به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، قرآن والدین را بهعنوان ستونهای زندگی و منابع رحمت الهی معرفی میکند و تکریم ایشان را نه تنها وظیفه اخلاقی، بلکه تکلیف دینی و عقلانی میداند. تربیت و هدایت والدین در قرآن با محوریت محبت، ادب و رعایت حق آنها بیان شده و تأکید میکند که احترام و خدمت به والدین، حتی بالاتر از برخی عبادات، اثرگذار در سعادت انسان است. تکریم والدین در نگاه قرآن، همواره ترکیبی از رفتار عملی، گفتار محبتآمیز و نگرش اخلاقی هوشمندانه است که رشد شخصیت فرزند و آرامش خانواده را تضمین میکند.
در همین خصوص مجتبی انصاریمقدم، پژوهشگر و استاد علوم قرآن یادداشتی در اختیار ایکنای خراسانرضوی قرار داده است که در ادامه میخوانیم؛
۱. دستور به نیکی و ادب در گفتار
آیه «وَقُل لِّهِمَا قَوْلًا کَرِیمًا» (اسراء، ۲۳) والدین را به گفتار محترمانه و محبتآمیز خطاب میکند. این آیه نشان میدهد که تکریم والدین نه صرفاً در عمل، بلکه در کلام و رفتار روزمره نیز باید جاری باشد. گفتار کریمانه، مانع از تنش و سوءتفاهم میشود و ارزشهای اخلاقی را به کودک نیز منتقل میکند که این ادب کلامی همچنین انعکاسی از تقدیر و قدردانی فرزند نسبت به زحمات و فداکاری والدین است و موجب تقویت پیوند عاطفی میشود.
۲. توجه و خدمت عملی
آیه «وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ» (اسراء، ۲۴) فرمان به فروتنی و خدمت عملی میدهد. تکریم والدین تنها شعاری اخلاقی نیست، بلکه شامل مراقبت، حمایت و حضور فعال در زندگی آنهاست که این خدمت عملی، هم به نیازهای جسمی و هم به نیازهای عاطفی والدین پاسخ میدهد و فضای اعتماد و امنیت خانوادگی ایجاد میکند، علاوه بر این، توجه و خدمت به والدین، تمرینی برای پرورش فضائل اخلاقی مانند مسئولیتپذیری، همدلی و گذشت در فرزند است.
۳. صبر و بردباری در برابر نقصها
آیه «وَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ» (لقمان، ۱۴) صبر و بردباری در مواجهه با خطاها و کاستیهای والدین را یادآوری میکند. تکریم قرآنی والدین یعنی حفظ احترام حتی زمانی که شرایط دشوار میشود و خشم یا بیحوصلگی ممکن است بر انسان غلبه کند. این آیه نشان میدهد که رفتار با والدین باید فراتر از احساسات آنی باشد و بر منطق اخلاقی و اراده متعالی استوار شود. بردباری در برابر نقصها، الگویی برای تعاملات دیگر در جامعه فراهم میآورد و رشد صبر و تحمل را در شخصیت فرد تثبیت میکند.
۴. پیوند با رحمت و رضایت الهی
آیه ۱۴ سوره لقمان، ارتباط مستقیم تکریم والدین با رضایت خدا را بیان میکند: «فَإِنَّ مَعَ الرَّحْمَةِ». به این ترتیب، احترام به والدین نه فقط یک ارزش انسانی، بلکه یک مسیر استدلالی برای کسب رضایت الهی و موفقیت در زندگی دینی و اجتماعی است. قرآن نشان میدهد که رعایت ادب و خدمت به والدین، عامل مستقیم تقویت ایمان و آرامش قلبی فرزند نیز هست و این نگاه استدلالی و نتیجهمحور، اهمیت تکریم والدین را نه تنها اخلاقی، بلکه عقلانی و روحانی توجیه میکند.
قرآن تکریم والدین را در بعد گفتاری، عملی و همچنین اخلاقی توصیه میکند و آن را بهعنوان عملی با اثر مستقیم بر رشد انسانی و سعادت دنیا و آخرت معرفی میکند. رعایت ادب، فروتنی، صبر و خدمت عملی، سه ستون اساسی این تکریم است که والدین را در جایگاه شایسته خود نگه میدارد و فضایی سالم و رحمتآمیز در خانواده ایجاد میکند. با پیروی از این آموزهها، فرزند به فردی متعهد، مسئول و با فضیلت اخلاقی تبدیل میشود و همچنین پیوند خانواده را استوار و پایدار میسازد.
نظر شما