به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، هیپنوتیزم پدیدهای است که این روزها در سطح جامعه شایع شده و در این مطلب به بررسی اجمالی آن خواهیم پرداخت.
در مسیر بررسی پدیدههای مختلف، با مسائلی مواجه میشویم که در هالهای از ابهام قرار دارند و تعابیر نادرست یا ناقص از آنها موجب شده جایگاه واقعیشان بهدرستی معرفی نشود. یکی از این پدیدهها، «هیپنوتیزم» است.
تعریف هیپنوتیزم
واژه هیپنوتیزم از کلمه یونانی «hypnos» به معنای «خواب» مشتق شده است، اما هیپنوتیزم فراتر از خواب است. در این حالت، فرد علاوه بر قدرت تفکر، قادر به محبت، قضاوت، راه رفتن و تعامل با دیگران نیز هست. ذهن هیپنوتیزمشونده تمرکز فوقالعادهای بر موضوع خاصی دارد—معمولاً صحبتهای فرد هیپنوتیزور—و بین آن دو ارتباط عاطفی خاصی شکل میگیرد که در خواب معمولی مشاهده نمیکنیم.
هیپنوتیزم در واقع یک حالت روحی ویژه است که شبیه خواب آلودگی القایی و ارادی است و در آن، هشیاری و آگاهی فرد به شدت افزایش مییابد. این تمرکز شدید معمولاً روی مطالبی است که توسط هیپنوتیزور ارائه میشود. در این حالت، قدرت تلقینپذیری، تخیل و تصویرسازی ذهنی فرد افزایش مییابد و هرچه درجه هیپنوتیزم عمیقتر باشد، این ویژگیها قویتر میشوند. برخی نظریهپردازان نیز بر این باورند که هیپنوتیزم در اصل تمرکز برتر روح است که به وسیله آن میتوان اراده خود را به دیگری منتقل کرد، قابلیتی که در ذات هر فرد وجود دارد.
هیپنوتیزم و نگاه دینی
نیروی اراده انسان در پرتو ریاضتهای مشروع میتواند قدرت فراوانی پیدا کند و گاهی بر محیط پیرامون خود نیز اثرگذار باشد. ریاضتها گاهی مثبت و سازنده و گاهی نامشروع و آسیبرسان هستند و هر دو میتوانند منشأ پدیدههای خارقالعاده شوند؛ در حالت مثبت اثر سازنده دارند و در حالت منفی، مخرباند.
از آنجا که هیپنوتیزم پدیدهای نسبتاً جدید است، اشاره مستقیمی به آن در منابع دینی قدیمی کمتر دیده میشود و علما، بیشتر آن را ذیل بحث سحر و جادو مورد بررسی قرار دادهاند. فقها یادگیری و اعمال سحر و جادو را حرام میدانند، اما درباره هیپنوتیزم دیدگاهها متفاوت است.
امروزه علوم مختلفی مانند خواب مغناطیسی، هیپنوتیزم، مانیهتیزم و تلهپاتی شناخته شدهاند که در گذشته، ساحران از آنها برای عملی کردن برنامههای خود استفاده میکردند. این علوم به خودی خود مثبت و کاربردی هستند، اما سوء استفاده از آنها برای فریب و کنترل دیگران، همانند سحر و جادو، ممنوع است. از جمله خطرات سوء استفاده میتوان به خارج کردن مسیر طبیعی زندگی، فریب و شیادی، کشف اسرار دیگران و تصرف غیرارادی در نفوس اشاره کرد.
دیدگاه فقها درباره هیپنوتیزم
فقها در این زمینه دیدگاههای متفاوتی دارند:
برخی، مانند امام خمینی، هیپنوتیزم را به طور مطلق جایز نمیدانند.
برخی دیگر مانند امام خامنه ای استفاده از هیپنوتیزم را با شرایطی مجاز میدانند، به شرطی که فرد داوطلب و آگاه باشد و ضرر قابل توجهی متوجه او نشود،
برخی، مانند آیتالله مکارم شیرازی، کاربرد هیپنوتیزم را در مقاصد پزشکی و درمانی مشروع میدانند، مشروط بر اینکه فرد تجربه و آگاهی کافی داشته باشد و آثار منفی یا خلاف شرع نداشته باشد.
آیتالله تبریزی بر این باورند که هیپنوتیزم جایز است، مگر اینکه خوف ضرر برای فرد یا دیگران وجود داشته باشد.
آیتالله گلپایگانی استفاده از هیپنوتیزم را برای درمان بیمار، در صورتی که راه درمان منحصر به آن باشد و موجب کشف اسرار دیگران نشود، بلااشکال میدانند.
منبع: اسلام کوئیست
نظر شما