در کوچه‌پس‌کوچه‌های بازار قدیم تهران، جایی نزدیک باقی‌مانده‌های حصار طهماسبی، وسط کوچه باغ ایلچی، سفارت سابق روسیه قرار دارد. این بنا یادآور مبارزه‌ی مردم با خواسته‌های نابجای بیگانگان است؛ اما حالا به‌شدت آسیب دیده است.
سفارت سابق روسیه امروزه خانه باغی پر از نخاله‌های ساختمانی و کفش‌های سفیدی است که ادعای انبار کفش بودن این سفارتخانه را در طول سال‌های گذشته ثابت می‌کند. این خانه شامل ستون‌ها، دیوارها، شومینه‌ها و گچ‌بری‌های از بین رفته است که در مجموع، ارزشمند بودن بنا را ثابت می‌کنند.
برای رفتن به این خانه باغ که حالا بیشتر یک نام از آن باقی مانده، نخست باید از در بزرگ قرمزرنگ کارگاهی که بیشتر شبیه انبار پارچه است، عبور کرد، سپس با پشت سر گذاشتن راهرویی کوچک که پر از پارچه‌های انبارشده است، از دری کوچک که جواز باز شدن آن دست مالک خصوصی خانه است، گذشت تا به سفارت سابق روسیه رسید.
در زمان جنگ میان ایران و روسیه (جنگی که پس از آن، قسمت‌هایی از ایران در قراردادهای ننگین گلستان و ترکمنچای جدا شدند) برخی ایرانیان، همسران گرجی و روس‌تبار داشتند و آن زمان، سفیر وقت روسیه دستور داد تا ایرانیان، همسران خود را به سفارت روسیه تحویل دهند. این دستور، مردم را خشمگین کرد و موجب شد تا پس از تجمع در مسجدجامع تهران، به داخل سفارت روسیه (خانه باغ ایلچی) بروند و پس از اشغال سفارت، همه کارکنان و سفیر روسیه (گریبایدوف) را بکشند.
حالا این خانه باغ توان ایستادن ندارد، همسایه‌ها و مالکش نیز به‌نظر نمی‌رسد، تمایلی برای حفاظت از آن داشته باشند. از سوی دیگر، هنوز اقدامی برای ثبت این خانه باغ ارزشمند از نظر تاریخی و همچنین نقشی که در مبارزات مردم تهران داشته، انجام نشده است.
عکسها: ایسنا
282/26
نظر شما