مریم یعقوبی
بر اساس گزارش بانک مرکزی نقدینگی کشور در پایان اسفند ماه گذشته با رشد 38.8 درصدی نسبت به سال 92 به 782 هزار میلیارد تومان رسیده است.
این افزایش طی روزهای اخیر با انتقاد برخی کارشناسان مواجه شده است که چنین رشدی را برای نقدینگی نشانه ناتوانی دولت و بانک مرکزی در مدیریت پولی کشور و دارای نتایج نامطلوبی دانسته اند که در آینده ظاهر خواهد شد. با نگاهی دقیق تر به آمارهای اعلام شده درباره نقدینگی می توان موضوع را در سه محور تحلیل کرد.
افزایش ناشی از گسترش پوشش آماری
انتقادات به رشد نقدینگی در حالی مطرح می شود که بانک مرکزی در گزارش خود تأکید کرده است که در سال 92 آمار شش بانک ایران زمین، قرض الحسنه رسالت، خاورمیانه، بین المللی کیش، ایران و ونزوئلا و قوامین و چهار مؤسسه اعتباری صالحین، پیشگامان آتی، کوثر و عسکریه به آمارهای پولی و بانکی کشور اضافه شده است.
ضمناً اطلاعات بانک قرض الحسنه مهر از اسفند 92 به بعد از شمول بانک های تخصصی خارج و به طبقه بانک های غیردولتی اضافه شده است.
به عبارت دیگر با بررسی اثر اضافه شدن آمارهای این چند بانک و مؤسسه می توان گفت تغيير نقدينگي از مرداد ماه 1392 تا پايان اسفند 1393 یعنی دوران فعالیت دولت یازدهم، بیش از 290 هزار ميليارد تومان افزايش يافته است. نکته مهم اینجا است که با توجه به آماری که از منابع چند مؤسسه و بانک وجود دارد، بیش از 28 درصد از این 290 هزار میلیارد تومان يعني حدود 81 هزار ميليارد تومان ناشی از تکمیل آمارهای بانک مرکزی است.
بديهي است اين ميزان از افزايش نقدينگي به معنی افزایش رشد نقدینگی نیست و اثری ندارد چرا که این مقدار پیش از این نیز در اقتصاد ایران جریان داشته است. نکته دیگری که در این باره این است که اگر آمار منابع این چند بانک و موسسات اعتباري جديد از نقدینگی اعلام شده کسر شود، نرخ رشد نقدينگي به طور متوسط سالانه6.22 درصد خواهد بود.
ترکیب نقدینگی، مهم تر از مقدار نقدینگی
یکی از نکاتی که کارشناسان در تحلیل آثار نقدینگی همواره مورد توجه قرار می دهند، ترکیب عوامل اثرگذار در نقدینگی است. پایه پولی و ضریب فزاینده پولی، دو عامل تشکیل دهنده نقدینگی هستند. هر قدر سهم پایه پولی در افزایش نقدینگی بیشتر باشد، آثار تورمی این نقدینگی می تواند بیشتر باشد ولی افزایش نقدینگی متأثر از افزایش ضریب فزاینده، آثار تورمی خاصی به دنبال ندارد.
از این رو نباید نگران افزایش نقدينگي در سال 93 بود چرا که ترکیب نقدینگی سالم‌تر شده و نقش پايه پولي از رشد نقدينگي کاهش داشته است. اگر غیر از این بود نباید شاهد رشد مثبت اقتصادی در چهار فصل پياپي و کاهش تورم به 6.15 درصد در سال گذشته می بودیم.
22339
نظر شما