محبوبه عمیدی: یکشنبه‌ای که گذشت، مسافران خطوط هوایی آلاسکا به مقصد پورتلند، اورگان لحظات سختی را سپری کردند. آنها ناچار شدند بارها مانع یکی از همراهان 23 ساله خود بشوند که می‌خواست با باز کردن درهای خروج اضطراری در حین پرواز از هواپیما بیرون بپرد. روز 27می / 6 خرداد هم یک خلبان یک فروند جنگنده اف-15 موفق شد به کمک سیستم صندلی پران خود را از مرگ حتمی نجات بدهد. این دو اتفاق نزدیک به هم باعث شده‌اند نشنال جئوگرافیک به سراغ داگ موس که خلبان هواپیماهای تجاری و کارشناس ایمنی خطوط هوایی است، برود و با او درباره ایمنی پروازهای تجاری و تفاوت میان آنها با جنگنده‌های مجهز به سیستم صندلی پران گفتگو کند.
آیا مسافران پروازهای تجاری می‌توانند در هنگام پرواز یکی از درهای خروج اضطراری را باز کنند؟
وقتی داریم در مورد هواپیماهای تجاری صحبت می‌کنیم، در مورد محیط‌های تحت فشاری حرف می‌زنیم که فشار داخلی آنها بسیار بیشتر از محیط اطراف است. این فشار داخلی به بدنه و درهای خروج اضطراری که باید به سمت داخل کشیده شوند، وارد می‌شود و اجازه نمی‌دهد باز کردن درهای خروج اضطراری به این سادگی‌ها باشد. اگر یکی از مسافران بخواهد این در را باز کند باید بتواند بر فشاری معادل 41.4 کیلوپاسکال (تقریبا 40% فشار هوا در سطح دریا) که دارد به سطحی قابل‌توجه وارد می‌شود، غلبه کند. به عبارت دیگر باید آنقدر قدرت داشته باشد که بتواند وزنه‌ای نیم‌تنی را به سمت خود حرکت بدهد.
آیا در تاریخ هواپیماهای مسافربری با مسافری مواجه شده‌ایم که چنین کاری را انجام داده باشد؟
این اتفاق یک‌بار، آنهم در سال‌های پایانی دهه 1960/1340 یا اولین سال‌های دهه 1970/1350 افتاده و طی آن هواپیماربا پس از اینکه خلبان فشار داخلی هواپیما را کاهش داده به بیرون پریده است.
دارید در مورد دی.بی کوپر حرف می‌زنید؟
بله! او هواپیماربایی بود که توانست با کاهش فشار درون هواپیما یکی از درهای اضطراری عقب آن را باز کند و به کمک چتر نجات به بیرون بپرد. از آن زمان به بعد FAA یا سازمان هوانوردی فدرال قفل کردن درهای اضطراری عقب (درهایی که دن کوپر برای خروج از هواپیما استفاده کرد) را در هنگام پرواز اجباری کرده است. بیرون پریدن از هواپیما با استفاده از درهای اضطراری میانی می‌تواند خطر برخورد با بال‌ها یا موتور را برای فرد به همراه داشته باشد.
در هواپیماهایی که برای پرش با چتر نجات مورد استفاده قرار می‌گیرند، اوضاع چطور است؟ چتربازها چطور می‌توانند به بیرون بپرند؟
فشار هوا در فضای داخلی آنها با محیط اطراف برابر است. به همین دلیل می‌توانند با درهای باز از زمین بلند شوند یا در حین پرواز درها را باز کنند.
حالا در مورد حوادث حرف بزنیم، مانند شکستن بخشی از بدنه هواپیما در دهه 1980/1360 که به پرتاب شدن یکی از مهمانداران پرواز به فضای بیرون منجر شد و به مسافران بسیاری صدمه زد. در این شرایط چه اتفاقی می‌افتد؟
این هواپیما طی سال‌های مستمر استفاده دچار خوردگی و ترک‌های کوچک داخلی شده بود که شرایط را برای تخریب بخشی از بدنه فراهم کرده بودند. پس از این اتفاق FAA قوانین سختگیرانه‌تری را برای تعمیرات و نگهداری هواپیماهای مسافربری که چندین سال مورد استفاده قرار گرفته بودند، وضع کرد.
آیا حوادث هوایی دیگری هم در اثر کاهش فشار در کابین رخ داده است؟
بله! شاید جالب‌‌توجه‌ترین آنها مربوط به هواپیماهای کامت باشد که توسط یک شرکت انگلیسی در دهه 1950/1330 طراحی شدند و 3 نمونه کاهش فشار در آنها گزارش شد که در دو مورد به کشته شدن سرنشینان منجر شد. پنجره‌ها در این هواپیماها به شکل مستطیل طراحی شده بود و زوایا در برابر فشار کمترین مقاومت را داشتند. به همین دلیل است که امروزه دیگر از پنجره‌های مستطیل‌شکل در هواپیماها خبری نیست.
در مورد خروج اضطراری خلبان از جنگنده‌ها مانند نمونه‌ای که 78می/ 6 خرداد و در نزدیکی سواحل ژاپن اتفاق افتاد، چه می‌توانیم بگوییم؟
صندلی پران یک سیستم حساب‌شده است. من یک‌بار آنهم در سال‌های دهه 1980/1360 ناچار شدم فرار از مرگ حتمی را به کمک یکی از این صندلی‌ها تجربه کنم. البته واقعیت این است که هیچ تضمینی برای زنده‌ماندن در کار نیست و 40درصد ممکن است شانس زنده فرود آمدن پیدا نکنید. به عبارت دیگر در آن لحظه که دسته را می‌کشید، تنها از مرگ آنی گریخته‌اید و هنوز نمی‌دانید چقدر شانس زنده ماندن خواهید داشت. از سوی دیگر از دست دادن یک جنگنده 50میلیون دلاری چندان به نفع آینده کاری‌تان نخواهد بود.
پس خلبان با تهدیدهای متعددی روبروست، چقدر در جنگنده‌ها سرعت حرکت هواپیما و کاهش فشار آن اهمیت دارد؟
در جنگنده‌ها برعکس هواپیماهای مسافربری تجارتی از تعدیل فشار و تنظیم دقیق آن خبری نیست. به همین خاطر است که خلبان از ابتدای حرکت لباس مخصوص و ماسک اکسیژن به همراه دارد و کاهش فشار اثری را که بر هواپیماهای مسافربری خواهد گذاشت، روی جنگنده‌ها نخواهد داشت.
سرعت هواپیما چقدر می‌تواند در شدت بخشیدن به آسیب‌ها مؤثر باشد؟
سرعت در جنگنده‌ها بسیار تعیین‌کننده است. با سرعتی بالای 300 گره (556 کیلومتر بر ساعت یا 154.3 متر بر ثانیه) احتمالا دچار کبودی و شکستگی استخوان خواهید شد. بالای 450 گره (833 کیلومتر بر ساعت یا 231.5 متر بر ثانیه) سرعت ممکن است هر دو شانه فرد را بشکند یا بدتر از آن او را به کشتن بدهد. سرعت‌های بالا می‌تواند آسیب‌های جدی به خلبانان جنگنده‌ها وارد کند.
53273
نظر شما