نشست خبری وزارت بهداشت، که می‌توانست فرصتی برای گفت‌وگو، شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی میان دولت و رسانه تلقی شود، با رفتار به دور از اخلاق و نامتعارف معاون وزیر، به خاطره‌ای تلخ برای اهالی رسانه بدل شد، خاطره‌ای آلوده به بدرفتاری و بی‌احترامی به خبرنگاران.
رفتاری که نه در شأن مقام دولتی است و نه در تراز گفت‌وگو میان یک مقام مسئول و نماینده‌ی افکار عمومی.
این نخستین‌بار نیست که خبرنگاران در جلسات رسمی با لحن تحقیرآمیز یا برخورد غیرحرفه‌ای برخی مسئولان مواجه می‌شوند. گویی هنوز عده‌ای از مسئولین باور ندارند که خبرنگاران و اهالی رسانه به عنوان یکی از ارکان دموکراسی نماینده افکار عمومی هستند.
لذا لازم است به چنین حضراتی یادآور شد که احترام به خبرنگار، احترام به مردم است و نشست خبری جایی برای پاسخ‌گویی است نه تهدید و قُلدری
خبرنگار، در آن لحظه، سخنگوی مردمی است که پرسش دارند، مطالبه دارند، و انتظار پاسخ روشن دارند.
بی‌احترامی به خبرنگار، در واقع بی‌احترامی به حق مردم برای دانستن است.
مردمی که برای پیدا کردن دارو باید روزها و ساعت‌ها خیابان‌های شهر را گَز کنند و اگر هم دارویی پیدا کنند توان خرید ندارند، مردمی که نه تنها درد معیشت‌شان درمان نمی‌شود، صدای پرسش و اعتراض‌شان نیز شنیده نمی‌شود.
مقام دولتی که از پرسش منتقدانه برآشفته می‌شود در حقیقت از پاسخ‌گویی گریزان است. چنین واکنش‌هایی نه‌تنها شأن مدیریتی را پایین می‌آورد، بلکه نشان می‌دهد هنوز مفهوم شفافیت و مسئولیت در برابر افکار عمومی در برخی لایه‌های مدیریتی نهادینه نشده است.
علاوه بر ناپسندی رفتار معاون وزیر آنچه برای اهالی رسانه قابل تامل است، سکوت خبرنگاران حاضر در جلسه بود که می‌توان آن را خطایی ناخواسته دانست.
در این میان، از جنبه‌ی همراهی و حمایت از صنف شاید لازم بود که خبرنگاران حاضر در نشست، در اعتراض به این رفتار ناشایست، جلسه را ترک می‌کردند.
چنین اقدامی نه از سر عصیان، بلکه در دفاع از حرمت حرفه‌ای خبرنگاری و استقلال رسانه لازم است، شاید با چنین واکنشی مسئولان و صاحبان قدرت متوجه حمیت و اتحاد خبرنگاران شوند.
اگر خبرنگاران در برابر بی‌احترامی سکوت کنند، این سکوت به‌مرور عادی می‌شود و فضای گفت‌وگو به فضای ترس بدل خواهد شد.
جامعه‌ای که خبرنگارانش در برابر بی‌احترامی خاموش بمانند، آرام‌آرام حق پرسش را از دست می‌دهد.
ضرورت آموزش احترام و پاسخ‌گویی به مسئولان
احترام به خبرنگار تنها یک ادب شخصی نیست، بلکه بخشی از فرهنگ پاسخ‌گویی در نظام اداری است.
مسئولان پیش از حضور در نشست‌های رسانه‌ای باید بدانند که پرسش تند، خصومت نیست؛ بخشی از کار حرفه‌ای خبرنگار است.
به همین سبب لازم است، وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی، دوره‌های ارتباط با رسانه برای مدیران برگزار کنند تا شیوه‌ی پاسخ‌گویی، مدیریت بحران خبری و تعامل با خبرنگاران را بیاموزند.
نکته‌ای که در نشست خبری مورد بحث به کرات شاهد فُقد آن بودیم، شخصی کنار معاون وزیر مدام به ایشان نحوه‌ی برخورد و صحبت با خبرنگاران را به وی یادآور می‌شد.
کسی که نمی‌تواند در برابر یک پرسش، آرامش خود را حفظ کند، چگونه می‌خواهد در برابر بحران‌های واقعی تصمیم‌گیری کند؟
همبستگی رسانه‌ای، شرط بقا و احترام
خبرنگاران نیز باید باور کنند که قدرت‌شان در همبستگی است، نه در رقابت‌های درون‌صنفی. اگر خبرنگاری در جلسه‌ای مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرد، سکوت دیگران در آن لحظه به معنای تأیید رفتار نادرست مقام مسئول است.
حمایت صنفی از یکدیگر نه‌تنها وظیفه‌ی اخلاقی، بلکه ضامن امنیت شغلی و حرفه‌ای همه‌ی خبرنگاران است.
اما آنچه مسلم است، رفتار اخیر معاون وزیر بهداشت را نمی‌توان تنها یک لغزش فردی دانست؛ بلکه نشانه‌ی عدم پذیرش ضرورت احترام به رسانه در بخشی از ساختار مدیریتی کشور است.
زمان آن رسیده است که مسئولان، در هر سطحی بدانند خبرنگار دشمن نیست؛ چشم بینای مردم است.
و خبرنگاران نیز باید در برابر توهین و تحقیر، یک‌صدا و استوار از کرامت حرفه‌ای خود دفاع کنند.
احترام، خیابان دوطرفه‌ای است که اگر از سوی مسئولان و رسانه هم‌زمان رعایت شود، مسیر گفت‌وگوی صادقانه میان مردم و قدرت را هموار خواهد کرد.
وکیل دادگستری-شیراز
نظر شما