فیزیک

آیا حذف علیت در فیزیک کوانتوم دلیلی بر نفی وجود خداست؟

اخبار دیناین‌گونه نیست که فیزیک کوانتوم آمده باشد تا با قاعده علیت جنگ کند؛ بلکه خود فیزیک کوانتوم نیز بر اساس اصل علیت پیش می‌رود.

دقیق‌ترین ساعت اتمی جهان / هر ۱۵ میلیارد سال یک ثانیه خطا می‌کند!

دانش‌های بنیادیدانشمندان در آلمان اعلام کرده‌اند که دقیق‌ترین ساعت اتمی قابل‌حمل جهان را ساخته‌اند. دستگاهی که به گفته‌ آن‌ها پس از ۱۵ میلیارد سال کار مداوم، فقط یک ثانیه خطا خواهد داشت.

حرکت نور با این دوربین قابل مشاهده است / ثبت ۲ میلیارد فریم در یک ثانیه

فناوریبرایان هایدت، دوربینی را به نمایش گذاشته که می‌تواند از یک اشاره‌گر لیزری با سرعت نور فیلم‌برداری کند. این دوربین، به‌روزرسانی‌شده‌ نسخه قبلی است که می‌توانست با سرعت یک میلیارد فریم در ثانیه فیلم‌برداری کند.

یک مثال از نبوغ بی‌نظیر نیوتن / حل یک مسئله فوق‌العاده دشوار فقط در یک شب

دانش‌های بنیادیتصور کن دو نقطه بر دیواری صاف داری: یکی بالاتر (A) و دیگری پایین‌تر (B). از نقطهٔ بالا یک دانهٔ فلزی کوچک را رها می‌کنی تا روی سطحی بدون اصطکاک به نقطهٔ پایین برسد. سؤال ساده‌ای پیش می‌آید: اگر بتوانی هر شکلی برای مسیر میان A و B انتخاب کنی، کدام منحنی باعث می‌شود جسم سریع‌تر از همه به نقطه پایین برسد؟

درگذشت برنده جایزه نوبل در ۱۰۳ سالگی

دانش‌های بنیادیبه گزارش رسانه‌های دولتی چین، چن نینگ یانگ (Chen Ning Yang)، برنده جایزه نوبل و یکی از تاثیرگذارترین فیزیکدانان جهان، در سن ۱۰۳ سالگی درگذشت.

اثباتی بزرگ بر صداقت مکانیک کوانتومی

دروغ‌سنج کوانتومی ساخته شد!

فناوریمکانیک کوانتومی علمی است که به توصیف رفتار کوچک‌ترین ذرات جهان (مثل اتم‌ها و الکترون‌ها) می‌پردازد؛ دنیایی که پر از پدیده‌های عجیب و خلاف عقل است.

فیزیک‌دانان استرالیایی مدلی تازه برای «حرکت در زمان» پیشنهاد کردند

آیا سفر در زمان واقعاً ممکن است؟

دانش‌های بنیادیدو پژوهشگر از دانشگاه کوئینزلند استرالیا مدلی تازه برای بررسی امکان سفر در زمان ارائه داده‌اند؛ مدلی که به گفته‌ آنان، می‌تواند نظریه مشهور «وارپ درایو» را یک گام دیگر به واقعیت نزدیک‌تر کند.

نیمه پنهان زندگی آلبرت اینشتین/ روابط عاشقانه و باورهای سیاسی نابغه‌ای که جهان را تغییر داد

شبه علماز منظر سیاسی، اینشتین مخالف ملی‌گرایی و طرفدار صلح بود؛ تابعیت آلمانی‌اش را در ۱۶ سالگی کنار گذاشت و تا گرفتن تابعیت سوئیسی، بدون تابعیت بود.

برندگان جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۵ معرفی شدند / گامی بلند در دنیای کوانتوم

دانش‌های بنیادیجایزه نوبل فیزیک امسال به سه دانشمند بابت دستاوردهایشان در زمینه فیزیک کوانتوم رسید.

