به گزارش ایسنا، در بیانیه روز دوشنبه جنبش غیر متعهدهای آژانس بین المللی انرژی اتمی، در مورد رویکرد مدیرکل آژانس در گزارش اخیر از فعالیت هسته ای ایران و تفاوت این رویکرد با آنچه در گزارش‌های قبلی آژانس منتشر شده است توضیح خواسته شده است.
بر اساس این گزارش، جنبش غیرمتعهدها نسبت به تبعات احتمالی فاصله گرفتن از زبان استاندارد راستی‌آزمایی در بخش خلاصه گزارش مدیرکل جایی که بیان می‌کند: «ایران باید همکاری لازم را برای این که به آژانس اجازه دهد که تایید کند، کلیه مواد هسته‌یی ایران در فعالیت‌های صلحآمیز قرار دارند، مورد ملاحظه قرار دهد» ابراز نگرانی کرده و از دبیرخانه آژانس خواستار توضیح شده است.
این جنبش با مدنظرقراردادن اجرای تفاهم‌نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیتی حل و فصل موضوعات باقی مانده (INFCIRC/711) اعلام کرد که کماکان منتظر است اجرای پادمان در ایران به صورت عادی به انجام برسد.
متن بیانیه جنبش غیرمتعهدها که قرار است روز دوشنبه نماینده مصر آن را در جمع اعضای شورای حکام قرائت کند به شرح زیر است:
آقای رییس
1- جنبش غیرمتعهدها مایل است مراتب تشکر خود را از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یوکیا آمانو به خاطر گزارش وی در خصوص اجرای موافقتنامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران مندرج در سند gov/10/2010 ابراز کند.
2- قبل از بیان نقطه نظرات‌مان در خصوص گزارش مدیرکل، جنبش غیرمتعهدها مایل است مواضع اصولی خود را درباره این موضوع مورد تاکید قرار دهد.
A. جنبش غیرمتعهدها بر حق اولیه غیرقابل انکار کلیه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاد از انرژی اتمی برای مقاصد صلحآمیز، بدون هرگونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مترتب، تاکید می‌کند. بنابراین، هیج موردی نباید به گونه‌ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت با محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلحآمیز شود، انتخاب‌ها و تصمیمات کشورها، شامل موارد (مربوط به) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفاده صلحآمیز از فن‌آوری هسته‌یی و سیاست‌های چرخه سوخت می‌بایست محترم شمرده شوند.
B. جنبش غیرمتعهدها، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به عنوان تنها مرجع ذی‌صلاح برای راستی‌آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می‌کند که هیچ فشار یا مداخله ناواردی در فعالیت‌های آژانس به ویژه در فرآیند راستی‌آزمایی که می‌تواند بازدهی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نباید وجود داشته باشد.
C. جنش غیرمتعهدها بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقت‌نامه‌های پادمان مربوط به آنها با هرگونه اقدامات اعتمادساز که به طور داوطلبانه اتخاذ می‌کردند، تاکید کرده و این که این امر موجد وظایف پادمانی قانونی نیست.
D. جنبش غیرمتعهدها تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته‌یی (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را به عنوان گامی مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته‌یی جهانی مورد توجه قرار داده و مراتب حمایت خود از تاسیس چنین منطقه‌ای مطابق با قطعنامه‌های مربوطه مجمع عمومی و شورای امنیت را تکرار می‌کند.
E. جنبش غیرمتعهدها مصونیت فعالیت‌های هسته‌یی صلحآمیز را مورد تایید مجدد قرار داده و تاکید می‌کند هرگونه حمله با تهدید به حمله بر علیه تاسیسات هسته‌یی صلحآمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین‌الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و آیین‌نامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محسوب می‌شود، تاکید می‌کند. جنبش غیرمتعهدها نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته‌یی مختص استفاده‌های صلحآمیز از انرژی هسته‌یی را تصدیق می‌کند.
F. جنبش غیرمتعهدها قویا معتقد است که کلیه پادمان‌ها و موضوعات راستی‌آزمایی از جمله موارد مربوطه به ایران باید در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و براساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل گردد، علاوه بر آن جنبش غیرمتعهدها تاکید دارد که آژانس باید به کار خود برای حل موضوع هسته‌یی ایران در چارچوب اختیار و اساسنامه آژانس ادامه دهد.
G. غیرمتعهدها تاکید می‌کند که دیپلماسی و گفت‌وگو از طریق صلحآمیز و هم‌چنین مذاکرات محتوایی بدون پیش‌شرط بین طرف‌های ذی‌ربط باید به عنوان تنها روش‌هایی که از طریق آنها یک راه‌حل فراگیر و پایا برای موضوع هسته‌یی ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.
3- جنبش غیرمتعهدها ملاحظه می‌کند که گزارش اخیر مدیرکل شامل اشارات زیادی به وقایعی است که قبل از گزارش پیشین مندرج در سند GOV/74/2009 مورخ 16 نوامبر 2009 رخ داده‌اند. جنبش غیرمتعهدها هم‌چنین ملاحظه می‌کند که گزارش پاسخ‌های ارائه شده از سوی ایران به آژانس در موارد متعدد را منعکس نساخته است.
