فیزیک

پایان یک قرن بحث علمی: اینشتین اشتباه می‌کرد، بور درست می‌گفت!

وقتی چینی‌ها اینشتین را به‌زانو درآوردند

شبه علم"چیدمانی با دقت استثنایی" نسخه‌ای واقعی از آزمایشی ذهنی است که توسط آلبرت اینشتین، نابغه شکاک علم فیزیک طراحی‌شده بود تا بدین ترتیب یک حوزه نوظهور را رد کند.

کمیاب‌ترین رنگ‌ها در طبیعت

دانش‌های بنیادیدر حالی که رنگ سبز بیشترِ چشم‌اندازهای جهان را پوشانده و رنگ های زرد، نارنجی، قرمز و صورتی در میان گیاهان و جانوران فراوان دیده می‌شود اما رنگ آبی تنها در چند گل، چند پرنده عجیب و تعدادی قورباغه خاص دیده می‌شود. با این حال، رنگی وجود دارد که از آبی هم نادرتر است: بنفش.

توقف چرخش زمین، وحشتناک‌تر از فیلم‌های آخرالزمانی / چه بلایی سر انسان‌ها می‌آید؟

دانش‌های بنیادیهرچند احساس نمی‌کنیم، زمین زیر پای ما با سرعت ۱۶۷۴ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند، اما اگر زمین متوقف شود، چه اتفاقاتی در انتظارمان خواهد بود؟

عکس | رنگ‌های گمشده خورشید

نجومهنوز مشخص نیست که چرا نور خورشید برخی از رنگ‌ها را ندارد. در این عکس همه رنگ‌های قابل مشاهده خورشید آورده شده است که با عبور نور خورشید از دستگاهی شبیه به منشور تولید شده‌اند.

دکتری فیزیک کوانتوم در ۱۵ سالگی /نوجوان نابغه، جهان را شگفت‌زده کرد

دانش‌های بنیادییک نوجوان ۱۵ ساله‌، دکتری فیزیک کوانتوم گرفت و اکنون مسیر علمی جدیدی را برای ساخت «انسان برتر» آغاز کرده است.

برای نخستین بار درخشش مرموز ماده تاریک دیده شد

نجومبه‌گفته یک پژوهشگر دانشگاه توکیو، این درخشش مرموز به‌سادگی قابل‌توضیح نیست و می‌تواند نخستین مشاهده مستقیم ماده‌تاریک توسط بشر باشد.

افشای راز «ذرات شبح» با ردیاب JUNO

چه اتفاقی در اعماق زمین افتاده است؟ / یک کشف بزرگ در زیر کوه‌های چین

فناوریهر ثانیه میلیاردها نوترینو از بدن شما عبور می‌کنند. نوترینوها به‌ندرت به چیزی برخورد می‌کنند و وجودشان هم به‌سختی قابل‌بررسی است. بااین‌وجود یک آزمایش گسترده زیرزمینی در جنوب چین به‌تازگی نشان داده که این "ذرات شبح" تا حدودی برخلاف تصورات ما رفتار می‌کنند و ممکن است در حال نقض قوانینی باشند که پیش از آن تصور می‌کردیم که از آن‌ها پیروی می‌کنند.

گاوهایی که گورخر شدند / یک ابتکار ژاپنی

دانش‌های بنیادیبرندگان جوایز ایگ نوبل ۲۰۲۵ با تحقیقاتی درباره گاوهای راه‌راه، فیزیک سس پاستا و علاقه مارمولک‌ها به پیتزا، بار دیگر ثابت کردند که عجیب‌ترین سوالات علمی گاهی اوقات جالب‌ترین پاسخ‌ها را به همراه دارند.

چطور هوش مصنوعی معمای صدساله فیزیک را حل کرد؟

هوش مصنوعی در جهاندانشمندان سال‌هاست برای پیش‌بینی رفتار سیالات با چالش مواجه‌اند. آزمایشگاه دیپ‌مایند گوگل اخیراً در این حوزه به یک پیشرفت بزرگ رسیده است.

هوش مصنوعی معمای صدساله فیزیک را حل کرد

هوش مصنوعی در جهاندانشمندان سال‌هاست برای پیش‌بینی رفتار سیالات با چالش مواجه‌اند. آزمایشگاه دیپ‌مایند گوگل اخیراً در این حوزه به یک پیشرفت بزرگ رسیده است.

