به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از ایبنا، کتاب «نخستین کارآفرینان اهواز» به کوشش عباس امام، محمدعلی هدایت، مجتبی گهستونی و محمدحسن بازافکن از سوی انتشارات رسانه مکتوب منتشر شد. نخستین کارآفرینان اهواز برای نخستین‌بار به مستندسازی زندگی و آثار بیش از ۱۱۰ نفر، خانواده، و خاندان کارآفرین در اهواز پرداخته است. بازه زمانی مورد تحقیق کتاب، از زمان شکل‌گیری اهواز جدید (در سال ۱۲۸۶ خورشیدی در دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار) شروع می‌شود و تا پایان دهه ۱۳۳۰ خورشیدی را در برمی‌گیرد.
مولفان، در مقدمه کتاب، ۱۴ دلیل برای اهمیت پرداختن به نقش تاریخی کارآفرینان در شهر اهواز ذکر کرده و بر این باورند که این نخستین‌بار است که برای یکی از شهرهای کشور ایران در این زمینه خاص، یک کتاب پژوهشی مستقل منتشر می‌شود.
اگر بخواهیم به صورتی عینی‌تر به نقش تأثیرگذار کارآفرینان در تاریخ تحولات گوناگون اهواز اشاره کنیم، موارد زیر شایسته ذکر است:
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در شکل‌گیری اصناف تخصصی تجاری، فنی و بازرگانی گوناگون در این شهر رو به رشد و توسعه.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در افزایش مبادلات تجاری، گردش مالی کلان، پرداخت عوارض و مالیات و در نتیجه کمک به ارتقای سطح درآمد شهر و رفاه شهر و شهروندان.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در گسترش فضای نوین معماری، عمران و توسعه شهری از طریق ساخت و ساز مغازه، دفاتر شرکت‌های تجاری، پاساژ و مراکز خرید نوین در بازه‌های زمانی پیاپی.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در تغییر بافت ذهنی سنتی عقب‌مانده و ناکارآمد و گسترش فرهنگ عمومی متجدد و رو به رشد و رو به آینده شهر.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در تأمین نیازهای مادی و معیشتی جامعه؛ از تأمین ارزاق عمومی خانوادگی گرفته تا پوشاک و ابزارهای فنی- مهندسی-پزشکی گوناگون برای شرکت‌ها و کارخانه‌های نوپای دولتی و بخش خصوصی.
- نقش سیاسی پررنگ کارآفرینان اهواز در همراهی و در مواردی رهبری، مردم ناراضی در جریان شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷.
- نقش (نخستین) کارآفرینان بخش خصوصی و بازار اهواز در فراهم آوردن فضاهایی برای گذران اوقات شهروندان از طریق بازارگردی و پاساژ گردی.
- نقش برجسته کارآفرینان اهواز در پشتیبانی بی‌دریغ و گسترده از جبهه‌های جنگ و دفاع در برایر متجاوزین عراقی در طول سال‌های دفاع مقدس (۱۳۵۹-۱۳۶۷).
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در گسترش فرهنگ وقف و نیکوکاری از طریق ساخت و وقف سقاخانه، کتابخانه، آرامستان، بازسازی و نوسازی بقاع متبرکه، ساخت مساجد، مدارس، درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها، کمک به خانواده‌های بی‌سرپرست، بدسرپرست، ایتام و امثال آن‌ها.
- نقش (نخستین) کارآفرینان مهاجر به اهواز در شکل‌گیری جمعیت‌های غیربومی متعدد (دزفولی‌ها، شوشتریها، بهبهانی‌ها، بختیاری‌ها، ایلامی‌ها، بوشهری‌ها، اصفهانی‌ها، ایزدخواستی‌ها، آذری‌ها و دیگران) و کهکشانی کردن تنوع و تکثر قومی در شهر و در نتیجه کمک به گسترش فضای فرهنگ تکثر قومی، زبانی و فرهنگی و ارتقای سطح تساهل و تسامح همگانی از طریق گسترش پیوندهای خانوادگی.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در درس آموزی به ما شهروندان که هریک از ما نیز می‌توانیم همچون این کارآفرینان با تلاش پیوسته و خطرپذیری مایه ارتقای جایگاه اقتصادی-اجتماعی- فرهنگی خود، خانواده و جامعه شویم.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در درس آموزی به حاکمیت، دولت و دیگر نهادهای تصمیم ساز و تصمیم‌گیر که دریابند افزایش شمار کارآفرینان مولد (و در نتیجه، بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه و فرد) درگرو فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای بروز توانمندی‌های شهروندان است، چرا که تقریباً همه این نخستین کارآفرینان اهواز در یک بازه زمانی مستعد کارآفرینی در این شهر (حدوداً، سال‌های ۱۲۹۰ تا ۱۳۳۰) و البته دوره‌های بعد موفق به خدمات رسانی گسترده به جامعه شدند.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در درس آموزی به حاکمیت‌های سیاسی هر دوره که دریابند بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با انزوای از دایره اقتصاد پویای جهانی امکان پذیر نیست، همچنانکه اقتصاد فلج و رو به مرگ اهواز قدیم و خوزستان عصر قاجار، به یاری همان سه عامل پیشگفته در آغاز این مقدمه (گشایش کارون، کشف نفت در مسجدسلیمان و حاکمیت دولتی توسعه-محور)، توانست از مدارهای پیشرفت بالا برود.
