باز هم پخش یک سریال با اعتراض مواجه شد / ماجراهای «سرزمین کهن» در تلویزیون

بهناز شیربانی: مجموعه تلویزیونی «سرزمین کهن» به کارگردانی کمال تبریزی مدتی است از شبکه سه سیما روی آنتن می‌رود.

این سریال به قلم علیرضا طالب‌زاده به بررسی تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران از سال ۱۳۲۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی در بستر زندگی یک پسربچه می‌پردازد که در قالب دو فصل برای پخش آماده شده است.

در فصل اول این سریال کودکی رهی که شخصیت اصلی سرزمین کهن است به تصویر کشیده شده است. رهی بعد از بمباران دهکده محل سکونتشان توسط نیروهای متفقین از زیر آوار بیرون کشیده می‌شود. رهی پس از چند روز مراقبت توسط مادرش راهی تهران می‌شود. سال‌ها بعد او در یک خانواده توده‌ای بزرگ می‌شود، اما براثر به وقوع پیوستن ماجراهایی او به خانواده درباری سپرده می‌شود. در این خانواده است که او رفته رفته به هویت خود پی می‌برد و...

شهاب حسینی، نیکی کریمی، محمدرضا فروتن، حسن‌ پورشیرازی، فرشته صدرعرفایی، جعفردهقان، امیر آقایی، شبنم قلی‌خانی، الهام حمیدی، ثریا قاسمی، علی شادمان، پژمان بازغی، هنگامه قاضیانی و میترا حجار برخی از بازیگران این سریال هستند.

«سرزمین کهن» از ابتدای ساخت تا آماده شدن فاز 1 و 2 با حواشی بسیاری همراه بود؛ از نبود بودجه کافی برای ساخت گرفته تا ایراداتی که به متن گرفته شده بود و... که باعث شد چند بار زمان پخش سریال به تعویق بیفتد، اما ظاهرا این حواشی به راحتی دست از سر «سرزمین کهن» بر نمی‌دارد.

هنوز چند ماه از پخش این مجموعه نگذشته که مردم شهرهای ایذه، اهواز، الیگودرز، دزفول و مسجد سلیمان دست به اعتراض زدند و به سبب آنچه توهین به قوم بختیاری در این سریال عنوان شده، به پخش آن اعتراض کرده‎اند. آن‌ها برخی از سکانس‎های «سرزمین کهن» را بدنمایی علیه بختیاری‎‌ها دانسته‎اند.

تجمع‌کنندگان در بخشی از شعارهای خود خواستار توقف پخش سریال «سرزمین کهن» و استعفای رئیس سازمان صداوسیما شده‌اند.

کمال تبریزی کارگردان این مجموعه تلویزیونی در گفت‌و‌گو با ایسنا، «سرزمین کهن» را روایت مبارزه ملت ایران برای به بارنشستن انقلاب اسلامی دانست و گفت: «اسامی شخصیت‌های این سریال صرفا نام خانوادگی افراد است و اشاره‌ای به هیچ یک از اقوام غیور و دلاور کشور ندارد.»

او ادامه داد: «قهرمان اصلی سریال که نقش مهم و موثری در نهضت خرداد و همراهی با روحانیت و امام دارد، ‌از همین خانواده بختیاری است و قضاوت درباره شخصیت‌های مثبت و منفی این سریال به صبر و حوصله بیشتری احتیاج دارد.»

اما موج این اعتراضات به استان خوزستان هم کشیده شد و عبدالحسن مقتدایی استاندار خوزستان در جمع معترضان که سعی داشت آن‌ها را به آرامش دعوت کند اعلام کرد که نباید به دست دشمن بهانه داد و نارضایتی‌ها باید به گونه‌ای درست و معقول مطرح شود.

شنبه چند ساعت بعد از این اعتراضات کارگردان، تهیه‌کننده، مشاور سریال «سرزمین کهن» و مدیر گروه فیلم و سریال شبکه سه سیما نامه مشترکی به معاون سیمای رسانه ملی نوشتند.

در این نامه آمده است: «پیرو مسائل پیش‌آمده در خصوص قسمت‌های پخش‌شده از مجموعه سرزمین کهن توضیحات ذیل را به استحضار می‌رساند، مجموعه «سرزمین کهن» روایتگر وقایع سیاسی اجتماعی و مذهبی تاریخ معاصر کشور است که در بستر قصه‌ای خانوادگی و درام نمایشی، تاریخ تحولات کشور را از شهریور ۱۳۲۰ تا بهمن ۱۳۵۷ به تصویر می‌کشد. کارگردان، نویسنده و عوامل این سریال با احترام کامل به نقش همه اقوام و مردم نواحی کشور در مبارزات تاریخی ملت ایران، حوادث این برهه از تاریخ کشور را از زاویه دید کودکی به نام «رهی» به تصویر کشیده‌اند که در خانواده‌ای بااصالت و از پدری متدین (حمیدرضا بختیاری) که در روستا به ملارضا و آقاملا مشهور است متولد می‌شود و در بدو طفولیت در بمباران‌های نیروهای اشغالگر انگلیسی، پدرش به شهادت می‌رسد. از آن پس رهی در کشاکش حوادث تلخ و شیرین روزگار در جستجوی هویت واقعی خویش است و در مسیر این داستان، این فرزند راستین ملت ایران، فریب جریانات سیاسی حاکم در آن مقطع تاریخ را نخورده و اصالت و هویت خود را در تاریخ معاصر کشور حفظ می‌کند.
 