4- جنبش غیرمتعهدها ملاحظه می کند که مدیرکل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌یی اظهار شده در ایران ادامه دهد.
5- جنبش غیرمتعهدها هم‌چنین ایران را به افزایش همکاری‌اش با آژانس به منظور ارائه تضمینی معتبر در خصوص عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده در ایران، در چارچوب شرح وظایف آژانس ترغیب می‌کند.
6- جنش غیرمتعهدها با نگرانی تبعات احتمالی فاصله گرفتن از زبان استاندارد راستی‌آزمایی در بخش خلاصه گزارش مدیرکل جایی که بیان می‌دارد: ایران باید همکاری لازم را برای این که به آژانس اجازه دهد که تایید کند، کلیه مواد هسته‌یی ایران در فعالیت‌های صلحآمیز قرار دارند، مورد ملاحظه قرار می‌دهد و مایل است در این خصوص از دبیرخانه درخواست توضیح کند.
7- غیرمتعهدها از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همان‌گونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال کرده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می‌شود:
A. فعالیت تولید مواد هسته‌یی، خصوصا مواردی که به غنی‌سازی مربوط می‌شود، هم‌چنتان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته و تا به آن تاریخ نتایج نمونه‌برداری‌های محیط زیستی در کارخانه غنی‌سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه‌صنعتی غنی‌سازی سوخت (PEFP) دلالت بر آن دارد که عملیات کارخانه‌ها منطبق بر موارد اظهار شده بوده است. آژانس از زمان آخرین گزارش 4 بازرسی سر زده را به طور موفقیت‌آمیز به انجام رساند. از مارس 2007 در مجموع 35 مورد بازرسی سرزده در FEP انجام شده است.
B.آژانس تایید کرده است که کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو (PEFP) با اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران مطابقت داشت و تاسیسات در مرحله بپیشرفته ساخت قرار داشت، اگرچه هیچ سانتریفیوژی به تاسیسات وارد نشده است. آژانس پس از گزارش قبلی چهار راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را به انجام رسانده است. از اکتبر 2009 مجموع 5 راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) در کنار نیمه‌صنعتی غنی‌سازی سوخت انجام شده است.
C. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلول‌های د اغ در تاسیسات هسته‌یی مربوطه در ایران ادامه داده و هیچ‌گونه شواهدی دال بر این‌که فعالیت‌های جاری بازفرآوری وجود داشته، در این تاسیسات مشاهده نشده است.
D. آژانس ارزیابی خود را درباره نتایج راستی‌آزمایی موجودی فیزیکی (PIV) انجام شده در کارخانه تولید سوخت (FMP) در اوت 2009 را نهایی کرده و نتیجه گرفته است که فهرست موجودی مواد هسته‌یی در FMP که ایران اظهار داشته با این نتایج انطباق دارد. ایران امکان دسترسی آژانس به رآکتور آب سنگین را در اراک (IR-40) فراهم ساخت و آژانس قادر شد، راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی را انجام دهد. آژانس تایید می‌کند که احداث تاسیسات در حال انجام است.
8- جنش غیرمتعهدها ملاحظه می‌کند که به نظر مدیرکل "مدت زمانی که ایران برای اعلام در خصوص تغییرات مربوطه ایجاد شده در PFEP فراهم آورد برای آژانس برای این‌که بتواند رویه‌های موجود پادمانی را تنظیم کند، ناکافی بود. در این رابطه جنبش غیرمتعهدها ایران را به ارائه اطلاعات طراحی درباره تاسیسات هسته‌یی‌اش مطابق با موافقتنامه پادمان جامع این کشور با آژانس ترغیب می‌کند.
9- جنبش غیرمتعهدها از درخواست‌های پیشین مدیرکل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با "مطالعات ادعایی" به دبیرخانه ارائه کرده‌اند، برای موافقت با این‌که آژانس تمامی اسناد مربوطه را با ایران ارائه کند، کاملا حمایت می‌کند. جنش غیرمتعهدها یک‌بار دیگر نگرانی‌های خود را نسبت به ایجاد موانع در این خصوص که فرآیند راستی‌آزمایی آژانس را با مانع مواجه می‌سازد، ابراز می‌دارد. جنبش غیرمتعهدها در این رابطه، خاطرنشان می‌سازد که مدیرکل قبلا گزارش کرده :
A. آژانس به طور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که براساس مطالعات ادعایی را تشکیل می‌دهند در اختیار دارد.
B. محدودیت‌های اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص برای آژانس مشکل‌تر می‌سازد.
10- با مدنظر قرار دادن تحولات یاد شده بالا و هم‌چنین گزارش‌های قبلی مدیرکل در خصوص اجرای برنامه عمل «تفاهم‌نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیتی حل و فصل موضوعات باقی مانده» (INFCIRC/711) جنیش غیرمتعهدها کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت عادی به انجام برسد.
11- جنش غیرمتعهدها موضع اصولی خود را مبنی بر این‌که دیپلماسی و گفت‌وگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته‌یی ایران است، تصریح می‌کند. جنبش غیرمتعهدها بدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می کند.
متشکر آقای رییس
نظر شما