چندی قبل آیتالله احمد علمالهدی در میانه سخنان خود، گریزی به عملکرد علی جنتی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی زد که به دلایل مختلف باید آن را خارج از مدار نقد و انتقاد به حساب آورد. امام جمعه مشهد گفته است: «بودجه ارشاد تنها به مطربان اختصاص دارد و ذرهای از آن در راه خدا استفاده نمیشود.»
آقای احمد علمالهدی با اشاره به مشکلات فرهنگی در بخشهای حاشیه شهر اظهار کرد: «متأسفانه یک ریال از پول وزارت ارشاد برای خدا و اسلام هزینه نمیشود» (آرمان 23/2/94). اگرچه این وظیفه مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که با عدد و رقم پاسخ این گونه اظهارات را بدهد و از تفکر دولت اعتدال در حیطه فرهنگ و نیز از زحماتی که نیروهای فعال وزارتخانه متبوع خود میکشند، دفاع نماید اما در عین حال سزاوار نیست دیگرانی که رسانه دارند و میتوانند صدای خود را به اشخاصی چون ایشان برسانند، سکوت پیشه کنند. راقم این سطور با این امید سخنان امام جمعه مشهد را به نقد مینشیند که مخاطب این نوشته، در کنار بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا(ع) نگارنده را که از سر خیرخواهی مطالبی را به آگاهی ایشان میرساند، از دعای خیر فراموش نکند.
1- نفس بهکارگیری واژه «مطربان» به جای موسیقیدانان یا فعالان عرصه هنر موسیقی، در فرهنگ عامه، معنی نه چندان مطلوبی دارد و این نوع گفتار ناشی از دیدگاهی است که کلاً با موسیقی سر ناسازگاری دارد. جامعه ایران به تکثر شهره است. جامعهای است با انواع و اقسام سلیقهها و ذوقها و تواناییهای هنری. موسیقی یکی از قدیمیترین، متنوعترین و جامعترین هنرهای ارزندهای است که اتفاقاً خراسان یکی از پایگاههای عرضه این هنر اصیل و مردمی است. لذا مخالفت با موسیقی و موسیقیدانان از طرف یک مقام رسمی، نه تنها مخالفت با سیاستهای هنری کشور، بلکه نفی بخشی از فرهنگ و انکار نیازهای مردم است. در این کشور رهبر معظم انقلاب موضعی روشن در زمینه هنر و موسیقی دارند و به انواع و اقسامی از این هنر که با شرع انور ناسازگار نیست، ارج مینهند. در کشوری که بیش از 50 درصد از برنامههای صدا و سیمای دولتیاش ، برگرفته از هنر موسیقی است و در جامعهای که بسیاری از هنرمندان عرصه موسیقی آن، افرادی محبوب، متعهد و دلسوز ملک و ملت است، چرا یک مقام مذهبی باید این گونه بنگرد. نکته درخور توجه، آثار و تبعات عینی این نگاه است. آن گونه که خبرها حکایت دارد، چنین نگاهی باعث شده که مدتهاست در شهر مشهد، اجرای رسمی و مجوزدار موسیقی و برگزاری کنسرت متوقف شود.
در صورتی که زائران و مجاوران امام هشتم شیعیان صدها سال است با صدای دلنشین موسیقی که از نقارهخانه حضرت رضا(ع) به طور زنده اجرا و پخش میشود، زمان رسیدن به وقت نماز را متوجه میشوند. وانگهی مگر در رأس وزارتخانهای که مجوز اجرای موسیقی را صادر میکند، یک آیتاللهزاده شناخته شده و کسی که دانش آموخته حوزههای علمیه و قریبالاجتهاد، قرار نگرفته است؟
چرا باید به چنین شخصیتهایی بیاعتنایی شود. بد نیست تصمیمها و سیاستهای امام جمعه محترم مشهد در جریان این گزارش رسمی اما تلخ قرار گیرد که گروههای موسیقی زیرزمینی در مشهد رشد چشمگیر کرده است. تلختر اینکه تعداد گروههای موسیقی زیرزمینی در خراسان رضوی، از بسیاری استانها بیشتر است. علت آن کاملاً روشن است.
در سرزمین ادب و شعر و بالندگی موسیقی یعنی خراسان، وقتی اصحاب هنر امکان سرایش شعرهای سعدی، حافظ، مولوی، جامی و نظامی در قالب موسیقی پیدا نمیکنند، مردم برای شنیدن این هنر، رو به سوی کسانی میروند که به خاطر نداشتن شرایط اخذ مجوز، به طور غیرقانونی مسیر موسیقی را طی میکنند و چه بسا اشعار مبتذل و موسیقی سطحی دستمایه اجراهای آنان شود. مسئولیت انحراف احتمالی که دامن جوانان خراسانی را گرفته، چه کسی برعهده میگیرد؟
2- اینکه بودجه ارشاد تنها به مطربان اختصاص دارد، یک اظهار نظر عاری از استناد است چرا که اگر اندکی از بودجه وزارت ارشاد را هم برای رواج هنر موسیقی هزینه میکرد، وضع موسیقی در ایران بهتر از امروز بود.
وانگهی اگر هنر موسیقی حاوی پیامهای انسانی و ستایش خوبیها و فضیلتها باشد، هزینه کردن برای آن کار درستی است.
3- آن بخش از اظهارات آقای علمالهدی که اعلام کرده یک ریال از بودجه وزارت ارشاد در راه خدا استفاده نمیشود، بیش از بخش اول سخنان ایشان قابل تأمل است. اولاً: امام جمعه مشهد چگونه به این نتیجه غیرواقعی دست یافته است؟ ثانیاً آیا ایشان نمیداند که وزارت ارشاد مسئولیت بخش عظیمی از فعالیتهای قرآنی در سراسر کشور را به عهده دارد؟
اداره کانونهای قرآنی، اداره امور فرهنگی مساجد، برگزاری نمایشگاه مهم قرآن در ماه مبارک رمضان، انتشار کتب دینی، برپایی نمایشگاه بینالمللی کتاب و کارهای مهم دیگر، جز در راه رضای خداست؟ ضرورت دارد هر کس هر حرفی میزند، حق و حقیقت را در نظر بگیرد. بویژه ایشان که در کسوت روحانیت و امامت جمعه قرار دارد.
1717