ماریچ پشت پرده موفقیت‌های نابغه قرن

همسر اینشتین، شریک زندگی‌اش بود یا همکار و نابغه‌ای که تاریخ نادیده‌اش گرفت؟

دانش‌های بنیادیمیلوفا اینشتین-ماریچ، در سال‌های دشوار اولیه زندگی اینشتین (از آغاز تحصیل در رشته فیزیک در سال ۱۸۹۶ میلادی تا رسیدنش به اوج در سال ۱۹۱۴)، از نظر فکری و عاطفی پشتیبان او بود. تا ۴۰ سال پیش شناخت زیادی درباره او یا فرزندانش وجود نداشت تا اینکه در سال ۱۹۸۶ میلادی و با کشف نامه‌های شخصی میان او و اینشتین، میلوفا در کانون توجه‌ها قرار گرفت.

نخستین ایرانی، برنده بالاترین نشان ژئوفیزیک آمریکا شد!

دانش‌های بنیادیانجمن زمین‌شناسی آمریکا (AGU) بالاترین افتخار خود، مدال ویلیام بویی، را به پروفسور سروش سروشیان از دانشگاه کالیفرنیا، ایروین، اهدا کرد.

مغز اینشتین کجاست؟

دانش‌های بنیادیپس از مرگ آلبرت اینشتین در سال ۱۹۵۵ مغز او برداشته شد، اکنون مغز اینشتین کجاست؟

از عشق‌های پنهانی تا سیاست

زندگی پرماجرای اینشتین: از پرونده ۱۴۰۰ صفحه‌ای در FBI تا فرزندی که هرگز او را ندید

شبه علمآلبرت اینشتین فیزیکدان نظری آلمانی‌تبار،با نظریه‌های انقلابی‌اش، درک انسان از جهان را برای همیشه تغییر داد. او با وجود دستاوردهای برجسته‌ای از جمله نظریه‌های نسبیت خاص و عام و بنیان‌گذاری مکانیک کوانتومی، در ذهن بشر، بیش از هر چیز به خاطر فرمول مشهور E=mc² شناخته می‌شود.

چین در عمق ۷۰۰ متری زمین دنبال چه می‌گردد؟ / به دام انداختن مرموزترین ذره‌ جهان

دانش‌های بنیادیبه‌تازگی یک آشکارساز نوترینو جدید در چین شروع به جمع‌آوری داده کرده و امید می‌رود در طول ۱۰ سال آینده بتواند روزانه بین ۴۰ تا ۶۰ نوترینو را شناسایی کند و اطلاعات مفیدی ارائه دهد.

سفر به فضا بدون سوخت/ می‌توان جاذبه را نادیده گرفت؟

شبه علمجاذبه یکی از کلیدی‌ترین نیروهای مؤثر در کره زمین است؛ اما آیا این امکان وجود دارد که بتوان این نیروی قدرتمند را به چالش کشید؟

از نقطه تا ذره

وقتی ذره بی‌جرم کوچک‌تر از تصور ماست؛ رازهای جهان بنیادی

فناوریکوچک‌ترین ذره را بر اساس چه معیاری تعریف می‌کنیم؟ جرم؟ ابعاد فیزیکی؟ یا قابلیت تجزیه‌ناپذیری؟ جالب‌تر اینکه شاید هیچ‌یک از این معیارها کافی نباشند و باید دنبال تعریفی جدید از «کوچک‌ترین» بگردیم

راه‌حل اینشتین برای حل مسئله فلسطین

تاریخ ایران در اوایل دهه ۱۹۲۰، اینشتین به رهبران صهیونیست هشدار داد که اگر به توافق عادلانه‌ای با جمعیت عرب در فلسطین نتوانند برسند، درس‌های اصلی دو هزار سال رنج مردم یهود به باد خواهد رفت.

روایت خالق فیزیک نوین در ایران:

شاه با ساخت مرکز تحقیقاتی بین‌المللی فیزیک مخالفت کرد / روزی که دانشگاه در برابر ساواک ایستاد

دانش‌های بنیادیفرهاد اردلان، فیزیکدان برجسته ایرانی، در مصاحبه‌ای از زندگی پرفراز و نشیب خود می‌گوید؛ از تلخی کودتای ۲۸ مرداد و مواجهه با ساواک تا فعالیت‌های سیاسی در آمریکا و بازگشت به ایران برای پایه‌گذاری فیزیک نوین در دانشگاه شریف. او همچنین از تلاش برای ایجاد مراکز تحقیقاتی مستقل و تجربه‌های شخصی و خانوادگی خود پرده برمی‌دارد.

