اخلاق پژوهشی

آیا اخلاق بدون دین دوام می‌آورد؟

اخبار دین«می‌توان اخلاقی بود بدون دین؟» این سوالی است که فلاسفه و روانشناسان قرن‌هاست درباره‌اش بحث می‌کنند. در دنیایی که ارزش‌ها دائماً در حال تغییرند، آیا انسان می‌تواند بدون پشتوانه ایمان، رفتار درست و اخلاقی داشته باشد یا اخلاق بدون دین محکوم به فراموشی است؟

آیت‌الله جوادی آملی تشریح کرد

دنیا نعمت نیست، معامله‌ای مغبونانه با عمر است

اخبار دینمرجع تقلید و مفسر قرآن، در ادامه درس اخلاق خود در مسجد اعظم قم، با تفسیر کلمه ۱۹۱ نهج‌البلاغه، تأکید کرد که انسان در دنیا همواره مغبون است و هر نعمتی که از دنیا به دست می‌آورد، بهایی گران یعنی عمر او را می‌طلبد؛ به عبارت دیگر، انسان در معامله با دنیا همیشه خسارت می‌دهد و زندگی او پر از از دست دادن‌ها و فراق‌هاست.

آیت الله العظمی جوادی آملی:

شیطان هر کسی را از راه مخصوص او فریب می‌دهد

اخبار دینحضرت آیت الله جوادی آملی گفتند: امامان معصوم (سلام الله علیهم) فرموده اند: نیّت روح عمل و کار دشواری است چون اصل کار را بسیاری از انسانها انجام می‌دهند، امّا همه قدرت نیّت صحیح ندارند.

موسسه رحمان نشست « زیست پژوهشگرانه در ایران» را برگزار می کند

اخبار اندیشهموسسه رحمان نشست « زیست پژوهشگرانه در ایران» را به مناسبت هفته پژوهش، در سه روز متوالی از فردا ۲۴ تا ۲۶ آذر برگزار می کند.

سلاحی قدرتمند در خانواده و اجتماع

چرا خوش‌اخلاقی یک قدرت معنوی است؟

اخبار دینزندگی روزمره میدان انتخاب‌های اخلاقی ماست. هر برخورد، هر واکنش و هر جمله‌ای که می‌گوییم می‌تواند سفیر آرامش باشد یا جرقه‌ای برای تنش. در فرهنگ اسلامی، خوش‌اخلاقی تنها یک رفتار اجتماعی نیست؛ یک قدرت معنوی و سازنده است.

نتیجه مسیرهای غلط و تکرار خطاها

اخبار دینآیه «قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلَیٰ شَاکِلَتِهِ» تأکید می‌کند که شاکله انسان، ساختار درونی اوست که بر اثر اعمال شکل می‌گیرد. هر رفتار نیک یا بد، شخصیت و تصمیم‌های بعدی را می‌سازد. مسیر رشد نتیجه مداومت در اعمال است، اما در نهایت، خداوند بهترین داور هدایت است.

هنر زیستن: راهبرد امیرالمومنین علی (ع) برای روابط پایدار

اخبار دینامیرالمومنین علی (ع) فرمودند: "با مردم چنان معاشرت کنید که اگر مردید، بر شما بگریند و اگر زنده ماندید، مشتاق شما باشند." این حدیث، نقشه راهی برای روابط انسانی پایدار است که بر پایه نیکی، عدالت، گذشت، وفای به عهد و تواضع شکل می‌گیرد. با به‌کارگیری این اصول قرآنی و اخلاقی، می‌توانیم در دل‌ها جای گرفته و تأثیری ماندگار در اجتماع بر جای بگذاریم، تا هم در حضور و هم در غیابمان، محبوب و مورد اشتیاق باشیم.

فرمول شادی | بدبینی و خوش بینی دو مسیر متفاوت در زندگی

اخبار دیندر جهانی که شادی و رنج درهم‌تنیده‌اند، انسان با تغییر نوع نگاه به دنیا و زندگی می‌تواند مسیر نشاط، آرامش و تکامل تا برزخ را برای خود هموار کند.

دوست خردمند از منظر آیت‌الله العظمی جوادی آملی

اخبار دینحضرت آیت الله جوادی آملی گفتند: رابطه دوستانه در حد عموم بد نیست که هر مسلمانی با مسلمان دیگر این چنین باشد؛ اما وقتی رفیق می‌گیرد، باید خوش‌ استعداد باشد.

