امیدسلیمی بنی: دکتر مهدی میرزایی، فوق دکترای مهندسی آب معتفد است بدترین راه حل برای مشکل ارومیه، انتقال آب است: زیرا باز هم دست زیاد می شود و مصرف کنندگان جدید دور این منبع دوباره پر شده، جمع می شوند.
او در این باره به روزنامه خبر گفت: همانطور که 40 سال زمان، صرف از بین رفتن دریاچه ارومیه شده، باید 40 سال هم صرف آباد کردن آن شود. یعنی نباید چندان از دولت یازدهم انتظار داشت، یکی دو ساله، شق القمر کند و دریاچه خشک را پر آب سازد.
راهکارهای انتقال آب درباره احیای دریاچه ارومیه پاسخگوی نیاز این اکوسیستم هست؟
قطعا با راهکارهای انتقال آب نمی توان ارومیه را احیا کرد، این، بدترین راه حل است که هیچ فایده ای برای دریاچه ارومیه ندارد. البته بسته به حجمی که می خواهند انتقال دهند، تاکنون هیچ کس نگفته این عدد و رقمها چقدر است. مشخصا اگر در حد یک میلیارد متر مکعب در سال هم بخواهند آب به این دریاچه انتقال دهند، مقدور نیست. دیدگاه انتقال آب، به شدت دیدگاه عامی شده و تصور بر این است که می توانند با شیلنگ، آب را از جایی به مخزنی ببرند و بالاخره این مخزن هم پر می شود. اینطور نیست، بلکه باید بالای بلندی آب را رها کنند تا آب با پای خودش به پایین بیاید و اگر شما حجم بالایی از آب را اینطور رها کنید، مردم که تماشا نمی کنند، قطعا از آن استفاده می کنند. یعنی ناخودآگاه، مردم را تشویق می کنید که بروید از این آب استفاده کنید، حتی اگر این آب، کیفیت شرب و کشاورزی نداشته باشد.
چرا نباید از آب خزر، برای احیای دریاچه ارومیه استفاده کرد؟
دریاچه خزر حدود 30 متر زیر سطح دریاهای آزاد است و انتقال آن به بلندی فلات ایران، عملا نیازمند نیروگاه است. واقعا در شرایط فعلی آمادگی این چیزها را نداریم. آنچه می شود جمع بندی کرد این است که هیچ یک از راه حلهای انتقال آب، راه حل صحیح نیست. به جز انتقال از خزر، دو بحث مهم دیگر که وجود دارد، یکی هم انتقال آب رود ارس است، ولی مثل اینکه فراموش کرده ایم قرارداد بین المللی با شوروی داریم که هم اکنون نیز این قرارداد با کشورهای آذربایجان و ارمنستان برقرار است. ما بیش از 50 درصد از آب ارس را نمی توانیم برداریم. این سر خود آوردن آب، چیزی نیست که این کشورها بپذیرند. عملا نمی توانیم این کار را بکنیم.
انتقال رود زاب چطور؟
بله، بحث انتقال از رود زاب نیز مطرح است، البته این رود نیز به عراق می ریزد و در قرارداد الجزایر که با عراق امضا شده، سهم آب عراق در رودخانه های مرزی، معین شده و نمی دانم چرا باز هم این ماجرا فراموش شده. به آب رود زاب دست بزنیم آن طرف نیز ممکن است صدایش دربیاید.
پس راهکار احیای دریاچه خشک شده ارومیه از نظر شما چیست؟
راهکار اصلی برای احیای ارومیه، خیلی پیچیده و با صبر و حوصله و بر پایه مشارکت مردمی است. دریاچه ارومیه غیر از سیستم خودش، راه حلی ندارد. هر چه قرار است ارومیه را نجات دهد، در حوضه آبریز آن موجود است. یکی دو کارشناس که در حد مشاور وزیر هستند، این روزها مصاکبه می کنند که بزنیم همه سدهای حوضه آبریز این دریاچه را خراب کنیم. خراب کردن این سدها، کاری ندارد، ولی باید پاسخ داد کشاورز را چه بدهیم؟ باز کردن و رساندن آب به دریاچه ارومیه می تواند راهکار باشد، ولی مصرف آب بسیار بالاست. همه اینها را کنار هم بگذریم، احیای ارومیه نیازمند صبری حدود 40 سال است، با توجه به اینکه شرایط محیط زیست را همه رعایت کنند و با دولت عوض شدنها و آدم عوض شدنها، هیچ کس عهد و پیمان احیای ارومیه را فراموش نکندو طرح جدیدی ایجاد نشود و مردم منطقه باید بفهمند که مشکل ارومیه را خودشان باید حل کنند نه کس دیگری. حداقل این است که با این صبر 40 ساله، خشک شدن ارومیه، بهبود پیدا کند، با این راهکارها، شما هیچ گاه به احیای ارومیه نمی رسید.
یعنی حرف دولت یازدهم درباره عجله نکردن برای احیای ارومیه، خیلی هم بیراه نیست؟
هر چقدر آب ببرید باز هم مصرف کننده اضافه می شود. ما 40 سال دریاچه ارومیه را خراب کردیم و حتی با 15 سال نمی توانیم این دریاچه را احیا کنیم. بنابراین نمی توان توقع داشت این دریاچه را بتوان به زودی احیا کرد.روند تخریب دریاچه ارومیه، حدود 40 سال بوده و حدود همین مدت نیز طول می کشد تا دریاچه احیا شود به شرط اینکه تمام این فرآیند را معکوس کنیم. یعنی سهم آب محیط زیست را رد کنیم، کاربری اراضی کشاورزی را تغییر دهیم، الگوی کشت را تغییر دهیم و وزارت جهاد کشاورزی باید از وزارت توزیع کود و بذر دربیاید و به کشاورزان، آموزش علمی دهد. یک موضوع چند وجهی و چندجانبه است. اگر اینطور شود، در 40 سال آینده از وضعیت فعلی در می آییم وگرنه 19 راهکار سالهای بعد تبدیل به 190 راهکار می شود، ولی به هیچ جایی نمی رسیم.
47/231
نظر شما