۶۶ درصد زنان ایرانی حداقل یکبار مورد خشونت قرا گرفته‌اند

الناز محمدی:خیلی ها معنایش را نمی دانند. خیلی ها. حتی آن ها که هرروز در معرضش هستند. آن ها که زنند و کتک می خورند، ناسزا می شنوند، گرسنگی می کشند، مورد تجاوز قرار می گیرند. خیلی ها نمی دانند حتی شنیدن یک ناسزا یا همین که کمی از سوی همسرش «هول» داده شود در معرض خشونت قرار گرفته است. حالا دیگر سال هاست که با هر مورد خودسوزی زنان در شهرهایی مانند ایلام، با هرتجاوز، با هر طلاق به علت خشونت شوهر در خانه و با هزارها مورد دیگر، کلمه خشونت عیله زنان درذهن فعالان حقوق زن زنده می شود.

25نوامبر روز بین المللی مبارزه با خشونت علیه زنان است. در 25 نوامبر 1960 سه خواهر به نام های منیروا، ماریت ترزا و بتربه میرابل که از فعالین علیه رژیم نظامی در جمهوری دومینیکن بودند، به ظاهر در یک تصادف کشته شدند. فمینیست های آمریکای لا تین و همچنین فعالین زنان در سال 1981 تصمیم گرفتند که روز 25 نوامبر را روز جهانی خشونت علیه زنان اعلا م کنند. امروز در بسیاری از کشورهای جهان مراسم ها و تظاهرات  مختلفی علیه خشونت بر زنان برگزار می شود و سازمان ملل هم این روز را روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان به رسمیت شناخته است. خشونت علیه زنان یک پدیده وسیع در سراسر جهان است. از هر سه زن در دنیا یک زن در طول زندگی اش مورد ضرب و شتم، خشونت یا تجاوز قرار می گیرد.

انواع خشونت
در 114 کشور در جهان، مردان به خاطر خشونت علیه زنان مجازات نمی شوند و اگر مردان، زنان را به خاطر ناموس پرستی شکنجه کنند یا به قتل برسانند، به مجازات های سبکی محکوم می شوند یا اصلا  مجازات نمی شوند. خشونت خانگی یکی از گسترده ترین اشکال خشونت علیه زنان است.

خشونت علیه زنان انواع مختلفی دارد که شامل خشونت های خانگی،  تجاوز، قاچاق زنان و دختران، روسپیگری اجباری، خشونت های ناشی از جنگ مثل قتل و تجاوزهای برنامه ریزی شده، بردگی جنسی، قتل برای دفاع از شرف و ناموس، کشتار نوزادان دختر، انتخاب جنسیت نوزادان و خشونت های مربوط به تهیه جهیزیه و سایر اعمال و سنت های آزاردهنده می شود.

در سال 1993 بیانیه حذف خشونت با زنان در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید و مساله خشونت با زنان به عنوان خشونت علیه بشر و نوعی جنایت علیه زنان به حساب آمد. کار پایه عمل، که در کنفرانس جهانی زنان سال 1995 تصویب شد، مساله خشونت  با زنان را به عنوان یکی از 12 مساله بحرانی که نیاز به توجه خاص دولت ها و مجامع بین المللی و انجمن ها دارد، مورد بررسی قرار داد. دسته بندی دیگری نیز که بعضی کارشناسان در خشونت علیه زنان کرده اند عبارت است از: خشونت های زبانی، روانی، فیزیکی، حقوقی، جنسی، اقتصادی، فکری و آموزشی و مخاطرات.

خشونت علیه زنان در ایران
یکی از بزرگترین و مهمترین پژوهش‌ها در باره خشونت علیه زنان در ایران، یک طرح ملی است که در سالهای آخر دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی و توسط دفتر امور اجتماعی وزارت کشور و مرکز مشارکت امور زنان ریاست جمهوری ، اجرا شد.

آمارهای همین طرح ملی نشان می‌دهد که ۶۶ درصد زنان ایرانی، از اول زندگی مشترکشان تاکنون، حداقل یکبار مورد خشونت قرا گرفته‌اند. با این حال میزان و انواع خشونت خانگی در استان‌های مختلف ایران از تنوع و تفاوتهای زیاد و معناداری برخوردار است .

بنا به ‌گزارش سازمان بهزیستی ایران در سال ۱۳۸۴، ظرف شش ماه، هشت هزار مورد خشونت خانگی علیه زنان گزارش شده است، یعنی به‌طور متوسط روزانه حدود ۴۴ مورد خشونت به‌اطلاع مسئولان می‌رسد، درحالی که بسیاری از موارد دیگر ممکن است هیچ‌ وقت به نهادهای رسمی گزارش نشود. همچنین بیش از ۶۰ درصد زنان ایرانی، دستکم یکبار در زندگی خود، قربانی خشونت خانگی بوده‌اند. خشونت جسمانی، شایع‌ترین نوع خشونت خانگی به ‌شمار می‌رود، درحالی ‌که به گفته دکتر هادی معتمدی، مدیرکل دفترآسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی، موارد خشونت روانی بیشتر است.

خشونت و فعالان علیه خشونت
مینو مرتاضی لنگرودی در مورد خشونت علیه زنان در ایران می گوید: «در جامعه امروز با ایجاد موانع جدی بر سر راه حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کلان سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به نفع زنان و با تخریب و حذف شخصیت زنان تاثیرگذار و فعال در عرصه‌های مدنی و سیاسی و غیره به دنبال کم رنگ‌کردن نقش زنان در جامعه هستند و این نیز نوعی خشونت علیه زنان به شمار می‌رود اما به مصداق گفته گاندی هر جا خشونتی رخ داده، کسی نیز به اعتراض به این خشونت پرداخته است.»

این فعال حقوق زنان ادامه می دهد: «قوانین ایران امنیت لازم را برای زنان ایجاد نمی‌کند وعدم امنیت نوعی خشونت است. زنان درایران در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و قانون‌گذاری‌ها حضور ندارند و مراکز امور زنان، دفاتر امور زنان دروزارتخانه‌ها، شوراهای زنان و دفاتر تحقیقاتی زنان تاسیس شده‌اند که با تاسیس این مراکز در ارتباط با زنان اقدامی انجام نگیرد.»

اما فاطمه راکعی، دبیر جمعیت زنان مسلمان نواندیش در رابطه با قوانین ایران در مورد خشونت علیه زنان نظر دیگری دارد: «تا آنجایی که من اطلاع دارم قوانین مدون ایران هیچ‌کدام خشونت علیه زنان را ترویج نمی‌کنند هر چند که ما به برخی از قسمت‌های قوانین موجود در کشور انتقاد داریم. اما نکته قابل توجه این است که آنچه در جامعه می‌گذرد ربطی به قوانین ایران ندارد بلکه به لحاظ تربیت غلط خانوادگی و فرهنگ سنتی که رنگ و لعاب دین هم گرفته خشونت علیه زنان در جامعه ترویج می‌شود.»