فاطمه محمدی‌نژاد: فضاپیمای کاسینی که ششمین سال تحقیقات در منظومه سیاره‌ای زحل را پشت‌سر می‌گذارد، هفته گذشته طی پروازی کم ارتفاع بر فراز قمر انسلادوس تصاویر و اطلاعات جالبی را تهیه کرد. انسلادوس یکی از شگفت‌انگیزترین قمرهای زحل است که سطحی یخ‌زده داشته و یخ‌فشان‌هایی از درون آن به سطح فوران می‌کند.
هدف از این برخورد نزدیک، اندازه‌گیری شکل فوران‌ها و یخ‌فشان‌ها و مشاهده سطوح یخی موسوم به خطوط ببری روی سطح این قمر بود که در محل قطب جنوب این قمر واقع شده‌اند. دانشمندان معتقدند این سطوح یخی منشاء این فوران‌ها هستند.
کاسینی در این پرواز از ارتفاع یکصد کیلومتری سطح قمر انسلادوس عبور کرد. این هفتمین بار است که این کاوشگر به انسلادوس نزدیک می‌شد اما پرواز هفته گذشته به هدف بررسی قلب قطب جنوب این قمر و حضور یک دقیقه‌ای در میان ابرهای یخی برنامه‌ریزی شده بود. کاسینی در پروازهای پیشین به دنبال بخار آب، سدیم و مولکول‌های آلی می‌گشت، اما دانشمندان امیدوارند در جستجوی اخیر جاهای خالی را پر کرده و بهترین داده‌هارا بدست آورده باشند.
برای انجام این پرواز، مهندسان ناسان محاسبات فراوانی را انجام دادند تا مطمئن شوند کاسینی به راحتی بر فراز این آتشفاشان‌ها پرواز می‌کند. کاسینی با سرعت هشت کیلومتر بر ثانیه حرکت می‌کرد و این اطمینان می‌بایست حاصل می‌شد که که فوران‌ها به فضاپیما صدمه‌ای نخواهند زد.
دهانه‌های یخ‌فشان انسلادوس نخستین بار در سال 2005 / 1384 کشف شد. پژوهشگران حدس می‌زنند که این فوران‌ها می‌تواند نشانه‌ای از اقیانوسی مایع زیر سطح یخ‌زده انسلادوس باشد. انسلادوس با قطر 500 کیلومتر، تقریبا تمام نور خورشید رسیده به سطح را بازتاب می‌دهد که این باعث افت شدید دما تا سطح انجماد می‌شود؛ با این وضع، این قمر کوچک‌ترین شیء در منظومه شمسی است که سطحی این چنین فعال دارد. گرمای فوق‌العاده درون این قمر که از تاثیرات جزرومدی گرانش زحل حاصل شده، ممکن است باعث فوران این یخ‌فشان‌ها شده باشد. محققان در تلاشند تا اطلاعات بیشتری در مورد میزان مولکول‌های آلی سطح این قمر کشف کنند و بررسی کنند آیا شرایط لازم برای حیات در این قمر فراهم است یا خیر.
کاسینی پیش از این نیز در دی ماه 1387 در ارتفاع حدود 25 کیلومتری سطح انسلادوس پرواز کرده بود. عبور از فاصله 1600 کیلومتری سطح این قمر نیز برای ماه جاری برنامه‌ریزی شده است.
نظر شما