بشنوید| بزرگترین عامل بدبختی زندگی انسان

اخبار دینخداوند همه اعمال انسان را می‌بیند، چه آشکار و چه پنهان، و فردا خود قاضی خواهد بود؛ این آگاهی باید انسان را به رعایت وظایف و پرهیز از گناه ترغیب کند، زیرا معصیت هم زندگی دنیوی و هم آخرت را خراب می‌کند و ترس از دید خدا، راه پیشگیری از خطا و فساد است.

۳ دشمن پنهان که کرامت تو را می‌بلعند!

اخبار دینانسان در مسیر رشد و تجربه‌ زندگی، همیشه با دشمنانی بیرونی روبه‌رو نیست؛ گاهی خطرهای اصلی درست در درون خودش پنهان‌اند. این خطرات سروصدا نمی‌کنند، اما آهسته و بی‌آنکه بفهمیم، عزت، اعتمادبه‌نفس و آرامشمان را می‌بلعند.

بشنوید| راز رسیدن به حضور قلب در نماز چیست؟

اخبار دینحضور قلب در نماز تنها با ایمان کامل حاصل می‌شود، زیرا ایمان ناقص توجه انسان را به امور دیگر معطوف می‌کند. پرهیز از گناه، رشد ایمان و ارزش‌گذاری به خدا باعث تمرکز دل و حضور قلب واقعی می‌شود، اما ایمان ضعیف و دلبستگی به دنیا مانع توجه کامل به خدا است.

آیا تفاوت صداقت و امانتداری را می‌دانید؟

اخبار دینصداقت و امانتداری دو مفهوم بنیادین در اخلاق اسلامی هستند که در آموزه‌های دینی ما جایگاه ویژه‌ای دارند. این دو فضیلت، نه تنها در زندگی فردی بلکه در روابط اجتماعی نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کنند.

 اهمیت «رازپوشی» و «مدیریت اطلاعات» در کلام امیرالمومنین(ع)

اخبار دینامام علی (ع) فرموده‌اند: «سینه خردمند، صندوق راز اوست.» این حکمت بر اهمیت رازپوشی و مدیریت صحیح اطلاعات به عنوان نشانه عقل و تدبیر تأکید دارد. حفظ اسرار، امانتی اخلاقی و شرعی است که در قرآن نیز بر آن تأکید شده و افشای آن، هم به فرد و هم به جامعه آسیب می‌رساند. لذا، عاقل نه تنها رازدار خوبی است، بلکه از تجسس در امور دیگران نیز پرهیز می‌کند و در انتخاب افراد برای مشورت نیز دقت به خرج می‌دهد.

آیت الله جوادی آملی: انسان تنها با «گریه» و «ناله صادقانه» می‌تواند بر دشمن درونی پیروز شود

اخبار دینحضرت آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه صبر و تضرع به درگاه الهی قطعا انسان را به مقصد می رساند، گفتند: انسان تنها با سلاح گریه و ناله صادقانه می‌تواند بر دشمن درونی پیروز شود.

برای پاک و خالص شدن روح چه کنیم؟

اخبار دینبه حکم آیۀ شریف قرآن: « فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها؛ فطرتی که خداوند انسان ها را بر آن آفریده». خداوند همه را پاک آفریده است.

درس اخلاق | بلایی که کیسه معنوی‌ات را خالی می‌کند

اخبار دینحسادت انسان را به رفتارهای ناپسند، تهمت و فحش سوق می‌دهد و «ذخایر معنوی» او را خالی می‌کند. برای پیشگیری، باید نسبت به نعمات دیگران حسادت نکنیم و صبر را تمرین کنیم؛ صبر سپری در برابر گناه است و به انسان قدرت حفظ اخلاق و پرهیز از ارتکاب اعمال ناشایست می‌دهد.

سیر تربیتی آیت‌الله کشمیری

اخبار دینآیت‌الله قائمی، از شاگردان آیت‌الله کشمیری، روش تربیتی ایشان را شرح می‌دهد. به باور آیت‌الله کشمیری، دست یافتن به کمالات معنوی مشروط به دو مرحله اساسی است: اول ترک کامل محرمات و دوم عمل دقیق به واجبات دینی.

