اعلام انصراف محمود عباس از کاندیداتوری ریاست تشکیلات خود گردان فلسطینی این سؤال را مطرح کرده است که آیا تحول مهمی در فلسطین رخ داده است یا اینکه این اعلام انصراف نیز مانند استعفای چند ماه پیش سلام فیاض نخست‌وزیر تشکیلات خود گردان خواهد بود و جنبه تبلیغی دارد. «خبر» در گفت‌وگو با عباس خامه یار کارشناس مسائل خاورمیانه این موضوع را مورد ارزیابی قرار داده است.
کناره‌گیری محمود عباس از نامزدی ریاست تشکیلات خود گردان تحلیل‌های مختلفی را در پی داشته است. ارزیابی شما از این رویداد چیست؟
مجموعه سیاست‌هایی که ابومازن (محمود عباس) در قبال مسائل فلسطین و از ناحیه ریاست تشکیلات خود گردان اتخاذ کرده است، فلسطین را به یک بن‌بست جدی کشانده است. از این رو شاید، استعفای ایشان باعث برون رفت مسئله فلسطین از بن‌بست شود. عوامل متعددی در شکل‌گیری بن‌بست فعلی مؤثر بوده است که در سه عامل می‌شود آن را بر شمرد. یکی بحث آشتی ملی است که به عنوان یک معضل باقی‌مانده و علی‌رغم تلاش‌هایی که انجام شده هنوز بین محمود عباس و حماس آشتی صورت نگرفته و مشکل جدی بین گروه‌های مختلف فلسطینی همچنان باقی‌مانده است. مسئله دوم بحث انتخابات پارلمانی است. محمود عباس اعلام کرده که انتخابات را در اوایل سال آینده برگزار می‌کند ولی همه شواهد حکایت از آن دارد که امکان برگزاری انتخابات فراگیر در موعد مقرر وجود ندارد. در این مسیر تنگنای شدیدی وجود دارد که برگزاری چنین انتخاباتی را تا‌حدودی غیر‌ممکن می‌کند. به هر صورت حماس که کنترل نوار غزه را عهده‌دار است با برگزاری انتخابات قبل از تعیین تکلیف بحث آشتی ملی و گزارش گلدستون مخالف است و برگزاری انتخابات تنها در کرانه باختری نیز نمی‌تواند مشروعیت لازم را داشته باشد. نکته سوم که شاید مهمترین علت نا‌امیدی محمود عباس از وضعیت فعلی باشد عدم‌کسب نتیجه‌ای مثبت در مذاکرات با صهیونیست‌هاست. علی‌رغم وعده‌های آمریکایی‌ها و ضرب‌الاجل آنها و دیدار اخیر خانم کلینتون با مقامات منطقه، اسرائیلی‌ها نه تنها به عدم عقب‌نشینی از مواضع گذشته خود پافشاری می‌کنند بلکه موانع و شروط جدیدی را هم مطرح کرده‌اند. امکان بازگشت فلسطینی‌های مهاجر، تشکیل دولت فلسطینی یا همان طرح دو دولت در یک سرزمین و مسئله شهرک‌سازی‌ها سه محور اصلی مذاکرات فلسطین و اسرائیل را تشکیل می‌داد. اما اسرائیلی‌ها به تازگی دو شرط دیگر را نیز مطرح کرده‌اند. یکی لزوم شناسایی اسرائیل به عنوان دولت یهودی است که این به معنای آواره کردن فلسطینی‌هایی است که اکنون به عنوان اعراب در سرزمین‌های اشغالی زندگی می‌کنند. مسئله دوم هم یهودی‌سازی قدس است. در نتیجه این شروط عملاً مذاکرات متوقف شده است در نتیجه محمود عباس در بن‌بست قرار گرفته و تنها راه برون رفت از این وضعیت را در اعلام استعفا دیده است.
یعنی شما استعفای محمود عباس را جدی می‌دانید؟
نه. به اعتقاد من این استعفا یک مانور و نمایش است. یک بار عبدالناصر در مصر این کار را انجام داد و با تظاهرات عمومی مواجه شد و استعفای خود را پس گرفت. به نظر می‌آید عباس نیز می‌خواهد همان کار عبدالناصر را تکرار کند البته چون زمینه مردمی ندارد و وضعیت فعلی فلسطین و جایگاه عباس با شرایط عبدالناصر متفاوت است، این بار رهبران فتح به جای مردم تصمیم خواهند گرفت. فتح و کسانی که اخیراً به نمایندگی از فلسطینی‌ها به عنوان شورای مرکزی انتخاب شدند با این استعفا مخالفت خواهند کرد و عباس را به صورت نمایشی وادار خواهند کرد که کاندیدای انتخابات شود.
زمان انتخابات ریاست تشکیلات خود گردان و انتخابات پارلمانی مشخص شده است؟
هنوز تاریخ انتخابات اعلام نشده است ولی این انتخابات باید پیش از اینها برگزار می‌شد چرا که مدت‌هاست دوره محمود عباس به سر آمده است.
درصورت نامزدی محمود عباس آیا وی رقیب جدی از سوی گروه‌های فلسطینی خواهد داشت؟
به رهبران حماس اجازه نامزدی نخواهند داد. البته معلوم نیست؛ شاید آن موقع حماس انتخابات را تحریم کرده باشد. در هر صورت چنانچه این تشکیلات تمایل به شرکت در انتخابات را داشته باشد با کارشکنی باند عباس مواجه خواهد شد. در درون فتح نیز هیچ رقیبی وجود ندارد. اقدام اخیر عباس در اعلام انصراف به قدری نمایشی است که محمود عباس می‌داند که کاندیدای نهایی خودش است. مصاحبه‌های متعدد چهره‌های نزدیک با عباس در فتح نیز طی روزهای اخیر نشان از برگزاری پرده‌های مختلف این نمایش است. آمریکایی‌ها، مصری‌ها، سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها نخواهند گذاشت کس دیگری کاندیدا شود. برای همه آنها محمود عباس گزینه ایده‌آل است چون بهترین شخصی است که مقابل مقاومت ایستاده و حماس را تحت فشار قرار می‌دهد.
نظر شما