مهدی کروبی آنچنان‌که در فیلم تبلیغاتی‌اش نیز چندین‌بار گفته شد، چهره‌ای شناخته شده برای اکثر مردم است. به دلیل سوابق وی در بنیاد شهید، مجلس شورای اسلامی و. . . تعبیر عمومی از وی، شخصیتی کدخدامنش با روشی معتدل و میانه‌رو است.
چنانکه در ریاست مجلس ششم، در مواجهه با اختلاف مواضع نمایندگان طیف مشارکت و سازمان مجاهدین با اعضای مجمع روحانیون مبارز، با کدخدامنشی مسائل را حل می‌کرد. او که مخالف تحصن‌های نمایندگان این مجلس در اعتراض به رد صلاحیت آنان بود، از آن سال تا کنون چندین بار اعلام کرده است که در لابی‌ها و رایزنی‌هایش وعده تأیید صلاحیت آن نمایندگان به جز تعداد محدودی را مشروط به لغو این تحصن‌ها گرفته بوده است اما کسی از خواسته او تمکین نکرد. همین سبب شد تا شیخ اصلاحات بارها و بارها از تندروی‌های برخی اصلاح‌طلبان بویژه برخی اعضای مشارکت و مجاهدین گلایه کند و بی‌تدبیری و تندروی آنها را عامل شکست اصلاحات در مراحل بعد بداند. البته وجه غالب دیگر در شخصیت کروبی را در دفاع وی از حقوق کسانی که به نوعی زندانی شده‌اند باید جست‌‌وجو کرد.
همین ویژگی اوست که کروبی را به حامی تمامی متهمان سیاسی، دانشجویی و مطبوعاتی تبدیل کرده است. او که راضی به بازداشت حسین لقمانیان نماینده همدان در دوره حضورش در مجلس ششم نشد، تا کنون برای بسیاری از متهمان یاد شده ریش گرو گذاشته است. از همین روست که تمامی آنها که آزادی امروزشان را وامدار وساطت‌های دیروز کروبی می‌دانند، این روزها در زمره حامیان این کاندیدا به شمار می‌روند.
از غلامحسین کرباسچی گرفته تا عباس عبدی. شاید به همین دلیل است که باید حضور کسانی چون عبدی را که روزی طرح عبور از خاتمی را ارائه می‌داد یا عبدالله مؤمنی که با تبلیغ برای رفراندوم، به اتهام فعالیت علیه نظام و قانون اساسی به زندان افکنده شد؛ را در ستاد انتخاباتی کروبی موجه دانست. هرچند مواضع گذشته آنها نشان از تندروی‌هایی دارد که نسبتی با مشی معتدل کروبی ندارد.
شاید اگر این یاران اطراف کروبی نبودند او هرگز علی رغم مخالفت مسئولان دانشگاه امیرکبیر برای ایراد سخنرانی به آنجا نمی‌رفت، چه رسد به اینکه درهای دانشگاه را نیز به خاطر او بشکنند و به زور برای او بلندگو بیاورند. این اقدام کروبی که با جوابیه برخی انجمن‌های دانشجویی مواجه شده و شکستن درهای دانشگاه و سخنرانی در محلی بدون مجوز را در شأن کروبی ندانستند با تیترهای "درهای دانشگاه امیرکبیر به سوی یاران دبستانی باز شد" و " فتح پلی‌تکنیک به‌دست دانشجویان حامی کروبی» در رسانه های حامی کروبی منتشر شد.
شعارهای انتخاباتی؛ رویکرد حامیان یا کروبی؟
اگرچه کروبی همانطور که خودش می‌گوید مدافع آزادی بیان و عقیده است اما سر دادن شعارهایی چون تغییر قانون اساسی و یا حجاب اختیاری، با ادبیات شیخ اصلاحات چندان جور در نمی‌آید. او که همواره تأکید داشته در چارچوب همین قانون و با همکاری و مساعدت رهبری می‌تواند به کارها و اجرای نظراتش بپردازد و حتی اصرار برخی اصلاح‌طلبان به اصلاح قانون اساسی را تندروی می‌دانست به یکباره شعار «تغییر قانون اساسی» را مطرح کرد.
عجیب بودن این موضوع تا آنجا ادامه یافت که روزنامه اعتماد ملی روز پس از پخش نخستین برنامه تلویزیونی کروبی، اعتراض کرد که دو دقیقه از فیلم کروبی که به سخنان وی در مورد اصلاح قانون اساسی مربوط بود، سانسور شد. تیتر نخست و درشت این روزنامه، روز بعد توسط شخص کروبی تکذیب شد!
