قاجار

روزنوشت ۲۶ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: کالسکه سلطان عثمانی خیلی کوچک و تنگ بود

تاریخ ایرانخلاصه از دم ده قزل‌رباط گذشتیم. این‌جا هم نخل خرما دارد، زیاد هم داشت. آبادی این‌جا کمتر از خانقین است. به نظر دویست خانه می‌آید. کاروانسرا داشت. اهالی این‌جا هم از عرب، کُرد، عثمانی و غیره قاطی است. قدری از اهالی این‌جا مذهب خوارج دارند.

روزنوشت ۲۵ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: آقا علی با لباس مبدل رفته بود به اردوی رومی‌ها

تاریخ ایرانرئوف‌پاشا قدی بلند و صورت میمونیِ درشت، ریش کم، نشان زیادی داشت؛ والی کرید شده است، آدم دانای زرنگی به نظر می‌آمد.

ببینید| افشاریه و زندیه اصلا سلسله نیستند

اخبار کافه خبررحمانیان: در آن ۱۰ سال بعدی یعنی از ۱۱۹۳ تا ۱۲۰۳ که لطفعلی‌خان می‌آید شما ببینید... خاندان زند چه بلایی بر سر خودشان می‌آورند نه [فقط] سر منطقه، این‌که می‌گویند لطفعلی‌خان قهرمان و دلاور زند [بود]، خوب این دلاور زند اساسا تدبیر نگهداری شیراز را هم نداشت.

در نشستی به مناسبت «صدمین سال انقراض قاجاریه» مطرح شد

اگر ترکمانچای منعقد نمی‌شد احتمال داشت روس‌ها تا تهران بیایند/ نمی‌شود نقش فقها و عباس‌میرزا را در دور دوم جنگ‌های ایران و روس نادیده گرفت

تاریخ ایرانرحمانیان: قرارداد ترکمانچای سندی نابرابر و از نظر ملی زخمی عمیق بر روان ایرانیان بود؛ این گفته درستی است. اما همین توافق که همه آن را «ننگین» می‌دانند، نقطه‌ای سرنوشت‌ساز در تاریخ حقوقی ایران شد. برای نخستین‌بار، «شاهنشاهی ایران» در نظام نوپدیدِ حقوق بین‌الملل مدرن، با مفهوم تازه‌ای روبه‌رو شد: مرز ملی. مرز یک ملت ـ دولت.

روزنوشت ۲۳ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: میرشکار اردوی عثمانی را با دوربین تماشا کرده، خیلی کثیف و بی‌معنی بوده

تاریخ ایرانآهوهای این‌جا خیلی تفاوت با آهوهای طهران دارد، این‌جا کوچک و ریزه، دست و پاهای کوتاه باریک مثل نی‌قلیان.

نیما یوشیج؛ گزارش‌گر خاموش پالایش زبان فارسی پیش از تولد فرهنگستان

تاریخ ایراننیما یوشیج در سفرنامه‌های بارفروش و رشت به جو پرهیز از کاربرد واژه‌های بیگانه در آن دوره تاریخی اشاره کرده است.

روزنوشت ۲۱ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: آثار خرابه‌های قصرشیرین پیدا شد، مثل قلعه بزرگ پیدا بود

تاریخ ایرانده قصرشیرین هم پیدا شد. رودخانه زهاب این‌جا می‌آید، خیلی آب داشت. پیاده شده از کالسکه، سوار شدم زدم به آب گذشتم. تا سینه اسب آب بود، آب صاف خوب. ده قصرشیرین بزرگ است، کاروانسرای بسیار خوب داشت

از حسنک وزیر تا مصدق/ نخبه‌کشی؛ تکرار تاریخی یک تراژدی در ایران

تاریخ ایران چرا قطار توسعه در ایران همواره از ریل خارج می‌شود؟ این پرسشی است که در ذهن هر ایرانی دغدغه‌مندی ریشه دوانده و کتاب «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» اثر علی رضاقلی، یکی از پرنفوذترین و شجاعانه‌ترین تلاش‌ها برای کالبدشکافی همین زخم کهنه است.

