استیفن هاوکینگ: آنچه در سوریه رخ می‌دهد باعث شرم و انزجار است

استیون هاوکینگ: فیلسوف یونانی، ارسطو، باور داشت که عالم همیشه وجود داشته است و دارد؛ ازلی و ابدی. او بر این باور بود که علت پیشرفته‌تر نشدن بشر این بوده که سیل‌ها و دیگر فجایع طبیعیْ مدام تمدن‌ها را به عقب رانده و بشر را مجبور کرده از اول شروع کند.

امروز، پیشرفت بشر از همیشه سریع‌تر است. دانش ما به‌صورت تصاعدی رشد می‌کند و همراهش فناوری‌مان. اما هنوز غرایزی، به‌ویژه امیال پرخاشگرانه‌ای، با خود داریم که اجداد غارنشین‌مان داشتند. پرخاشگری در آن روزگار حتماً برای بقای نسل‌مان ضروری بوده است، اما وقتی فناوریِ نوین با پرخاشگریِ باستانی همراه می‌شود کلّ نژاد بشر و بیشتر گونه‌های حیات روی زمین در خطر نابودی قرار می‌گیرند.

امروز در سوریه فناوری نوین را به‌شکل بمب، سلاح‌های شیمیایی و دیگر تجهیزات مرگبار می‌بینیم که برای رسیدن به آنچه مقاصد سیاسیِ هوشمندانه نامیده می‌شود، استفاده می‌شوند. اما تماشای مرگ بیش از صدهزار انسان یا هدف قرارگرفتنِ کودکان اصلاً هوشمندانه به نظر نمی‌رسد. اتفاقاً مانع‌شدن از رسیدنِ کمک‌های بشردوستانه به بیمارستان‌ها حماقت محض و از آن هم بدتر است؛ بیمارستان‌هایی که در آن‌ها کودکان به‌سبب نبودن امکاناتْ دست و پای‌شان را از دست می‌دهند یا نوزادانِ زودرس به‌سبب نبودن برقْ داخل دستگاه‌ها می‌میرند.

آنچه در سوریه رخ می‌دهد باعث شرم و انزجار است. آنچه دنیا به‌سردی و از دوردست آن را تماشا می‌کند. پس هوش احساسی ما کجاست، حس عدالت و انصاف جمعی‌مان؟

وقتی بحث حیات هوشمند در عالم می‌شود، من معمولاً انسان را هم در این دسته قرار می‌دهم؛ هرچند که بیشتر رفتارهای بشر در طول تاریخ طوری بوده که برآیندش بقای این گونه را تضمین نمی‌کند. روشن نیست هوش - برخلاف پرخاشگری - هیچ ارزش درازمدتی در بقای بشر داشته باشد، اما نوع خاصِ هوش انسانیِ ما توانایی استدلال دارد و می‌تواند نه‌تنها برای آینده‌ی تک‌تک‌مان بلکه برای آینده‌ی جمعی بشر برنامه‌ریزی کند.

ما باید با همکاری یکدیگر به این جنگ پایان بدهیم و از کودکان سوری حمایت کنیم. جامعه‌ی جهانی از سه سال پیش از بیرونِ گود شاهد شدت‌گرفتن این جنگ و نومیدشدن همه‌ی امیدهاست. من، که هم پدرم و هم پدربزرگ، رنج‌کشیدن بچه‌های سوری را می‌بینم و حالاست که باید بگویم: دیگر بس است!

من اغلب با خودم فکر می‌کنم که از دید موجوداتی که از دوردست‌های عالم ما را تماشا می‌کنند، چه‌شکلی هستیم؟ وقتی چشم به عالم می‌اندازیم درواقع مشغول تماشای گذشته می‌شویم، چون نوری که اجسام دوردست را ترک می‌کند خیلی خیلی دیرتر به ما می‌رسد. نوری که امروز از زمین ما به سوی فضا گسیل می‌شود، چه‌چیزی را نشان می‌دهد؟ وقتی مردمانی دیگر چشم به گذشته‌ی ما بیندازند، آیا از آنچه آن‌ها می‌بینند مفتخر خواهیم بود؟ از رفتاری که ما - برادران - با هم‌نوعان خود داشتیم؟ از رفتاری که اجازه دادیم برادران‌مان با بچه‌های‌مان داشته باشند؟

امروز می‌دانیم که ارسطو اشتباه می‌کرد: عالم ازلی و ابدی نبوده و نیست، بلکه حدود ۱۴ میلیارد سال پیش آغاز شده است. اما او در عین‌حال درست می‌گفت که فاجعه‌های بزرگْ برای تمدن‌ها عقبگردی بزرگ‌اند. شاید جنگ سوریه پایان انسانیت و نسل بشر نباشد اما هر ستمی که بر انسان‌ها برود، تَرَکی است در آن چیزی که ما را کنار هم نگاه داشته است. شاید قانون جهانی عدالت ریشه در فیزیک نداشته باشد، اما اهمیتش در موجودیت ما کمتر از قوانین فیزیک نیست. چرا که بدون آن، بی‌شک، نسل بشر خیلی زود از صحنه‌ی روزگار محو خواهد شد.

ترجمه: شادی حامدی، منبع: کانون نگارش و ترجمه (کانوت)