سؤال ساختار شکنانه جمیله کدیور در مورد حجاب اجباری از کروبی هم در مستند انتخاباتی‌اش بی‌پاسخ ماند. کروبی در پاسخ به مشاور امور زنان ستاد انتخاباتی‌اش گفت که در مورد حجاب دو نکته را مد نظر دارد؛ نخست آنکه برخی سخت‌گیری‌ها به جای آنکه نتیجه بخش باشد، نتیجه معکوس می‌دهد. اما نکته دوم در سخنان کروبی از سوی مهدی افخمی که فیلم انتخاباتی‌اش را ساخته بود، سانسور شد! جا داشت روزنامه اعتماد ملی در مورد این سانسور هم چیزی می‌نوشت. شاید نظرات شیخ اصلاحات با مشاورش که در میزگردی در شبکه BBC فارسی گفته بود حجاب یک موضوع شخصی است، متفاوت بوده که حلقه یارانش اجازه پخش آن را ندادند یا ترجیح دادند که پیش از انتخابات تنها به طرح سؤال بپردازند تا جوابش باشد برای بعد!
غلبه عناصر غیر حزبی در ستاد کروبی
دبیرکل مجمع روحانیون مبارز که پس از عدم اعلام حمایت حزبش از کاندیداتوری وی در انتخابات ریاست جمهوری نهم، اقدام به تأسیس حزب اعتماد ملی کرد تا اعضایی معتقد و تشکیلاتی را در این حزب گردهم آورد؛ علی‌رغم برخی شعارهای پیشین خود مبنی بر پایبندی‌اش به این حزب، اقدام به دعوت چهره‌هایی خارج از اعتماد ملی برای حضور در پست‌های ارشد ستاد انتخاباتی‌اش نمود. اگرچه باید به کروبی حق داد که ترجیح دهد از چهره‌های کادری و سرشناس دیگر احزاب که قدرت جذب بخشی از آراء مردم را دارند به جای نیروهای ناشناخته و نه چندان شهیر حزب خودش استفاده کند؛ اما این نکته منجر به نارضایتی برخی اعضای حزب اعتمادملی شد. کما اینکه جواد اطاعت از تصمیم شورای مرکزی حزب مبنی بر اعلام حمایت از نامزدی کروبی تمکین نکرده و به جرگه حامیان موسوی پیوست. مجید نصیر‌پور دیگر عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی و نماینده سراب هم از جمله معترضان به همین مسئله است که در جلسات فراکسیون خط امام (ره) به حمایت از نامزدی موسوی رأی داد نه کروبی. کمرنگ بودن نقش اعضای این حزب به نسبت نیروهای غیر حزبی ستاد کروبی حتی در فیلم تبلیغاتی کروبی نیز نمایان بود. در این فیلم هیچ نشانی از رسول منتجب‌نیا قائم مقام این حزب یا ابراهیم امینی عضو برجسته اعتماد ملی دیده نمی‌شد. حتی اسماعیل گرامی‌مقدم که اجازه یافته بود همپای نجفی و الویری از کروبی سؤالی را در این فیلم بپرسد، در نمایی از فیلم که کروبی وارد دفتر ستاد انتخابات خود می‌شد، پشت سر کرباسچی و ابطحی قرار داشت نه در جلوی آنها.
حلقه اول کروبی
حلقه اولیه یاران کروبی در این دور از انتخابات را عموماً کسانی تشکیل می‌دهند که سابقه محکومیت و زندان دارند چرا که تمامی آنها از فعالان سیاسی هستند که در دولت اصلاحات به دلیل فعالیت‌های سیاسی یا اجتماعی و یا حتی مطبوعاتی محکوم و بازداشت شده‌اند. مهدی کروبی نیز که در آن زمان رئیس مجلس ششم بود بارها از این کرسی به دفاع از حقوق آنها پرداخت. مکاتبات او با مسئولان دستگاه قضایی به منظور پیگیری آزادی آنها نیز همچنان موجود است. غلامحسین کرباسچی که خود دبیرکل حزب کارگزاران است در اقدامی بدیع از سوی همتای خود در حزب اعتماد ملی به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی مهدی کروبی برگزیده شد.[اجماع کروبی و موسوی محال است]
او که در دولت سازندگی شهردار تهران بود در سال 77 به همراه عده‌ای از معاونان و شهرداران مناطق تهران دستگیر و بازجویی و از سوی قاضی غلامحسین محسنی اژه‌ای به اتهام جرایم مالی محاکمه و به 2 سال حبس و ده سال محرومیت از مشاغل دولتی و جزای نقدی محکوم شد. کرباسچی پس از طی یک سوم محکومیت، از زندان مورد عفو قرار گرفت. عباس عبدی تئوریسین طرح عبور از خاتمی در دولت اصلاحات نیز سابقه دو دوره زندان را در یک دهه اخیر دارد. وی در سال 72 هنگامی که بعنوان سردبیر روزنامه سلام فعالیت می‌کرد، دستگیر و ۱۱ ماه را در زندان گذراند.
