آذرجزایری: ایران در آرزوی دبیرکلی اوپک است و اینبار قراراست کمیته ای در سازمان کشورهای صادرکننده نفت تشکیل و نامزدهای 4 کشور عربستان،ایران، عراق و اکوادور توانایی های خود را به رخ هم بکشند تا دید بالاخره کدام یک از این مدعیان ریاست می توانند صندلی دبیرکلی اوپک را تسخیرکنند.
نمایندگان 4 کشور در این نشست به معرفی و بیان توانایی های خود به خصوص در صنعت نفت می پردازند و کمیته تشکیل شده توانایی این نامزدها را بررسی می کند. این کمیته پس از ارزیابی نامزدها و بررسی های لازم، گزارش خود را به نشست 162 اعضای اوپک ارائه می دهد تا اعضا بر اساس این گزارش درباره انتخاب دبیرکل جدید تصمیم گیری کنند.
اواسط دی ماه امسال برابر با آغاز سال میلادی جدید البدری دبیرکل فعلی این سازمان از سمت خود کنار می رود و قراراست دبیرکلی دیگر بر این مسند بنشیند. هر چند که طی چند سال گذشته هیچگونه اجماعی در خصوص دبیرکلی این سازمان صورت نگرفته اما امسال تلاش شده تا با برگزاری جلسات کارشناسانه و ارزیابی کاندیدهای این پست نظر اجماع را به سمت توانایی های نامزدها جلب کنند و مسایل سیاسی را به حاشیه ببرند.
ایران و عربستان سالیان سال است که مدعی پست ریاست سازمان کشورهای صادرکننده نفت هستند. در حالیکه برخی از کارشناسان معتقدند تا زمانیکه این دو قدرت اصلی اوپک باهم به تفاهم و صلح نرسند قطعا هیچیک شانس دبیرکلی نخواهند داشت.
شاید برای همین باشد که تاکید می شود شانس نامزدهای عراق و اکوادور برای پست ریاست اوپک بیش از دو کشور ایران و عربستان است.
با این اوصاف تحلیل دیگری هم وجود دارد. افزایش تولید نفت عربستان طی ماه های گذشته قدرت این کشور را بیش از گذشته کرده و برهمین اساس این احتمال پررنگ شده که این کشور بتواند با به دست آوردن رای دیگر کشورهای عضو اوپک بر صندلی ریاست تکیه بزند.
در شرایطی که ایران، غلامحسین نوذری، وزیر نفت پیشین را به عنوان کاندیدای سمت دبیرکلی اوپک به دبیرخانه این سازمان معرفی کرده است. عربستان سعودی مجید منیف، نماینده هئیت عامل این کشور در اوپک و عراق سمیر الغضبان، مشاور ارشد نخست وزیر در امور انرژی و اکوادور ویلسون پاستور، وزیر نفت کنونی این کشور را به عنوان نمایندگان خود برای سمت دبیر کلی اوپک معرفی کرده اند.
هر یک از این کاندیداها برای انتخاب به عنوان دبیرکل جدید اوپک به اجماع کامل اعضا نیاز دارند و همین موضوع تا حدودی تصمیم گیری در این باره را دشوار کرده است.
در شرایطی که تا پیش از معرفی کاندیدای دبیرکلی ایران همگان دبیرکل آینده اوپک را مجید منیف می دانستند و عربستان را برنده این رقابت اعلام می کردند اما با آمدن پای ایران به این میدان بسیاری از رسانه های خارجی با تحلیل این اتفاق تاکید می کنند باردیگر اختلاف دو صادرکننده بزرگ این سازمان بازی را به نفع دو کشوردیگر نامزد شده برای دبیرکلی تمام می کند.
البته در این میان تمام کارشناسان برشانس کم عراق اتفاق نظر دارند و اینبار نیز تاکید می شود این اکوادور است که از آب گل آلود ماهی خواهد گرفت.
