جام طلایی مشکین‌شهر، ردپای تمدنی رازآلود در اردبیل/ عکس

حدود سه سال قبل بود که مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان کشف دو جام طلایی و نقره در مشگین شهر را رسانه‌ای کرد.

در آن زمان گفته شد این دو جام از آثار کهنی است که از قضا توسط حفاران غیرمجاز کشف شده و البته با دستگیری حفاران این جام به میراث فرهنگی تحویل داده شد.

جام طلایی با نقوش برجسته که به لحاظ اندازه، نقش و نگار و قدمت تاریخی توجه باستان شناسان را به خود جلب کرد. اثری که بار دیگر توانست ادعای وجود تمدنی کهن در منطقه مشگین شهر را که به سرزمین قلعه‌های باستانی شهرت دارد، اثبات کند. اما این جام طلایی ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته که همچنان محل حیرت باستان شناسان است.

به گفته رئیس میراث فرهنگی مشگین شهر جام مشگین شهر یا جام احمدبیگلو مکشوفه از محوطه باستانی مشهور به قیزیلی قیه به ارتفاع ۱۲ سانتیمتر است و ارتفاع نقش‌های برجسته آن دو سانتیمتر و دارای دو ردیف نقش گاو در حال حرکت است.

محرم جعفری به خبرنگار مهر گفت: در هر ردیف چهار گاو با سر برجسته پرچی و بدون تزئین به شیوه قلم‌زنی و در جلوی هرکدام درخت زندگی نشان داده شده و این نقوش به صورت قرینه و ظریف کار شده که فوق‌العاده نادر و منحصربه‌فرد است.

وی تأکید کرد: در کف این جام ترنج هندسی (گل روزت) که در میان آن یک خورشید با شعاع منظم نقش بسته است و مطالعات نشان می‌دهد برای مردم باستان، خورشید تا حد پرستش مهم بوده چرا که همه جانداران از روشنایی او زندگی می‌گرفتند و گاو هم نشانه خیروبرکت و باروری بوده است.

به گفته رئیس میراث فرهنگی مشگین شهر این جام مربوط به عصر آهن ۲ (هزاره اول قبل از میلاد) است.

بیش از ۶۰۰ اثر تاریخی در مشگین شهر شناسایی شده است

جام طلایی مشگین شهر که هنوز نیازمند مطالعه جامع‌تر و حداقل کشف تمدنی که آن را ساخته می باشد، یکی از آثار متعدد تاریخی این شهرستان محسوب می‌شود.

هرچند احتمالات مختلف در پیرامون این جام از جمله انتقال آن از منطقه دیگر وجود دارد اما فعلاً در خصوص تاریخ باستانی آن نظرات دقیقی عنوان نمی‌شود و به گفته رئیس میراث فرهنگی مشگین شهر قدمت آن حدود سه هزار سال برآورد شده است.

جعفری متذکر شد: مشگین شهر بیش از ۶۰۰ اثر تاریخی و باستانی شناسایی شده دارد که نشان از تاریخ کهن این مرزوبوم است.

فرماندار مشگین شهر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهرستان آثار باستانی آن است.

میرعلی رحیمی زاد با بیان اینکه در سال‌های اخیر برخی آثار تاریخی به شکل مطلوب معرفی شده است، اضافه کرد: در واقع نه تنها در گردشگری طبیعت بلکه در گردشگری تاریخی نیز آثار متعددی داریم که همواره مورد توجه بازدیدکنندگان و گردشگران بوده است.

اثر باستانی دور از انظار عمومی است

درست بعد از اکتشاف جام تاریخی این اثر از مقابل دیدگان شهروندان دورنگه داشته شد. موضوعی که اخیراً به محل گله‌مندی برخی کارشناسان تبدیل شده است و این گروه معتقدند خود جام طلایی یکی از قابلیت‌های جذب گردشگر به شهرستان مشگین شهر است.

رئیس میراث فرهنگی مشگین شهر در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: به دلیل اینکه موزه مشگین شهر در دست تعمیر است فعلاً امکان نمایش این اثر تاریخی را نداریم.

وی افزود: جام طلایی و سایر اشیاء تاریخی که بطور همزمان از حفاران غیرمجاز در روستای احمدبیگلو از توابع شهرستان مشگین شهر کشف و ضبط گردیده در همین شهر در مکان امنی نگهداری می‌شود.

جعفری متذکر شد: تعدد آثار تاریخی احداث موزه را ضروری ساخته و در سال ۱۳۹۵ عملیات احداث آن آغاز شد و در سال جاری نیز ادامه دارد.

وی ابراز امیدواری کرد نهایتاً تا دو سال آینده موزه باستان‌شناسی شهرستان مشگین شهر آماده بهره‌برداری شده و جام طلایی و سایر اشیاء و اموال تاریخی- فرهنگی برای بازدید علاقه‌مندان و دوستداران میراث فرهنگی به نمایش گذاشته شود.

وی تأکید کرد: تعدادی از اموال تاریخی -فرهنگی متعلق به شهرستان مشگین شهر در موزه سایر شهرستان‌ها نگهداری می‌شود که با افتتاح موزه شهرستان برابر مقررات و ضوابط جاری به موطن اصلی یعنی مشگین شهر اعاده خواهد شد.

به تجربه ثابت شده در مناطقی که تنوع زمینه‌های گردشگری فراهم باشد، سفر گردشگران با رشد قابل‌توجه همراه خواهد شد.

با توجه به قابلیت‌های متعدد در طبیعت مشگین شهر و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری هیجانی، فراهم کردن بستری برای معرفی آثار تاریخی و باستانی می‌تواند بسته متنوعی از گردشگری را در این شهرستان به دنبال داشته باشد.

46