"دونالد تاسک" رئیس شورای اروپا در تعبیر رفتار "دونالد ترامپ" به نکته کلیدی اشاره می‌کند. او می‌گوید: «در سیاست مشکل این نیست که دشمن و یا رقیب شما غیرقابل پیش‌بینی است بلکه مشکل هنگامی است که متحد شما غیرقابل پیش‌بینی است.» عصبیت اروپاییان اکنون از توهمی است که دونالد ترامپ به واسطه آن خود را غیرقابل پیش‌بینی نمایانده است. او حتی در لغو دیدار خود با "کیم‌جونگ اون" رهبر کره‌شمالی نیز، کوشیده است همین‌معنی را به جهانیان و به‌ویژه متحدان اروپا-آسیایی خود بنمایاند.
اروپاییان برای کنترل رئیس‌جمهور پرماجرای ایالات متحده چه باید بکنند؟ آنان تا پیش از خروج آمریکا از برجام، سیاست تطمیع او را با هزینه ایران دنبال کردند اما حتی این ترفند هم کارساز نشد. ترامپ با خروج از برجام، نه تنها اعتبار متحدان اروپایی بلکه نهاد سازمان ملل را به سخره گرفته است. "فدریکا موگرینی" می‌گوید: «حفظ برجام یک آزمون بزرگ برای اتحادیه اروپاست.» کمیساریای سیاست خارجی اتحادیه اروپا سپس این پرسش اصلی را مطرح می‌کند: «آیا می‌توانیم در این میان تصمیم‌های مختص به خود را بگیریم و حق حاکمیت خود را به نمایش بگذاریم؟»
"ولادیمیر پوتین" نیز در لباس اروپایی و هماهنگ با ادبیات اعتراضی اروپائیان در اجلاس سن‌پترزبورگ «تحمیل قواعد آمریکایی» را به خارج از مرزهای این کشور غیرسازنده می‌خواند و هم‌صدا با همسایگان اروپایی خود تصریح می‌کند: «اگر برجام شکست بخورد، همه ما شکست خورده‌ایم. اقدام‌های یک‌جانبه کشورهایی مثل آمریکا، همیشه به بن‌بست منتهی شده است.» در نگاه اروپاییان، اکنون سکوت و تمکین در برابر یکه‌تازی آمریکا به مفهوم بلاموضوع شدن همه آن‌چیزی است که نظام جامعه جهانی را مورد تهدید قرار می‌دهد. از این پس دیپلماسی بلاموضوع خواهد بود، چرا که ایالات متحده قرار است به پشتوانه قدرت نظامی و اقتصادی خود، نقش سلطه‌گر را حتی برای اروپاییان ایفا کند.
جمعه گذشته هتل "کوبرگ" وین، نخستین محل اراده‌آزمایی اروپاییان به همراه چین و روسیه در برابر یکه‌تازی واشنگتن بود. کمیسیون مشترک برجام بدون حضور آمریکا اما با حضور همه دیگر اعضای گروه به‌جا مانده ۱+۵ که حالا ۱+۴ شده و "یوکیا آمانو" مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار شد. در این جلسه برخلاف گذشته که تلاش‌ها برای ماندن آمریکا در برجام معطوف بود، حالا همه تلاش‌ها متوجه ترغیب تهران به ماندن در برجام خلاصه می‌شد. نکته اصلی در این اجلاس، تأکید بر برجام بدون عبور از مرزهای آن به دیگر مسائلی بود که دامنه آن می‌تواند برای ایران مشکل‌زا باشد. این‌بار واشنگتن در انزوا و تهران کانون توجه بود.
اروپاییان اراده خود را به میدان آورده‌اند. حفظ ایران در برجام و کاستن از دامنه عملیات تخریبی آمریکا در این‌باره، بزرگ‌ترین دستاورد اروپا و دیگر قدرت‌های منتقد یک‌جانبه‌گرایی واشنگتن خواهد بود، اگر طرف‌های مذاکره‌کننده با ایران هم‌چنان به قاعده بازی با حاصل جمع متغییر پای‌بند باشند.
همه تلاش اروپاییان در پی خروج آمریکا از برجام، یک پیام ویژه برای واشنگتن دارد؛ اینکه توهم قدرت نمی‌تواند و نباید توجیه‌گر یک‌جانبه‌گرایی شود. بی‌راه نیست اگر گفته شود، بیش از آن‌که اروپاییان نگران بازگشت به نقطه صفر در پرونده هسته‌ای باشند، از رفتار مغرورانه و اعتبارشکن واشنگتن نسبت به خود عصبانی هستند. دولت‌های اروپایی اکنون دفاع از اعتبار خود را در دستور کار قرار داده‌اند. از همین‌جا کانون تحلیل دیپلماسی اروپا معنی خاص خود را می‌یابد.
کد خبر 780181
نظر شما