روزنوشت ۱۹ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: دست چپ، دخمه داود، مقبره سلاطین قدیم عجم است

تاریخ ایراناز سطح زمین سنگ را تراشیده، الی پانزده ذرع رفته‌اند بالا – خیلی صاف پهن – آن‌جا دخمه را بسیار خوب حجاری کرده و سوراخ کرده‌اند؛ قبر پادشاه آن‌جا است. از دخمه هم الی بالای قله کوه یک‌پارچه سنگ صاف است.

نایب حسین کاشی؛ قهرمان یا غارتگر؟ روایتی دوگانه از یک چهره جنجالی تاریخ معاصر ایران

تاریخ ایرانغارت‌هایی که آن‌ها کردند نمی‌توان نام طغیان و نهضت روشنفکرانه روی آن گذاشت به ویژه از سوی طرفدارانش تاکید شده که نام طغیان یا روشنفکرانه روی آن‌ها بگذارند و عقیده‌مند باشند که به طرفداری از طبقات مردم فقیر روی صحنه آمدند و قصد طرفداری از آن‌ها را داشتند

ببینید! تغییرات در سیاست بین‌المللی به سود رضاشاه شد

اخبار کافه خبردر دوره رضاشاه نسبت به دوره قاجار، میدان و جایگاه ایران در سیاست بین‌الملل عوض شده است و دیگر از آن سیاست بین‌المللی که می‌گفت ایران باید یک دولت پوشالی بین روسیه و انگلستان باشد خبری نیست. زمانی که سیاست بین‌المللی تغییر کرد ایران کمی نفس کشید.

در نشست خبرآنلاین به مناسبت «صدمین سال انقراض قاجاریه» مطرح شد

داریوش رحمانیان: رضاشاه از گرفتاری روسیه و انگلیس استفاده کرد

تاریخ ایراندوره قاجاریه همزمان با «گرید گیم» یا بازی بزرگ بین دو قدرتی بود که ایرانی‌ها به یکی از آن‌ها می‌گویند خرس شمال یعنی روسیه و دیگری یعنی انگلستان را روباه جنوب می‌خوانند. این گرید گیم و واگرایی بعدا با قرارداد ۱۹۰۷ تبدیل به همگرایی شد، بعد از آن هم که اساسا پای آلمان به میان آمد و سپس آمریکا.

تمام مناطقی که در جنگ ایران و روس از ایران جدا شد، بعد از مرگ نادر از ایران جدا شده بود

تاریخ ایرانزمانی که پادشاه تمکین نکرد به قانون اساسی او را از سلطنت خلع و تبعید کردند. روحانی تراز اول کشور را وقتی پای اصول مشروطه نماند با حکم قانون و فتوای مراجع نجف اعدام کردند. بحث روی این نکته است که شاید یکی از چیزهایی که غیرضروری بود در اقدامات بعدی همین تغییر نظام حکمرانی بود. نظام استبدادی قاجار در دوران مشروطه سقوط کرده بود.

در نشستی به مناسبت «صدمین سال انقراض قاجاریه» مطرح شد

ببینید| در شروع جنگ دوم ایران و روس فقها نقش داشتند

اخبار کافه خبردر مورد جنگ دوم ایران و روس و [انعقاد] ترکمانچای، [نقش] عباس‌میرزا و فقهای شیعه را نمی‌شود نادیده انگاشت که به جنگ دوم دامن زدند؛ یعنی عباس‌میرزا برای رهایی از رقابتی که با برادران خود داشت، فقهای شیعه را تحریک کرد برای فتاوای جهادیه، و جنگ دوم رخ داد.

تاریخچه بالا رفتن از دیوار سفارت در ایران!

اخبار دیندر زمینۀ اتفاقات و حوادث ویژۀ تاریخی، علاوه بر احصاء و به دست آوردن سابقه، شایسته است در رابطه با علل آن ها  نیز بسترشناسی صورت گیرد.