- نقش (نخستین) کارآفرینان اهواز در گسترش فساد مالی، مظالم حقوقی کارگر-کارفرما، دامن زدن به تضادهای طبقاتی و اجتماعی، آسیب‌های زیست محیطی در منطقه و دیگر عوارض منفی عملکرد برخی از دست اندرکاران این صنف پرشمار.
افراد، خانواده‌ها و خاندان‌هایی که ما در این کتاب از آن‌ها نام برده‌ایم، هر یک با تلاش و ابتکار فردی و نوآوری، آینده نگری، و پذیرش سطح و درجاتی از مخاطره پذیری (ریسک) پس‌انداز و سرمایه شخصی موفق شدند تا در جامعه‌ای در حال گذار از سنت‌های عشایری به جامعه‌ای دارای ارزش‌هایی مدرن، زمینه ساز تحولاتی در شهر نوین اهواز شوند.
با این همه، متأسفانه تاکنون به این‌گونه اشخاص و اصناف در تاریخ‌نگاری‌های اهواز توجه شایسته نشده، و در این زمینه اثری مستقل نگاشته نشده است. حال، این کتاب تلاشی است در راستای رفع این کاستی. یادآور شویم همچنانکه از عنوان کتاب پیداست ما کوشیده‌ایم تا با معرفی پیشگامان کارآفرینی در اهواز نوین، هم ادای دینی به آن کارآفرینان گرامی کرده و هم به تکمیل بخشی از تاریخ‌نگاری اهواز نوین و خوزستان معاصر کمکی کرده باشیم.
بی‌تردید، با توجه به علل مختلف (مانند درگذشت خود کارآفرینان موردنظر، در دسترس نبودن برخی بازماندگان خاندان‌های مورد نظر، عدم تمایل برخی وراث برای گفتگو و …) به هیچ‌وجه ادعای کامل بودن فهرست اسامی افراد و خاندان‌های معرفی شده را نداریم، اما کوشیده‌ایم تا طی دو سال (۱۴۰۲-۱۴۰۴) تا حد امکان ردپایی از نخستین کارآفرینان نامدار اهواز دوران پیدایش و گسترش اولیه شهر (از مقطع گشایش کارون تا پایان دهه ۱۳۳۰) را یافته، زندگی‌نامه آن‌ها را تدوین و در اختیار علاقه‌مندان تاریخ اهواز قرار دهیم.
دلیل برجسته‌سازی این بازه زمانی برای ما این بوده که در مستندسازی تاریخ‌نگاری این مقطع زمانی بس مهم، تا کنون کاری صورت نگرفته است، و در عین حال با توجه به رشد و گسترش تصاعدی شمارکارآفرینان دهه‌های بعدی تکمیل کار با بررسی زندگی افراد گروه اخیر عملاً برای ما کار بس دشوارتر و بس زمانبرتری بود، به هر روی، امیدواریم پژوهشگران بعدی، هم کاستی‌های این اثر را تکمیل و برطرف نموده و هم برای ادوار تاریخی بعدی اهواز فهرستی مشابه تهیه، تدوین و به جامعه عرضه کنند.
کتاب «نخستین کارآفرینان اهواز» به کوشش دکتر عباس امام، محمدعلی هدایت، مجتبی گهستونی و محمدحسن بازافکن در ۷۵۷ صفحه و با قیمت ۸۰۰ هزار تومان از سوی انتشارات رسانه مکتوب اهواز منتشر شد.
نظر شما