الناز محمدی: هرچقدر هم که از این بیماری بگویند کم است. این را کارشناسانی می گویند که حالا چند سالی می شود بیماری ایدز را سرلوحه دغدغه هایشان قرار داده اند، تا جایی که نام دیگر این بیماری را طاعون قرن گذاشته اند. یک دسامبر روز این بیماری است. روزجهانی ایدز. بیماری ای که حالا دیگر سال هاست که همه گیر شدنش ذهن بسیاری از کارشناسان اجتماعی و سلامت را به خود مشغول کرده است. بیماریای که حتی بعد از بیست سالی که از شناختهشدنش میگذرد، هنوز در برخی جوامع به رسمیت شناخته نمیشود. ایران یکی از این کشورها است که با وجود اظهارنظرهای گوناگونی که از سوی مسئولان وزارت بهداشت در مورد «اچآیوی مثبت» میکنند، هنوز نه آمار درستی از تعداد مبتلایان به این بیماری وجود دارد و نه آگاهی مطلوب مردم ازراهها و شرایط مبتلا شدنش. از طرف دیگر پرویز افشار، مشاور سرپرست وزارت رفاه و تأمین اجتماعی چندی پیش با بیان اینکه در طول 5 سال گذشته خدمات بهداشتی برای بیماران ایدزی افزایش داشته است، اعلام کرد: «تمام مبتلایان به HIV/ ایدز و خانوادههای درجه یک آنها بیمه طرح ایرانیان میشوند به طوری که همه خدمات برای آنها رایگان است.» حالا هم با فرارسیدن روز جهانی ایدز صادق محصولیف وزیر تازه وزارت رفاه گفته است که مبتلایان به این بیماری را تحت پوشش این وزارت قرار می دهند. هفته پیش هم وزیر بهداشت گفته بود که ایدز را از یاد نبرده است.
ایدز و آماری که موثق نیست
ایدز که تا سال ۱۹۸۱ میلادی در جهان شناخته نبود تا چند سال پس از این تاریخ یعنی تا سال ۱۳۶۶ نیز «رسماً» در ایران وجود نداشت. پس از این تاریخ بود که شناسایی نخستین مبتلای به ایدز در ایران تأیید شد. هر روز، قریب به 6000جوان 15تا 24سال در جهان به عفونت HIV آلوده میشوند و این در حالی است که تنها تعداد اندکی از آنها از آلودهبودن خود به این ویروس آگاه هستند. در 25سال گذشته، 25میلیون نفر بر اثر ابتلا به این طاعون بزرگ قرن، جان خود را از دست دادند و بیش از 40میلیون نفر به این ویروس مرگبار مبتلا و در انتظار مرگ و رسیدن به آخر خط قرار دارند.
بر اساس آخرین آماری که از تعداد مبتلایان به این بیماری در مرداد ماه امسال منتشر شده است، تعداد 19774 نفر افراد مبتلا به HIV/AIDS در کشور شناسایی شدهاند که 1/93 درصد آنها را مردان و 9/6 درصد را زنان تشکیل میدهند.
آخرین آمار مبتلایان به ایدز نشان میدهد علت 7/69 درصد ابتلا به ایدز در کشورمان استفاده از وسایل تزریقی مشترک در معتادان موادمخدر است. بنا به این گزارش تاکنون 1975 نفر مبتلا به ایدز شناسایی شده و 3315 نفر از افراد مبتلا فوت کردهاند.
بر اساس آمار جمعآوری شده 7/37 درصد از مبتلایان به HIV در گروه سنی 34-25 سال قرار دارند که بالاترین نسبت در بین گروههای سنی را به خود اختصاص دادهاند.
ایدز در ایران در حال گسترش است
بر اساس اعلام وزارت بهداشت موارد ابتلا به ایدز در سه ماهه اول امسال 19 هزار و 774 مورد بوده است که این آمار در سه ماهه دوم سال 88 به 20 هزار و 130 نفر رسیده است. از این تعداد دوهزار و 97 نفر وارد فاز بیماری ایدز شده اند که این تعداد در سه ماهه اول سال جاری یکهزار 975 نفر گزارش شده بود.
در مقایسه این آمار با مواردی که ابتلای آنان در سال 1387 گزارش شده است اعتیاد تزریقی 6/76 درصد، رابطه جنسی 3/13 درصد و انتقال از مادر مبتلا به کودک 8/0 درصد را تشکیل داده است. در 3/9 درصد از موارد شناسایی شده در این سال راه انتقال نامشخص بوده و هیچ مورد جدید ابتلا از راه خون و فرآورده های خونی گزارش نشده است.
دکتر عباس صداقت رئیس اداره کنترل ایدز وزارت بهداشت در خصوص اینکه چرا موارد ابتلا به ایدز از طریق اعتیاد تزریقی همچنان بالاست می گوید: «برای اینکه موارد شناسایی شده از تعداد مبتلایان نشان می دهد که وضعیت به اینگونه است. در حالی که موارد ابتلا به ایدز از طریق رابطه جنسی محافظت نشده را نداریم.»
دکتر «حمید عمادی»، متخصص بیماریهای عفونی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به «خبر» میگوید: «کاش همانطور که قضاوتمان در مورد بیماران تالاسمی یا دیابتی دلسوزانه بود، در مورد یک فرد مبتلا به ایدز نیز اجرا میشد. کاش ما از وجود همکار مبتلا به ایدز در اتاق کارمان وحشت نداشتیم و او را یک فرد گناهکار نمیدیدیم که میخواهد از جامعه انتقام بگیرد.»
او مهمترین چالش در زمینه گسترش بیماری ایدز را دسترسی نداشتن به گروههای دارای رفتار پرخطر به خصوص زنان خیابانی میداند و ادامه میدهد: «به همین علت اگر بهموقع نجنبیم و نسبت به این مسئله، حساس نباشیم عفونت از گروههای پرخطر به کل جامعه و مردم عادی گسترش مییابد.»
اما دکتر «صداقت»، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت، نظر دیگری دارد، او با اشاره به مواجهه افراد مبتلا به اچآیوی مثبت با انگ و تبعیض در همه جوامع میگوید: «این افراد برای بهدست آوردن جایگاه اجتماعی خود و حقوق شهروندی در همه جوامع با مشکلات زیادی مواجه هستند اما در ایران اقداماتی در جهت رفع تبعیض علیه آنها انجام شده که از جمله آن میتوان به بخشنامه سال 82 از سوی دولت به همه کارفرماها که بر اساس آن هیچ کارفرمایی حق اخراج کارمند یا کارگر خود را صرفاً به دلیل اچآیوی مثبت ندارد یا ابلاغیه رئیس قوهقضائیه به همه زندانها مبنی بر ممانعت از جداسازی افراد اچآیوی مثبت از سایر زندانیان مگر در موارد حاد و قابل توجیه اشاره کرد. این اقدامات کارهای مؤثری در جهت رفع تبعیض علیه افراد مبتلا به این بیماری است که مشابه آن در کشورهای دیگر نیست و انعکاس خوبی نیز در سازمانهای جهانی متولی بهداشت داشت.»
نظر شما