حکایت نیرویی که در تحریم کامل تشکیل شد

فارس: حسین علایی از فرماندهان سپاه پاسداران در طول جنگ ایران و عراق و پس از آن بوده‌است. سردار علایی پس از تشکیل نیروی دریایی سپاه در سال 1364 اولین فرمانده این نیرو شد، پیش از تشکیل نیروهای سه‌گانه سپاه نیز او فرماندهی یگان‌های دریایی سپاه را برعهده داشت. علایی سابقه ریاست ستاد مشترک سپاه و قائم‌مقامی وزارت دفاع و ریاست سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع را نیز دارد. ایشان عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) و مدیرمسئول ماهنامه صنایع هوایی نیز است. آنچه می خوانید گفتگوی مکتوبی است از سردار حسین علایی در رابطه با تشکیل نیروی دریای سپاه.
نیروی دریایی سپاه در سالهای دفاع مقدس به دستور حضرت امام(ره) تشکیل شد. به عقیده شما عملکرد این نیروی تازه تاسیس در مقابله با تهدیدات دریایی و مقابله با ناوگان شیطان بزرگ چگونه بود؟
در 26 شهریور ماه سال 1364 حضرت امام خمینی طی حکمی به آقای محسن رضایی فرمانده وقت سپاه دستور تشکیل نیروهای سه گانه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را صادر فرمودند. این اقدام پایه و مبنای یک تحول اساسی در سازمان رزمی سپاه و توسعه ظرفیت، توانمندی ها و قابلیت های آن بود.در آن زمان ارتش عراق به شدت در حال گسترش توان رزمی خود با استفاده از کمک های تسلیحاتی شوروی و کشورهای غربی به ویژه فرانسه بود. بنابراین نیاز به یک تحول اساسی در توسعه توان رزمی ایران در جبهه های گوناگون وجود داشت که با توجه به ظرفیت عظیم نیروهای بسیجی و سازماندهی این نیروها به وسیله سپاه ، امکان توسعه توان رزمی کشور توسط سپاه وجود داشت و با این حکم عملی گردید.البته از سال اول جنگ،یگان های دریایی و هوایی در سپاه تشکیل گردیده بود که بلافاصله تبدیل به نیرو شدند و مأموریت های جدیدی را بر عهده گرفتند. در آن زمان لشکرهای سپاه نیز تشکیل شده بودند و در عملیات های مختلف حضور حماسه آفرین و موفقی از خود به یادگار گذاشته بودند که نیروی زمینی را تشکیل دادند.از سال 1364، ارتش عراق حمله به جزیره خارک و حمله به کشتی ها و نفتکش ها را گسترش داد و ایران بایستی برای مقابله با تهدیدات نیروی جدیدی را وارد عمل می کرد.تشکیل نیروی دریایی سپاه به توسعه قدرت دریایی ایران کمک فراوانی کرد و رزمندگان این نیرو علاوه بر استقرار در جزایر حساس خلیج فارس در مقابله به حملات عراق به کشتی ها نقش آفرینی کردند.
نحوه شکل‌گیری استراتژی استفاده از قایق های تندرو به عنوان دفاع منحصر به فرد جمهوری اسلامی ایران برای حفاظت از خلیج فارس چطور انجام شد؟
در زمانی که نیروی دریایی سپاه تشکیل شد،ایران عملا در تحریم تسلیحاتی از سوی بسیاری از کشورهای غربی بسر می برد. از سوی دیگر خرید ناوهای جنگی هزینه زیادی را برای کشور در بر داشت و کارایی آنها در مقابل نیروی هوایی دشمن کم بود. بنابراین نیروی دریایی سپاه با ابتکار عملی مطالعه شده،ستون فقرات توان خود را بر سازماندهی قایق های تندرو در خلیج فارس گذاشت. حسن بکارگیری این نوع قایق ها این بود که بجای استفاده از یک شناور جنگی پر هزینه،سپاه در آن واحد می توانست از صدها فروند شناور تندرو که هرکدام آنها کارایی یک کشتی جنگی را داشتند بهره گیرد و در طول 1500 کیلومتری خلیج فارس به مقابله با تحرکات عراق و کشورهای حامی وی بپردازد. با درخشش فعالیت قایق های تندرو در عملیات مقابله به مثل، بکارگیری این نوع قایق ها در یک جنگ نامتقارن به نام جمهوری اسلامی ایران ثبت شد.
