هشام السیلاوی
عراق کشور عجیبی است. مخالفان دیروز مدعیان امروز شده‌اند. آنهایی که تا دیروز پروژه فدرالیسم را رد می‌کردند و آن را آماج شدیدترین انتقادها قرار می‌دادند امروز به دنبال تشکیل ایالت‌ها هستند و تلاش می‌کنند تا نظام فدرالیسم مطابق به اصل افزایش اختیارات ایالت‌ها بیش از پیش پررنگ شود.
به یاد می‌آورم روزی را که سید محمد باقر حکیم، شهید محراب عراق، چگونه از نخستین روز سقوط رژیم بعث از همه دعوت می‌کرد تا پروژه فدرالیسم را پیش ببرند و به آن جامه عمل بپوشانند تا عراق هم مثل بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا به صورت فدرالی اداره شود.
هنگامی که برادران کرد پروژه کردستان عراق را مطرح کردند، مرحوم سید محمد باقر حکیم گفت: «اگر قرار است در کشور فدرالیسم حاکم شود باید این موضوع برای همه عراقی‌ها باشد. باید همه استان‌ها و اقلیم‌ها از چنین حقی برخوردار باشند. نباید هیچ استثنایی قائل شد.»
روزی که سید عبدالعزیز حکیم جای برادر را گرفت و ریاست مجلس اعلا را عهده‌دار شد کادر رهبری مجلس اعلا را مامور کرد که با قدرت پروژه باقر حکیم را دنبال کنند و با تمام قوا بحث فدرالیسم را تعقیب کنند چرا که این موضوع به مصلحت عراق است و باعث استقرار، پیشرفت و رشد آن می‌شود.
این پروژه از سوی برخی از نیروهای سیاسی عراق رد شد. آنها اعتقاد داشتند که عراق نیازمند دولت مرکزی‌ای است که بر تمام کشور تسلط داشته باشد و به طور یکپارچه کشور را کنترل کند. آنها در حقیقت این موضوع را بهانه می‌کردند تا به منازعات و نیات سطله‌طلبانه خود مشروعیت دهند و بدین ترتیب زمینه‌های لازم برای بازگشت حزب بعث را فراهم آورند و کشور را مجددا به تاریکی دوران ظلم و ستم بازگردانند. آنها می‌گفتند که فدرالیسم فاجعه‌ای است که می‌تواند بحران‌های حساب نشده‌ای را برای عراق به ارمغان بیاورد.
کسی نبود از این آقایان بپرسد آیا بیشتر کشورهای پیشرفته دنیا از ایالات متحده امریکا گرفته تا آلمان، روسیه، اتریش، بلژیک، آرژانتین، برزیل، سوئیس، استرالیا، امارات متحده عربی، هند، ونزوئلا و بسیاری از کشورهای دیگر از نظام فدرالیسم بهره نمی‌برند؟ آیا وضعیت آنها هم به فاجعه کشیده است؟
حالا امروز، پس از آن که دولتمردانی که در مجالس استانداری‌های عراق قدرت را به دست گرفتند و برای برادران مشخص شد که تمرکز کل قدرت در پایتخت فقط گره‌های باز نشده‌ای به دیگر گره‌های پر چالش کشور می‌افزاید و زنجیر بر دست و پایشان می‌بندد و مهر سکوت اجباری بر دهانشان می‌کوبد و نیات و تفکراتشان برای تحقق پروژه‌های استانی‌شان را کاملا سرکوب می‌کند، به صرافت افتادند که فدرالیسم نه تنها بد نیست بلکه خیلی هم خوب است. خصوصا وقتی که تجربه کردها در اقلیم کردستان را دیدند و فهمیدند تا چه اندازه موفق هستند و چگونه توانسته‌اند با استفاده از تجربه دموکراسی به صورت جهشی پیشرفت کنند و در همه زمینه‌ها رشد داشته باشند، فهمیدند که تا چه اندازه فدرالیسم مفید است و باید برای رسیدن به آن تلاش کرد.
علاوه بر آن زمانی که تظاهرات مردمی آغاز شد و اعتراضات مردمی در شهرهای مختلف بر سر نبود خدمات اساسی به خصوص کمبود برق به راه افتاد و از سوی دیگر هنگامی که استان‌ها مجبور شدند که روزانه میلیاردها دینار از درآمدهای خود را به دولت مرکزی بدهند و در این میان شاهد به هدر رفتن و نابودی ثروت ملی در مقابل چشم‌های خودشان باشند در حالی که مردم از نبود خدمات و امکانات به شدت رنج می‌برند، انگشت ندامت به دهان گرفتند و بر این که قبلا تلاشی برای اجرای فدرالیسم نکردند افسوس خوردند و هنوز هم می‌خورند. حال به دنبال طرحی هستند که مجلس اعلا قبل از آن کلید زده بود و حالا خود را نیازمند اجرای آن می‌دانند.
حال برای همه روشن شده است که پروژه فدرالیسم تنها راه رسیدن کشور به رفاه، زندگی مرفه و آینده‌ای روشن برای عراقی‌ها است. ولی از آقایان باید پرسید که باید کشور به این جا برسد تا آقایان به صرافت بیفتند که فدرالیسم برای کشوری چون عراق لازم است؟
هشام السلاوی این یادداشت را اختصاصا برای خبر نگاشته است
ترجمه : سید علی موسوی خلخالی
نظر شما