مجلس عوام انگلیس روزپنج شنبه با رای قاطع مانع از وارد شدن انگلیس به جنگ با سوریه شد. پس از این رای دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس اعلام کرد با توجه به رای نمایندگان مردم انگلیس در مخالفت با وارد شدن انگلیس به جنگ محدود علیه سوریه ، دولت به هیچ وجه وارد درگیری نظامی در سوریه نخواهد شد.
پیش از این انگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز در مذاکرات تلفنی با پوتین رئیس جمهوری روسیه گفته بود که دولت آلمان از اقدام یکجانبه خارج از چهارچوب سازمان ملل علیه سوریه حمایت نخواهد کرد .این در حالی است که نخست وزیر ایتالیا نیز با هرگونه اقدام نظامی شتاب زده علیه سوریه خارج از سازمان ملل مخالفت کرده بود. درواقع انگلیس ، آلمان و ایتالیا به عنوان اصلی ترین متحدان آمریکا به دلیل آنکه می دانند شروع جنگ علیه سوریه به منافع بلند مدت انها در منطقه خاورمیانه صدمه خواهد زد ، ازهمسو شدن با ماجراجویی های آمریکا خود داری کردند .
در این مسیررهبران اکثر کشورهای موثر جهان با بان کیم مون دبیرکل سازمان ملل هم صدا هستند که همه باید منتظر نتایج تحقیقات بازرسان سازمان ملل باشند . زیرا هنوز مشخص نیست دقیقا جنایتِ بکارگیری سلاح های شیمیایی در اطراف دمشق کار چه کسانی بوده است ؟
استناد مقام های آمریکایی به منابع اطلاعاتی خود برای مقصر اعلام کردنِ دولت دمشق به دلیل سوابق این منابع اطلاعاتی در باره ادعای دروغ وجود سلاح های کشتار جمعی در عراق، برای جامعه جهانی قابل اتکاء و استناد نیست . ضمن آنکه حقوق دانان بین المللی می گویند چه کسی به دولت ایالات متحده این مجوز را داده است که با این همه سوابق در جنگ افروزی ، نقش منجی عدالت را بازی کند؟ تجربه جنگهای افغانستان ، عراق و لیبی به خوبی این نکته را به اثبات می رساند که مداخله نظامی، تر و خشک را با هم می سوزاند. زیرا معلوم نیست مصببان اصلی کاربرد سلاح های شیمیایی از طریق اقدام نظامی تنبیه شوند.
تجربه گذشته نشان می دهد در حملات موشکی حتی اگر محدود هم باشد ، انسان های بیگناه بیشتر در معرض خطر نابودی قرارمی گیرند. همچنانکه قربانیان حملات هواپیماهای بی سرنشین آمریکایی در افغانستان و پاکستان طی چند سال اخیر عمدتا افراد غیر نظامی بودند. تحلیلگران سیاسی بر این نکته تاکید دارند که عاملین جنایات علیه بشریت را می توان در دادگاه بین المللی جنایتکاران جنگی در لاهه محاکمه و مجازات کرد .
وقتی می توان براساس گزارش بازرسان سازمان ملل جنایتکاران را شناسایی کرد برای مجازات انها و جلوگیری از تکرار چنین جنایات هولناکی ، چه نیازی به اقدام نظامی آن هم از طریق حملات کور موشکی است ؟ از سال 2001 که دادگاه بین المللی جنایتکاران جنگی رسما کار خود را در لاهه هلند آغاز کرد این امکان فراهم شده است تا بجای محاکمه دولتها که در جای خود لازم است ، افراد خاطی حتی اگر رهبران یا روسای جمهوری کشورها باشند، در دادگاهی بین المللی محاکمه شوند . تا زمینه برای مجازات آنها فراهم گردد . بنابراین آمریکا برای توجیه اقدام تجاوزکارانه علیه سوریه یا هر کشور دیگر نمی تواند به حقوق بشردوستانه متوسل شود زیرا راهکارهای بسیاری وجود دارد تا مانع از اقدام نظامی و ایجاد جنگی جدید در منطقه راهبردی خاورمیانه بشوند که معلوم نیست ابعاد آن انطور که اوباما اعلام میکند ،محدود بماند .
با درنظرگرفتن همه جوانب موضوع نمی توان به استناد آنکه شورای امنیت سازمان ملل به دلیل مکانیزم تصمیم گیری معیوبی که دارد و نمی تواند به تصمیم قاطع در باره راهکارهای مناسب در سوریه برسد، اقدام نظامی یکجانبه را توسط آمریکا توجیه کرد. دقیقا به همین دلیل آمریکا حتی در میان متحدان خود منزوی شده است.
به نظر می رسد اوباما از یکسو می خواهد برای پنتاگون وزارت دفاع آمریکا زمینه ای فراهم کند تا موضوع خط قرمز آمریکا در باره بکارگیری سلاح های شیمیایی توسط دولت سوریه ، توجیه شود. ازسوی دیگراسرائیل که به یک سوریه ضعیف شده نیازمند است خود را در برابر تهدید جدی می بیند . زیرا اسرائیل می داند درصورت جنگ آمریکا علیه سوریه، احتمالا دولت دمشق برای مقابله با تجاوز موشکی آمریکا ، ممکن است به تل آویو یا سایرمراکزحساس نظامی وهسته ای اسرائیل حمله متقابل کند. درصورت وقوع چنین جنگی بی شک ابعاد خطرناک آن غیر قابل پیش بینی است.
به همین دلیل حتی اگرمنافع اسرائیل برای آمریکا مهم باشد که هست ، به نظر نمی رسد اوباما ریسک اقدام های خارج از چهارچوب سازمان ملل را بپذیرد. زیرا اوباما می داند مسئولیت تحمیل جنگی جدید در منطقه راهبردی خاورمیانه حتی می تواند به ابعاد جهانی نیز تبدیل شود. بنابراین اگراوباما نخواهد لکه ننگ شروع کننده جنگی ناخواسته را بر منطقه خاورمیانه پذیرا باشد ، احتمالا صبوری بیشتری را در پیش می گیرد تا نتایج تحقیقات بازرسان سازمان ملل مشخص شود .
در ان صورت آمریکا می تواند با تامل بیشتری در باره اقدام های آینده تصمیم گیری کند. البته در این میان موضع روسیه و چین هم اهمیت دارد مقامات روسیه و چین تمامی تلاش خود را بکارگرفته و می گیرند تا جنگ علیه سوریه انجام نگیرد. ولی وقتی آمریکایی ها دست به حمله محدود علیه سوریه بزند احتمالا وارد جنگ مستقیم با آمریکا نخواهند شد. چراکه این دو کشورترجیح می دهند منافع بلند مدت خود را با وئارد شدن به جنگ مستقیم با ایالات متحده آمریکا در خطر نیندازند به همین دللیل ازهمه امکانات دیپلماتیک خود برای خنثی کردن یکجانبه گرایی آمریکا در عرصه جهانی ، بهره میگیرند.
البته سایرکشورهای منطقه خاورمیانه از جمله ایران ، نیزهرکدام فراخورامکانات خود ومنافع ملی که درمنطقه دارند، اقدام هایی را که برای مقابله با ایجاد جنگی جدید در منطقه بکار می گیرند . زیرا این جنگ ابعاد بسیار وحشتناک تری از جنگ های افغانستان و عراق که هنوز هم آثار آن بر جای باقی مانده است، خواهد داشت.
نظر شما