دیالوگ‌های شخصیت‌های این داستان در نقش اردکانی و بختیاری بیانگر مجادله و کشمکش‌ها در حوادث دهه ۲۰ شمسی است و در این سریال تنها اسامی رجال سیاسی آن برهه نظیر آیت‌الله کاشانی، دکتر مصدق، دکتر فاطمی و شهید نواب صفوی از اسامی واقعی آنان اقتباس شده است.

 در واقع رهی بختیاری نماد جوان غیور، غیرتمند و تیزهوش ایرانی است. او فرزند راستین ملاحمیدرضا بختیاری است که از سویی اعتقاد راسخ دینی را از پدرش به ارث برده است و از سوی دیگر عشق به ایران را در دل می‌پرورد و در آخر در خانواده‌ای متدین مجذوب سلوک و منش امام خمینی (ره) شده و به نهضت او می‌گراید و در قالب قهرمان اصلی داستان، در نهضت انقلاب اسلامی نقش‌آفرینی می‌کند.

 بدیهی است احترام به همه اقوام شریف و متدین کشور از جمله مردمان متدین و نجیب و اصیل ایل بختیاری از اصول انکارناپذیر است و روند حرکت سریال بر همین مدار است.

 بی‌تردید دست‌اندرکاران این سریال به هیچ‌وجه حتی در تصورات ذهنی خویش قصد کوچک‌ترین بی‌احترامی به ساحت مردم شریف و پرافتخار بختیاری را نداشته‌اند. مشاهده قسمت‌های آتی این مجموعه تلویزیونی موید این واقعیت خواهد بود. با این وجود چنانچه پخش قسمت‌های اولیه این مجموعه موجب رنجش خاطر هموطنان عزیز بختیاری شده است، ‌ مراتب عذرخواهی خود را اعلام می‌کنیم.»

 بعد از نگارش این نامه توسط عوامل سریال «سرزمین کهن» رئیس رسانه ملی نیز واکنش نشان داد و تذکراتی را خطاب به معاونت سیما ابلاغ کرد.

در این نامه آمده است: «توضیحات ارائه‌شده توسط جنابعالی ملاحظه شد. ‌همانگونه که گفته شده و انتظار داریم، سریال تاریخی «سرزمین کهن» مجموعه‌ای تاثیرگذار برای روشنگری و به تصویر کشیدن تاریخ انقلاب اسلامی است که حقانیت و اصالت انقلاب و ارزش‌های آن به‌ویژه مبارزات حق‌طلبانه و شجاعانه مردم و اقوام مختلف ایرانی در آن روایت می‌شود.

 به رغم شروع مناسب این مجموعه، با حمله هواپیماهای انگلیسی و شهادت ملارضای بختیاری که به روستا مهاجرت کرده است و تولد «قهرمان فیلم»، متاسفانه برابر دانستن نام خانوادگی بختیاری با قوم بختیاری در بعضی دیالوگ‌ها، ظرفیت برداشت‌های متفاوت از این نام خاص را به وجود آورده و موجب نگرانی و انتقاد هموطنان عزیز بختیاری ما شده است.

 توجه به این نگرانی امری ضروری است. باید اطلاع‌رسانی تصویری در مورد حوادث قسمت‌های آینده سریال درباره شخصیت قهرمان سریال که یک بختیاری اصیل است در دستور کار شبکه قرار گیرد.

ضمنا در برنامه‌های تحلیل هفتگی این سریال، با دعوت از کار‌شناسان ذی‌ربط به‌ویژه در حوزه تاریخ پرافتخار قوم بختیاری، مردم کشورمان را با فداکاری و سلحشوری‌های آنان بیشتر آشنا کنید.

مردم شریف بختیاری، انقلابی و شهید داده‌اند و در طول تاریخ به‌ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هرگز دشمنان ملت به‌ویژه انگلیسی‌های تفرقه‌افکن نتوانسته‌اند کوچک‌ترین واگرایی بین آنان و اسلام و ایران عزیز ایجاد کنند.

ایجاد کوچک‌ترین بدبینی و بی‌اعتمادی این عزیزان نسبت به فرزندان پرتلاش و خدمتگزارشان در رسانه ملی قابل تحمل نیست و باید از این رنجش خاطر به خداوند بزرگ پناه برد.»

این اولین بار نیست که پخش سریالی در تلویزیون موجب نارضایتی یا سو برداشت عده‌ای به موضوع مطرح شده در سریال می‌شود. پیش از این نیز سریال‌هایی چون «ساختمان پزشکان»، «پایتخت» با اعتراضاتی از اصناف و گروه‌های مختلف مردمی روبرو شدند. اکنون باید دید موج اعتراضات مردم چه تاثیری در روند پخش سریال «سرزمین کهن» دارد، چرا که ظاهرا طبق گفت‌و‌گوی سید تقی سهرابی مدیرکل روابط عمومی صدا و سیما با خبرگزاری ایسنا، ادامه پخش این سریال منوط به نتیجه تحقیقات و تحقق کامل دستورات قبلی رییس سازمان خواهد بود و در هفته جاری هیئتی از سوی رییس سازمان صداوسیما برای بررسی بازخورد پخش سریال «سرزمین کهن» به برخی استان‌های کشور اعزام می‌شود.

58247