فوتون، نوترینو یا چیزی دیگر؟

کوچک‌ترین ذره جهان چیست؟ / فراتر از تصور، نزدیک به هیچ!

شبه علمشاید پرسش خیلی ساده‌ای به نظر برسد ولی پاسخ دادن به آن با اتکا به علم فیزیک ذرات، آن‌قدرها هم ساده نیست.

نسبت دیدگاه فلسفی ابوریحان، با نظریات فیزیک‌دانان مدرن؛ دانشمند منصف

اخبار دینیکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های بیرونی، روحیه نقادانه او بود و او هیچ‌گاه اطلاعات را بدون بررسی و تأمل نمی‌پذیرفت و همواره به دنبال راستی‌آزمایی و اثبات آنها بود.

از ناسا تا استارتاپ خصوصی

شوک به دنیای علم: دستگاه ۴۰ گرمی و غلبه بر جاذبه زمین

شبه علمنیروی کشف شده نشان می‌دهد میدان‌های الکتریکی به‌تنهایی می‌توانند نیروی پایداری بر یک جسم اعمال کرده و باعث جابه‌جایی مرکز جرم آن شوند، بدون آنکه نیازی به پرتاب جرم یا سوخت باشد.

ضایعات کجا می‌روند؟

نحوه عملکرد توالت هواپیما؛ ساده‌ترین سوال، پیچیده‌ترین پاسخ

فناوریتوالت‌های هواپیما برخلاف تصور عمومی، بسیار هوشمندانه طراحی شده‌اند و سیستم پیچیده ای در پس آن برای فلاش کردن و جمع‌آوری فضولات در یک مخزن تعبیه شده است.

ثبت رکورد جهانی در ایستگاه فضایی چین: تنگستن در دمای نصف سطح خورشید ذوب شد

نجومدانشمندان چینی در ایستگاه فضایی «تیانگونگ» موفق شدند آلیاژ تنگستن را بدون استفاده از ظرف، در محیط ریزگرانش تا بیش از ۳۱۰۰ درجه سانتی‌گراد حرارت دهند؛ دستاوردی که به گفته کارشناسان، راه را برای ساخت مواد فوق‌مقاوم در برابر حرارت موتورهای موشکی و سپرهای فضاپیما هموار می‌کند.

عکس/ انیشتین در کنار همسر دومش، سال ۱۳۰۰

تاریخ جهانتصویر کمتر دیده شده و ویژه از آلبرت انیشتین را به همراه همسر دومش، السا لوونتال انیشتین و در سال ۱۳۰۰ هجری قمری مشاهده می کنید.

کشفی حیرت‌انگیز در فیزیک با الهام از نقاشی مشهور ون‌گوگ؛ ماه فانتزی «شب پرستاره» واقعی است؟

تجسمینقاشی نمادین «شب پرستاره» ون‌گوگ به کشف یک گردابه کوانتومی جدید کمک کرد.

نخستین مولکول جهان بازسازی شد / رمزگشایی از معمای ۱۳ میلیارد ساله

نجومدانشمندان موفق شدند نخستین مولکولی را که پس از شکل‌گیری جهان به‌وجود آمده بود، بازسازی کنند. مولکولی که به گفته آن‌ها نقشی بسیار مهم‌تر از آنچه تاکنون تصور می‌شد در تولد ستارگان اولیه ایفا کرده است.

ماری کوری فرانسوی بود یا لهستانی؟

دانش‌های بنیادیطراحی جدید اسکناس‌های یورو، اختلاف دیرینه میان فرانسه و لهستان بر سر میراث دانشمند برنده نوبل، ماری کوری با نام اصلی اسکودوفسکا را دوباره شعله‌ور کرده است.

زیتون سیاه چه فرقی با زیتون سبز دارد؟

طبیعتزیتون‌ سبز و سیاه در اصل یکی هستند. در نگاه نخست شاید تصور کنید که این دو نوع زیتون گونه‌هایی کاملاً متفاوت‌اند، اما در واقع تفاوت اصلی بین آن‌ها فقط به زمان برداشت و شیوه فرآوری برمی‌گردد.