران خانه و مربیان اصلی فرزندان هستند. در خانواده‌های بین‌مذهبی، نقش زنان برجسته‌تر است. آن‌ها می‌کوشند فرزندان را با هر دو سنت مذهبی آشنا کنند و احترام به عقاید دیگران را به‌عنوان یک ارزش بنیادین بیاموزند.به همین دلیل، زنان را می‌توان پل عاطفی و تربیتی میان دو مذهب دانست. پل‌هایی که نه‌تنها خانواده، بلکه محله و جامعه را نیز به هم پیوند می‌دهند.وقتی دو خانواده شیعه و سنی با ازدواج به هم متصل می‌شوند، امکان ایجاد تقابل یا خصومت در محله کاهش می‌یابد. روابط همسایگان صمیمی‌تر می‌شود و فضای اجتماعی، ایمن‌تر.رایزن فرهنگی ایران در تایلند می‌گوید: «مطالعات میدانی در جنوب تایلند نشان داده است که دانش‌آموزانی که از چنین خانواده‌هایی می‌آیند، در مدارس اسلامی تمایل بیشتری به کار گروهی با هم‌کلاسی‌های متفاوت مذهبی دارند. این یافته‌ها ثابت می‌کند که ازدواج‌های بین‌مذهبی، بذرهای اعتماد و همکاری را از کودکی می‌کارند.»
از خانواده تا گفت‌وگوی بین‌الادیان
جالب است که تجربه همزیستی در خانواده‌ها، به‌طور غیرمستقیم زمینه‌ساز گفت‌وگوی بین‌الادیان هم شده است. وقتی مسلمانان توانسته‌اند درون جامعه خود وحدت ایجاد کنند، راحت‌تر می‌توانند با پیروان ادیان دیگر به‌ویژه بوداییان که اکثریت تایلند را تشکیل می‌دهند، وارد تعامل شوند.زارع بی‌عیب در این زمینه تأکید می‌کند: «همزیستی موفق شیعه و سنی در تایلند نه تنها یک الگوی درون‌اسلامی است، بلکه می‌تواند الهام‌بخش گفت‌وگوی بین‌ادیان هم باشد. این تجربه نشان می‌دهد که احترام متقابل از خانواده آغاز می‌شود و می‌تواند به سطح جامعه و حتی روابط بین‌المللی تسری یابد.»با افزایش ارتباطات میان مسلمانان، انتظار می‌رود ازدواج‌های بین‌مذهبی بیشتر شود. نسل‌های جدیدی که از این پیوندها پدید می‌آیند، اختلاف مذهبی را به‌عنوان بخشی طبیعی از هویت اسلامی خود خواهند پذیرفت. آن‌ها می‌توانند رهبران فکری و اجتماعی آینده باشند؛ رهبرانی که وحدت را نه در کتاب‌ها، بلکه در زندگی خود تجربه کرده‌اند.
در نهایت، مسلمانان تایلند با تجربه موفق پیوندهای خانوادگی می‌توانند الگویی برای کشورهای همسایه باشند. در جنوب شرق آسیا، کشورهایی چون مالزی و اندونزی نیز جمعیت‌های شیعه و سنی دارند. انتقال تجربه تایلند نشان می‌دهد که وحدت پایدار، از کوچک‌ترین سلول اجتماعی یعنی خانواده آغاز می‌شود.زارع بی‌عیب خاطرنشان می‌کند: «آنچه در تایلند دیده‌ایم، یک درس بزرگ برای جهان اسلام است. وحدت واقعی زمانی اتفاق می‌افتد که خانواده‌ها آن را زندگی کنند. اگر در خانه‌ها وحدت باشد، در جامعه و سیاست هم وحدت خواهد بود.»
نظر شما