بروز آنفلوآنزای خوکی نگرانی‌های متعددی به دنبال داشته که یکی از آنها تأثیر آن بر اقتصاد متزلزل جهانی است. بسیاری از مردم که در کار تجارت هستند و حتی افراد عادی از هزینه نهایی این همه‌گیری و تأثیر آن روی اقتصاد ناراحتند و متأسفانه هیچ‌کدام از آنها سرنخی برای پیدا کردن جواب خود در دست ندارند.
شروع نگرانی در مورد این محاسبات اقتصادی از یک مطالعه شروع شد که سال گذشته توسط بانک جهانی انجام شده. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد اپیدمی‌های حقیقی آنفلوآنزا در آینده بیش از 3 میلیارد دلار هزینه در بر خواهد داشت. این تحقیق پاندمی آنفلوآنزا را که در سال 1918 با عنوان آنفلوآنزای اسپانیایی مطرح شده است به عنوان مقیاس مطرح می‌کند که در آن یک‌سوم جمعیت جهان مبتلا شده و 50 میلیون نفر کشته شدند. گزارشها نشان می‌دهد اگر باز هم همه‌گیری با این شدت وجود داشته باشد دنیا به سمت رکود اقتصادی و فقر پیش می‌رود. اگرچه همیشه احتمال بروز مجدد چنین حادثه‌ای وجود دارد اما متخصصان زیادی که اطلاعات کافی در مورد این ویروس دارند، معتقدند احتمال بروز چنین حادثه‌ای کم است. در حال حاضر داروهای ضد ویروسی به کار می‌رود که قبلاً وجود نداشت. ضمنا بعضی گونه‌های ویروس آنفلوآنزا که در گذشته دهها میلیون نفر را در سال مبتلا می‌کرد حداقل نیم میلیون نفر را درگیر می‌کند و اصلاً به همه‌گیری نمی‌رسد. اما چه خبر از همه‌گیری چند سال قبل که خیلی هم هشدار‌دهنده نبود؟! منظور همه‌گیری بیماری سارس (سندرم حاد تنفسی) در چین و هنگ کنگ است. این بیماری در سال 2003 بیش از 700 نفر را کشت و طبق گزارش‌های بانک توسعه آسیا منطقه را با بحرا نی بین 18 تا 60 بیلیون دلار مواجه کرد. بسیاری می‌گویند این خسارتها در آنفلوآنزای خوکی کمتر می‌شود چون آمادگی جهانی بیشتر است و به نظر می‌رسد درمان این ویروس آسانتر باشد. قضاوت در این مورد را باید به سایرین واگذار کرد.
ژولیان ژسوپ اقتصاددان ارشد بین‌المللی در اقتصاد کلان معتقد است حتی در مورد همه‌گیری سارس هزینه‌ها کمتر از آن بود که در ابتدا موجب وحشت همه شده بود. اگر به داده‌های خرده‌فروشی چین دقت کنید این تأثیر موقت و اندک بود. در اصل حجم زیادی از افت اولیه بعداً به وجود آمد یعنی زمانی که مردم به صرف هزینه‌هایی روی آوردند که قبلاً کنار گذاشته بودند.
البته خوشبینی براساس اطلاعات غلط خیلی هم از بد بینی بهتر نیست. البته اگر به مقیاسهای مربوط به بیماری سارس توجه کنیم امکان دارد همان شرایط اقتصادی این بار هم بروز کند یعنی وضعیت بهتر از حالتی باشد که نسبت به آن وحشت داشتیم. بعضی‌ها معتقدند این‌بار تأثیر بیشتر است چون در حال حاضر وضعیت جهانی اقتصاد در شرایطی آسیب‌پذیر قرار دارد. در نگاه اول این نظریه منطقی به نظر می‌رسد چون سیستم ایمنی اقتصاد جهانی آنقدر ضعیف است که نمی‌تواند از این بیماری جان سالم به در ببرد.
اما عکس آن هم ممکن است یعنی هزینه‌های اقتصادی این ویروس کمتر از آن است که پیش‌بینی شده است. چون بعضی از موارد که حین بروز این آنفلوآنزا باید به هدر می‌رفت قبلاً توسط بحران اقتصادی به هدر رفته است. واضح‌تر اینکه اگر قرار است افراد بیکار مجبور شوند چندین هفته در منزل بمانند نسبت به شرایطی که همین افراد شاغل بوده و به دلیل بروز آنفلوآنزا در منزل بمانند خسارت و هزینه اقتصادی کمتری را متحمل می‌شویم. ضمناً اگر مردم به دلیل بحران مالی کمتر به رستوران، سینما و چنین مکانهایی بروند امکان ابتلا به بیماری و وخامت اوضاع کمتر می‌شود. اگرچه نمی‌توان این تأثیر را در دراز مدت در نظر گرفت چون هر نوع پاندمی که میلیونها نفر از جمعیت کاری را از بین ببرد تأثیر عظیمی در درازمدت روی بازده کاری و تولیدات یک کشور می‌گذارد حتی اگر این جمعیت کاری در زمان مرگشان در منزل بوده و شاغل نباشند. با فرض اینکه این موضوع بسیار شبیه به وقوع همه‌گیری سارس باشد و باعث مختل شدن کوتاه‌مدت اما گسترده فعالیتهای اقتصادی طبیعی شده باشد و مرگ میلیونها نفر را در پی نداشته باشد این احتمال می‌رود که تأثیر مذکور در اواسط بحران اقتصادی نسبت به شرایط مشابه قبل کمتر محسوس باشد. ضمناً حتی با وجود ضعف شدید شرایط اقتصادی هم باز بهتر است اصلاً با چنین بحران‌هایی روبه‌رو نشویم.
سردبیر اقتصادی بی‌بی‌سی
نظر شما