چه شد که سانحه بوئینگ 777 کره جنوبی با کمترین خسارت جانی خاتمه یافت؟

محمدحسین جهان‌پناه: پرواز 214 آشیانه فرودگاه اینچون کره‌جنوبی را 10.5 ساعت قبل از حادثه پانزدهم تیر 1392 با 16 خدمه و 291 مسافر ترک کرده بود. حادثه زمانی رخ داد که هواپیما پس از پروازی طولانی از برج مراقبت فرودگاه اجازه فرود روی باند 28 چپ را دریافت کرد. ظاهرا هنگام فرود به علت تماس انتهای دم با دیوار انتهای باند، کل قسمت دم هواپیما شامل سکان افقی و عمودی تحت فشار برخورد کنده شده و موجب بروز آتش‌سوزی داخل کابین شد. یکی از موتورها هم از زیر بال جدا شد و با برهم‌خوردن تعادل، هواپیما روی بال دیگرش چرخید. این چنین شد که هواپیما 610 متر را بدون دم و یک موتور و در حالی که یکی از بال‌ها به زمین کشیده می‌شد و چیزی هم از ارابه‌های فرود باقی نمانده بود، پیمود. سپس نوبت به دومین انفجار رسید اما اکثر مسافران به لطف تخلیه سریع هواپیما جان سالم به در بردند.

این طور که تیم کارشناسی سازمان حمل‌ونقل ملی ایالات متحده (NTSB) اعلام کرده، هواپیمای کره‌ای با سرعتی بسیار کمتر از سرعت مناسب برای فرود به سمت باند آمده و با سرعتی به مراتب کمتر از سرعت مورد نیاز 137 نات (معادل 70.5 متر بر ثانیه یا 254 کیلومتر بر ساعت) در حال کاهش ارتفاع بوده است. سرعت هواپیما درست سه ثانیه قبل از برخورد با دیوار انتهای باند در حالی که موتورها با 50 درصد توان خود کار می‌کردند به 103 نات (53 متر بر ثانیه معادل 191 کیلومتر بر ساعت) کاهش پیدا کرده و تلاش خلبان برای افزایش سرعت هم به جایی نرسیده است. 

براش مشاهده اینفوگرافیک در ابعاد بزرگ‏تر، اینجا را کلیک کنید.

در واقع خلبان خیلی دیر متوجه این اشتباه شده و درخواست دیرهنگام او از برج مراقبت (1.5 ثانیه پیش از برخورد) برای اوج گرفتن هم نشان از همین موضوع دارد. در این شرایط اشتباه خلبان می‌تواند یکی از محتمل‌ترین دلایل سانحه باشد، هرچند که علت رسمی سانحه هنوز اعلام نشده است.

این طور که راب هانتر رئیس امنیت پرواز انجمن خلبانان خطوط هوایی انگلیس می‌گوید، «این‌که سرعت هواپیما هنگام فرود به شدت پایین بیاید و خدمه هم متوجه آن نشود حادثه نادری نیست. این موضوع می‌تواند در اثر عوامل مختلفی چون خطای سیستم خلبان خودکار یا گمراه شدن خدمه روی دهد».

در واقع مجموعه متنوعی از اتفاقات می‌توانند موجب پدید آمدن چنین حادثه‌ای شوند. هواپیمای سانحه دیده یک فروند بویینگ 777-200ER بود که تنها 7 سال از آغاز خدمتش می‌گذشت و تا 31 مارس/12 فروردین گذشته 35700 ساعت پرواز را پشت سر گذاشته بود. این هواپیما یکی از 12 فروند بویینگ 777 بود که آسیانا در خدمت داشت.

بویینگ 777 بزرگ‌ترین هواپیمای مسافربری دوموتوره دنیاست که نخستین بار 19 سال پیش به پرواز درآمد و تا 15 تیرماه 1392 هیچ سانحه مرگباری در کارنامه خود نداشت. مدل 777-200ERگونه اصلاح شده با توان حمل حجم بیشتر سوخت و وزن نهایی بیشتری هنگام برخاستن (نسبت به گونه 200) به شمار می‌رود. این مدل برد نهایی برابر 14300 کیلومتر دارد و صاحب رکورد پرواز در شرایط اضطراری (177 دقیقه با یک موتور) نیز هست.

5353