این درحالی است که عربستان و ایران هیچ یک در روزگار تاثیرگذاری اوپک دبیر کلی اوپک را در اختیار نداشته اند.
ایران زمانی دبیر کلی اوپک را در اختیار داشت که قدرت تاثیر گذاری این سازمان بسیار کمتر از امروز بود فواد روحانی در فاصله سال های 1961 تا 1964 دبیر کلی اوپک را بر عهده داشت.
عربستان نیز سمت دبیر کلی را به مدت 12 ماه توسط محمد صالح جوخدر، در سال 1967 بر عهده داشت که وی بعدا به سمت معاون وزیر نفت عربستان منصوب شد.
در طی تمام این سالها اگرچه این ایران و عربستان سعی داشته اند تا دبیرکلی را به دست بگیرند اما تا کنون این امر به دلیل افزایش روزافزون اختلاف ها میان آنها تحقق نیافته است.بلاخص طی دو سال گذشته به دلیل گرایش بیش از معمول عربستان به سمت سیاست های آمریکا شکاف میان دو کشور افزایش یافته تا جاییکه عربستان این روزها همواره بر تامین نفت ایران در بازار اصرار می کند و تاکید دارد در صورت تحریم نفتی ایران می تواند نفت مورد نیاز بازار را بدون هیچ گونه مشکل تامین کند.
برهمین اساس نیز به نظر می رسد ایران در شرایط فعلی تلاشی بر تصرف جایگاه دبیرکلی ندارد و تنها سعی دارد تا عربستان را از میدان بیرون کند.
بنابراین در چنین شرایطی ریاض و تهران هر دو برای تصاحب این سمت در حال رقابت با یکدیگر هستند. نامزد مورد نظر عربستان مجید منیف، اقتصاددادن برجسته و نماینده سابق عربستان در اوپک و گزینه مورد نظر ایران، غلام حسین نوذری، وزیر نفت سابق ایران است.
از سوی دیگر رقابت برای در اختیار گرفتن پست دبیر کلی ممکن است منجر به بروز یک بن بست شود، همانند آنچه که در سالهای 2007 تا 2004 رخ داد و اوپک نتوانست در مورد جایگزین مناسب برای آلواردو سیلوای ونزوئلایی توافق کند. این وضعیت اوپک را برای 3 سال بدون دبیر کل گذاشت تا اینکه عبدالله البدری، توانست این بن بست را بشکند.
البدری، که یک لیبیایی 72 ساله بود و از افراد شناخته شده در صنعت نفت محسوب می شد، اکنون پس از 2 دوره دبیر کلی اوپک قرار است این منصب را در پایان امسال به فرد دیگری واگذار نماید.
از آن زمان تا کنون، یعنی در طی 45 سال گذشته، نه ریاض و نه تهران قادر نبوده اند بر سر یک کاندیدای واحد برای دبیر کلی اوپک با یکدیگر توافق کنند. این رقابت به نفع تولید کنندگان کوچک تر نظیر ونزوئلا و نیجریه تمام شده که همواره نگران تسلط ایران و عربستان بر سازمان بوده اند.
این بار نیز عراق و اکوادور می توانند از این رقابت بهترین استفاده را ببرند. اکوادور، ویلسون پاستور، وزیر نفت خود را برای احراز این سمت مطرح کرده است. اما عراق نیز با مطرح نمودن ثامر الغضبان، از مشاوران نخست وزیر عراق، تلاش کرده تا گزینه ای قوی را برای احراز پست دبیر کلی اوپک معرفی کند. الغضبان یک تکنوکرات است که در دوران نخست وزیری ایاد علاوی در فاصله سال های 2004 تا 2005، وزیر نفت عراق بود.
بنابراین در چنین شرایطی باید دید تصمیم اوپک برای ارزیابی توانمندی های نامزدها چقدر می تواند بر حاشیه های سیاسی چیره شود.
/22131
نظر شما