چه کسی نخستین صندوق قرض‌الحسنه را در کشور تأسیس کرد؟

اخبار دیننوه آیت‌الله شاه‌آبادی از پدربزرگ خود به عنوان موسس نخستین صندوق قرض‌الحسنه در کشور یاد کرد.

هر دل پراندوه، گوش شنوا می‌خواهد

اخبار دینوقتی ظرف غم پر شد، تخلیه آن ضروری است. گفتگو با فرد صالح و قابل اعتماد فشار روحی را کاهش می‌دهد و روح را سبک می‌کند. در نبود او، سکوت و تحمل هم کمک‌کننده است.

آیا نیت‌های بد هم گناه محسوب می‌شوند؟

اخبار دینآیه «وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحَاسِبْکُمْ» بیانگر محاسبه نیت‌هاست، اما تنها دو گناه باطنی واقعی محسوب می‌شوند: تکبر و سوءظن. دیگر افکار درونی مانند حسد یا آرزوهای منفی تا وقتی عملی نشوند، گناه نیستند و زمینه‌ساز گناه‌اند، نه خود گناه.

درس اخلاق | آیا به خاطر لغزش‌ها و خطورات ذهنی نیز باید استغفار کرد؟

اخبار دینخطورات و تصورات ذهنی ممکن است زمینه‌ی گناه را فراهم کنند. ذهن با تکرار این افکار آماده‌ی عمل می‌شود، بنابراین لازم است از همان مرحله‌ی تصورات استغفار کرد تا دل و ذهن پاک بماند و آماده‌ی انجام اعمال صالح گردد.

پادکست | معنای اسراف و راه تشخیص آن

اخبار دینمرحوم آیت‌الله سید عبدالله فاطمی‌نیا: اسراف را تشخیص دادن کار ساده‌ای نیست.

خودسازی؛ مهم‌ترین وظیفه انسان

اخبار دینعلامه طباطبایی خودسازی را مهم‌ترین وظیفه انسان دانسته و بر جاودانگی روح تأکید داشتند.

چطور محترمانه پای ارزش‌ها بایستیم؟

هنر «نه» گفتن در اسلام

اخبار دیندر زندگی اجتماعی، اغلب در معرض دعوت‌ها، درخواست‌ها یا موقعیت‌هایی قرار می‌گیریم که گاهی با ارزش‌های شخصی و دینی‌مان ناسازگار است. اگر نتوانیم درست «نه» بگوییم، یا ارزش‌هایمان خدشه‌دار می‌شود یا روابط اجتماعی‌مان. اینجاست که مهارت «نه گفتن» اهمیت پیدا می‌کند.

بازخوانی مفاهیم عدل، امانت و امر به معروف در عصر هوش مصنوعی

اخبار دینبا گسترش هوش مصنوعی و نفوذ آن در ابعاد گوناگون زندگی انسانی، از اقتصاد و آموزش گرفته تا امنیت و پزشکی، این پرسش مطرح می‌شود که آیا این فناوری صرفاً ابزاری خنثی است، یا حامل ارزش‌ها و جهت‌گیری‌های خاصی نیز می‌تواند باشد؟

استخاره در اسلام چه جایگاهی دارد؟

اخبار دیناگر حکم الهی قطعی باشد، استخاره جایگاهی ندارد. استخاره تنها وقتی معنا دارد که تکلیف مشخص نباشد، مانند معامله با فرد ناشناس. ابتدا با عقل و تجربه، سپس با مشورت دیگران و در نهایت در تردید، با خدا مشورت می‌کنیم.

آیت الله جوادی آملی:

انسان نباید عمر خود را صرف «جاه‌طلبی»، «مقام‌خواهی» یا «بستن راه مردم» کند

اخبار دینحضرت آیت الله جوادی آملی در پیامی به هفتمین همایش بین‌المللی سیره نبوی(ص) در طب که در شیراز برگزار شد، با تأکید بر اینکه «سیره پیامبر اکرم(ص) همان قرآن مجسم است» بیان داشتند: برنامه تعلیم و تربیت پیامبر(ص)، قرآن کریم بود و هرگاه قرآن به صورت انسان درآید، پیامبر است و اگر پیامبر به صورت کتاب ظاهر شود، قرآن خواهد بود؛ ازاین‌رو اخلاق و سیره آن حضرت چیزی جز عینیت‌بخشی به قرآن نیست.