چیزی که جوشاندن آب در مایکروویو را خطرناک می‌کند

فناوریوقتی آب را در ماکروویو گرم می‌کنید، نفوذ امواج الکترومغناطیسی باعث تحریک مولکول‌های آب را در کل حجم می‌شود؛ بنابراین آب خیلی سریع و یکنواخت گرم می‌شود.

چرا آب در مایکروویو داغ می‌شود اما نمی‌جوشد؟ / رمزگشایی از حباب‌های آب در حال جوشیدن

دانش‌های بنیادیوقتی آب روی اجاق گاز می‌جوشد، حباب‌ها معمولاً اولین علامتی هستند که نشان می‌دهند آب داغ شده است. در اجاق گاز، وقتی آب گرم می‌شود، حباب‌های کوچکی به تدریج بزرگ‌تر می‌شوند تا جایی که آب به دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد می‌رسد و شروع به جوشیدن می‌کند. اما وقتی آب را در مایکروویو گرم می‌کنید، حباب‌ها اصلاً ظاهر نمی‌شوند. پس چرا در مایکروویو حبابی نمی‌بینیم؟

پایان یک بحث علمی‌ تخیلی / جهان ما شبیه‌سازی کامپیوتری نیست

دانش‌های بنیادیدر داستان‌ها و فیلم‌های علمی‌تخیلی این ایده مطرح می‌شود که ممکن است کل جهان ما یک شبیه‌سازی باشد که توسط ابرکامپیوتری پیشرفته ایجاد شده است.

حق با اینشتین بود / کشف برخوردی عجیب در جهانی تاریک

دانش‌های بنیادیدانشمندان دو برخورد نادر سیاهچاله‌ای را شناسایی کرده‌اند که بار دیگر درستی نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین را تأیید می‌کند.

آیا حذف علیت در فیزیک کوانتوم دلیلی بر نفی وجود خداست؟

اخبار دیناین‌گونه نیست که فیزیک کوانتوم آمده باشد تا با قاعده علیت جنگ کند؛ بلکه خود فیزیک کوانتوم نیز بر اساس اصل علیت پیش می‌رود.

دقیق‌ترین ساعت اتمی جهان / هر ۱۵ میلیارد سال یک ثانیه خطا می‌کند!

دانش‌های بنیادیدانشمندان در آلمان اعلام کرده‌اند که دقیق‌ترین ساعت اتمی قابل‌حمل جهان را ساخته‌اند. دستگاهی که به گفته‌ آن‌ها پس از ۱۵ میلیارد سال کار مداوم، فقط یک ثانیه خطا خواهد داشت.

حرکت نور با این دوربین قابل مشاهده است / ثبت ۲ میلیارد فریم در یک ثانیه

فناوریبرایان هایدت، دوربینی را به نمایش گذاشته که می‌تواند از یک اشاره‌گر لیزری با سرعت نور فیلم‌برداری کند. این دوربین، به‌روزرسانی‌شده‌ نسخه قبلی است که می‌توانست با سرعت یک میلیارد فریم در ثانیه فیلم‌برداری کند.

یک مثال از نبوغ بی‌نظیر نیوتن / حل یک مسئله فوق‌العاده دشوار فقط در یک شب

دانش‌های بنیادیتصور کن دو نقطه بر دیواری صاف داری: یکی بالاتر (A) و دیگری پایین‌تر (B). از نقطهٔ بالا یک دانهٔ فلزی کوچک را رها می‌کنی تا روی سطحی بدون اصطکاک به نقطهٔ پایین برسد. سؤال ساده‌ای پیش می‌آید: اگر بتوانی هر شکلی برای مسیر میان A و B انتخاب کنی، کدام منحنی باعث می‌شود جسم سریع‌تر از همه به نقطه پایین برسد؟

درگذشت برنده جایزه نوبل در ۱۰۳ سالگی

دانش‌های بنیادیبه گزارش رسانه‌های دولتی چین، چن نینگ یانگ (Chen Ning Yang)، برنده جایزه نوبل و یکی از تاثیرگذارترین فیزیکدانان جهان، در سن ۱۰۳ سالگی درگذشت.

اثباتی بزرگ بر صداقت مکانیک کوانتومی

دروغ‌سنج کوانتومی ساخته شد!