اقدامات موثر نیروی دریایی سپاه در انجام عملیات های مقابله ای با ناوگان آمریکا در خلیج فارس چه بود؟
از زمانی که ناوهای جنگی آمریکا در سال 1365 در حمایت از عراق و به بهانه محافظت از نفتکش های کویتی وارد خلیج فارس شدند،کارایی قایق های تندرو خود را در میدان عمل نشان داد. نیروی دریایی سپاه در مقابل حملات عراق به نفتکش ها دست به عملیات مقابله به مثل می زد و موفق شد تا با این شیوه برای دوره هایی حتی تا مدت 40 روز در سال 1366 عراق را از حمله به نفتکش ها باز دارد.نیروی دریایی سپاه برای اولین بار در کشور تیپ های موشکی ساحل به دریا را سازماندهی کرد و از آنها برای مقابله علیه حملات عراق به کشتی ها استفاده کرد. مرحوم آقای درخشان در پرتاب این موشک ها به بندر ام لقصر و اسکله البکر عراق نقش موثری ایفا کرد. همچنین نیروی دریایی سپاه تمام توان خود را برای باز نگه داشتن تنگه هرمز در دوران جنگ تحمیلی بکار گرفت و از بسته شدن این تنگه جلوگیری کرد.نیروی دریایی سپاه کشتی های جنگی آمریکا را به بخش جنوبی خلیج فارس راند و با کمک نیروی دریایی ارتش از نزدیک شدن کشتی های جنگی بیگانه به سمت آب های ایران جلوگیری کرد.همچنین نیروی دریایی سپاه مین ریزی های انجام شده توسط نیروی دریایی عراق در خلیج فارس را کشف و تعدادی از این مین ها را از آب های خلیج فارس جمع آوری کرد و توانست دانش جنگ مین را در اختیار بگیرد و برای امنیت خطوط کشتی رانی برنامه ریزی نماید.
عملیات های هجومی به کشتی های فرامنطقه ای و هم پیمانان عراق (که به جنگ نفتکش ها معروف شد) چه تاثیری در نبردهای دریایی سپاه داشت؟
در دو سال آخر جنگ،عراق جنگ نفتکش ها را توسعه داد. با دریافت جنگنده های میراژ2000 و نیز موشک های ضد سطحی اگزوسه و بمب های لیزری از فرانسه،نیروی هوایی ارتش عراق قدرت حمله به نفتکش های عازم بنادر ایران حتی تا تنگه هرمز را پیدا کرد.در چنین وضعیتی بود که نیروی دریایی سپاه با بکارگیری قایق های تندرو سعی کرد عراق را از انجام چنین حملاتی باز دارد. البته در آن زمان هواپیماهای عراقی می توانستند از فراز ناوهای آمریکایی در خلیج فارس با امنیت کامل پرواز نمایند و به کشتی ها حمله کنند و اگر جنگنده های عراقی دچار مشکل می شدند در پایگاه های هوایی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس فرود می آمدند. تشدید گشت زنی قایق های تندروی سپاه در مناطق دوردست خلیج فارس از جمله در اطراف جزیره فارسی و جزایر بوموسی و تنب ها بر امنیت کشتی های عازم ایران می افزود و کشورهای همسایه متوجه کرده بود که عراق عامل اصلی نا امنی ها در خلیج فارس است.
تحلیل رفتار ناوگان کشورهای فرامنطقه‌ای خصوصا ناوگان دریایی آمریکا در قبال ایران در منطقه استراتژیک خلیج فارس و تنگه هرمز چگونه بود؟
از روز دوم مرداد ماه سال 1365 تا انتهای جنگ،آمریکا به طور مرتب بر حضور کشتی های جنگی خود در خلیج فارس افزود تا بتواند از حملات عراق به نفتکش های عازم بنادر ایران پشتیبانی نماید و مانع عملیات مقابله به مثل ایران گردد. کشتی های جنگی آمریکا در مجموع از مهرماه سال 1366 تا روز پایان جنگ 9 درگیری نظامی با ایران پیدا کردند. آنها به سکوهای نفتی ایران از جمله سکوهای رسالت و رشادت و نصر و سلمان حمله کردند و صدها میلیون دلار به ایران خسارت وارد کردند. همچنین به قایق های تندروی سپاه و ناوهای سهند و سبلان ارتش حمله و بیش از 70 نفر را به شهادت رساندند. همچنین ناو وینسنس آمریکا در تنگه هرمز به هواپیمای مسافربری ایران حمله کرد که حدود 300 نفر جان خود را از دست دادند.تمام این جنایات را آمریکا به بهانه حمایت از عراق در جنگ علیه ایران انجام داد.البته آمریکا هم دو ناو جنگی به اسامی ساموئل بی رابرتز و استارک و نیز دو بالگرد جنگی خود را از دست داد و با روی مین رفتن نفتکش بریجتون که تحت محافظت ناوهای آمریکایی بود،اعتبار نظامی آمریکا خدشه دار شد. همچنین دو کشتی با پرچم آمریکا هم در اطراف بندر احمدی کویت مورد اصابت موشک قرار گرفتند و آمریکا نتوانست امنیت کشتی های با پرچم خود را حفظ کند.