وی در آستانه سالگرد تصرف سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام که خود یکی از آنها بود، در تاریخ ۱۲ آبان ۱۳۸۱ بازداشت شد. او که عضو هیأت مدیره مؤسسه پژوهشی «آینده» بود به همراه حسین قاضیان و بهروز گرانپایه دیگر اعضای این مؤسسه به دلیل انتشار نتایج نظرسنجی‌ای دال بر موافقت ۷۵ درصد مردم ایران با مذاکره میان ایران و آمریکا که از سوی دستگاه قضایی جعلی خوانده شد، متهم به تبلیغ علیه نظام و جاسوسی برای آمریکا و کشورهای غربی گردید و پس از دو سال زندان از سوی دیوان عالی کشور تبرئه شد. جمیله کدیور مشاور امور بانوان ستاد کروبی یکبار نیز به دلیل شرکت در کنفراس برلین در فروردین سال 79 به دادگاه احضار شد.
از آنجا که او تنها کسی بود که پیش از این سفر از وزارت خارجه کسب نظر کرده و شفاهاً با سفرش موافقت شده بود، در جریان این محاکمات تبرئه شد. عطاء الله مهاجرانی همسر کدیور که این روزها «مشاور کروبی در امور ایرانیان خارج از کشور» است نیز با شکایت خصوصی در بهمن 82 به دادسرای خانواده احضار شد. او در مرداد ماه سال بعد از آن (83) دو روز بازداشت شد تا با وثیقه‌ای 90 میلیون تومانی آزاد شد. سعید رضوی فقیه عضو سابق شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت نیز که این روزها سخنگوی ستاد انتخاباتی کروبی در انتخابات ریاست جمهوری شده است، در بهمن ۸۷ پس از توقیف پاسپورتش در فرودگاه امام خمینیره از سوی دادگاه انقلاب به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و فعالیت تبلیغی علیه نظام از طریق سخنرانی در تجمعات دانشجویی در اعتراض به حکم اعدام آقاجری و سایر سخنرانیها به چهار سال به طور غیابی محکوم شد. البته 15 روز بعد او با قرار وثیقه 100 میلیون تومانی آزاد شد.
احمد زیدآبادی که از سال ۶۸ فعالیت مطبوعاتی‌اش را در روزنامه اطلاعات آغاز کرده بود یک بار در سال 73 بازداشت شد و در سال 79 بار دیگر به اتهام تبلیغ علیه نظام، تشویش اذهان عمومی و اقدام علیه نظام به ۱۳ ماه حبس محکوم شد. عیسی سحرخیز عضو شورای مرکزی انجمن دفاع از مطبوعات که اخیراً به عنوان مجری نشست‌های مطبوعاتی کروبی در عرصه حاضر شده است، در شهریور ماه سال 86 با صدور حکمی از سوی سیدحسین حسینیان، رئیس شعبه 1083 دادگاه عمومی تهران به چهار سال حبس تعلیقی و پنج سال محرومیت از مسئولیت‌های مطبوعاتی محکوم شد. پروانه ماهنامه «آفتاب» و روزنامه «اخبار اقتصادی» نیز که منتسب به وی بود، لغو شد. عمادالدین باقی رئیس انجمن دفاع از حقوق زندانیان و مشاور کروبی نیز دوبار سابقه محکومیت دارد. مهرماه 86 در پی احضار به معاونت امنیت دادسرای انقلاب تهران، به اتهام اجتماع و تبانی به منظور انجام جرایم بر ضد امنیت کشورو تبلیغ علیه نظام به نفع گروه‌های بیگانه و مخالف نظام به سه سال حبس محکوم شد. او در سال 79 نیز به دلیل انتشار مقالاتی به اقدام علیه امنیت کشور توسط دادگاه مطبوعات محکوم شد. او از ۷ خرداد ۱۳۷۹ به زندان رفت و ۱۷ بهمن ۱۳۸۱ آزاد شد.
محمد قوچانی داماد باقی با 33 سال سن، جوانترین عضو حلقه یاران کروبی است که در زمستان سال گذشته و پس از تجربه سردبیری روزنامه شرق و هفته‌نامه شهروند امروز، به عنوان سردبیر روزنامه اعتماد ملی از سوی دبیرکل این حزب انتخاب شد. او از سال ۷۴ با نشریه عصر ما (ارگان سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی) فعالیت مطبوعاتی‌اش را آغاز و با روزنامه‌هایی که به عنوان «مطبوعات زنجیره ای» توقیف شدند، ادامه داد تا اینکه در سال ۷۹ به اتهام نشر اکاذیب و توهین به مقدسات بازداشت شد و در پایان سال ۸۰ پس از ۳۶ روز بازداشت، آزاد شد. هرچند در میان همراهان غیر حزبی ستاد کروبی افراد دیگری نظیر محمد علی نجفی وزیر سابق آموزش و پرورش و عضو شورای شهر تهران نیز هستند که سابقه محکومیت ندارند.
نظر شما