فناوریمکانیک کوانتومی علمی است که به توصیف رفتار کوچک‌ترین ذرات جهان (مثل اتم‌ها و الکترون‌ها) می‌پردازد؛ دنیایی که پر از پدیده‌های عجیب و خلاف عقل است.

فیزیک‌دانان استرالیایی مدلی تازه برای «حرکت در زمان» پیشنهاد کردند

آیا سفر در زمان واقعاً ممکن است؟

دانش‌های بنیادیدو پژوهشگر از دانشگاه کوئینزلند استرالیا مدلی تازه برای بررسی امکان سفر در زمان ارائه داده‌اند؛ مدلی که به گفته‌ آنان، می‌تواند نظریه مشهور «وارپ درایو» را یک گام دیگر به واقعیت نزدیک‌تر کند.

نیمه پنهان زندگی آلبرت اینشتین/ روابط عاشقانه و باورهای سیاسی نابغه‌ای که جهان را تغییر داد

شبه علماز منظر سیاسی، اینشتین مخالف ملی‌گرایی و طرفدار صلح بود؛ تابعیت آلمانی‌اش را در ۱۶ سالگی کنار گذاشت و تا گرفتن تابعیت سوئیسی، بدون تابعیت بود.

برندگان جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۵ معرفی شدند / گامی بلند در دنیای کوانتوم

دانش‌های بنیادیجایزه نوبل فیزیک امسال به سه دانشمند بابت دستاوردهایشان در زمینه فیزیک کوانتوم رسید.

ماریچ پشت پرده موفقیت‌های نابغه قرن

همسر اینشتین، شریک زندگی‌اش بود یا همکار و نابغه‌ای که تاریخ نادیده‌اش گرفت؟

دانش‌های بنیادیمیلوفا اینشتین-ماریچ، در سال‌های دشوار اولیه زندگی اینشتین (از آغاز تحصیل در رشته فیزیک در سال ۱۸۹۶ میلادی تا رسیدنش به اوج در سال ۱۹۱۴)، از نظر فکری و عاطفی پشتیبان او بود. تا ۴۰ سال پیش شناخت زیادی درباره او یا فرزندانش وجود نداشت تا اینکه در سال ۱۹۸۶ میلادی و با کشف نامه‌های شخصی میان او و اینشتین، میلوفا در کانون توجه‌ها قرار گرفت.

نخستین ایرانی، برنده بالاترین نشان ژئوفیزیک آمریکا شد!

دانش‌های بنیادیانجمن زمین‌شناسی آمریکا (AGU) بالاترین افتخار خود، مدال ویلیام بویی، را به پروفسور سروش سروشیان از دانشگاه کالیفرنیا، ایروین، اهدا کرد.

مغز اینشتین کجاست؟

دانش‌های بنیادیپس از مرگ آلبرت اینشتین در سال ۱۹۵۵ مغز او برداشته شد، اکنون مغز اینشتین کجاست؟

از عشق‌های پنهانی تا سیاست

زندگی پرماجرای اینشتین: از پرونده ۱۴۰۰ صفحه‌ای در FBI تا فرزندی که هرگز او را ندید

شبه علمآلبرت اینشتین فیزیکدان نظری آلمانی‌تبار،با نظریه‌های انقلابی‌اش، درک انسان از جهان را برای همیشه تغییر داد. او با وجود دستاوردهای برجسته‌ای از جمله نظریه‌های نسبیت خاص و عام و بنیان‌گذاری مکانیک کوانتومی، در ذهن بشر، بیش از هر چیز به خاطر فرمول مشهور E=mc² شناخته می‌شود.

چین در عمق ۷۰۰ متری زمین دنبال چه می‌گردد؟ / به دام انداختن مرموزترین ذره‌ جهان

دانش‌های بنیادیبه‌تازگی یک آشکارساز نوترینو جدید در چین شروع به جمع‌آوری داده کرده و امید می‌رود در طول ۱۰ سال آینده بتواند روزانه بین ۴۰ تا ۶۰ نوترینو را شناسایی کند و اطلاعات مفیدی ارائه دهد.

سفر به فضا بدون سوخت/ می‌توان جاذبه را نادیده گرفت؟

شبه علمجاذبه یکی از کلیدی‌ترین نیروهای مؤثر در کره زمین است؛ اما آیا این امکان وجود دارد که بتوان این نیروی قدرتمند را به چالش کشید؟