در نشستی به مناسبت «صدمین سال انقراض قاجاریه» مطرح شد

ببینید| جنبش تنباکو به روحانیت اعتمادبه‌نفس داد

اخبار کافه خبرجنبش تحریم تنباکو، آزمایشی می‌شود برای اتحاد نیروهای مخالف قاجاریه که به قول تقی‌زاده نیروهای فناتیک (مذهبی و متعصب) هستند، و به نوعی برای رهبری روحانیت و فقها اعتمادبه‌نفس به دست می‌آید و نتیجه آن را ما در انقلاب مشروطه می‌بینیم.

یادداشت رضا مختاری در مورد کتاب «واقعات اتفاقیه در روزگار»؛

ردپای «رشدیه» در چوب زدن تجار توسط علاءالدوله حاکم تهران!/ شریف‌ کاشانی از پشت پرده مشروطه می‌گوید

تاریخ ایرانروابط شریف کاشانی با سیدعبدالله بهبهانی نکته‌‎ای است که در تاریخ‌نگاری او تا پیش از ترور بهبهانی برجسته است. این روابط چنان بود که وقتی فقیهان تهران به زعامت بهبهانی و سیدمحمد طباطبایی تصمیم به مهاجرت به قم گرفتند...

ببینید| روسیه مانع توسعه ایران در دوره قاجاریه بود

اخبار کافه خبر[یکی دیگر از موانع توسعه در دوران قاجار] روسیه و ترکمانچای بودند. این را خود مخبرالسلطنه هدایت می‌گوید، او می‌گوید هرکاری می‌خواستیم بکنیم روسیه اعتراض می‌کرد

روزنوشت ۱۰ آبان ۱۲۷۹

خاطرات مظفرالدین‌شاه: تبریزی‌ها را پدر بر پدر دیده و می‌شناسیم

تاریخ جهانحساب کردیم تا امروز که به این‌جا آمده‌ایم چهل‌ویک سال تمام است در آذربایجان بوده‌ایم و بلدیت کامل داریم وضع انقلابات روزگار مایه حیرت و عجب است که در یک آنی به طوری اوضاع و احوال را تغییر می‌دهد.

روایتی از یحیی دولت‌آبادی

شب قبل از انقراض قاجاریه در زیرزمین خانه رضاخان چه گذشت؟

تاریخ ایرانورقه را می‌خوانم و می‌فهمم مطالب چیست و می‌بینم مابین شصت و هفتاد نفر از یکصد و بیست نفر نماینده آن را امضا کرده‌اند. دیدن این ترتیب و عنوان غیرواقع احضار شدن از طرف سردار سپه طوری مرا منزجر ساخته است که هر پیش‌آمد ناگواری را بر این حال ترجیح می‌دهم.

چالش مشروعه و مشروطه و زمینه‌های نگارش «تنبیه الامه» میرزای نائینی

اخبار دینواژه «استبداد» در عصر مشروطه وارد فرهنگ سیاسی شد،میرزای نائینی یکی از افرادی بود که این بحث را جدی مطرح کرد او با در نظر گرفتن محیط سیاسی ایران عصر مشروطیت، به نقد عمیق استبداد پرداخت.

روزنوشت ۸ و ۹ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: ران اسب حجاری‌شده در طاق‌بستان را نمی‌دانم کدام پدرسوخته شکسته است

تاریخ ایرانبالای این شکارگاه خوک، آغا غنی... زحمت کشیده، حجاری در مقابل این حجاری کرده است؛ شکل محمدعلی‌میرزا با ریش بلند روی تخت، حشمت‌الدوله پسرش در مقابل ایستاده. یک پسر کوچک دیگر در عقب ایستاده. خود آغا غنی هم با هیئت کریهی در جلو ایستاده و این اشکال را از بس بد ساخته‌اند – بخصوص در مقابل این نوع حجاری‌ها – آدم قِی‌اش [استفراغ] می‌آید و از بس بد است و نمود ندارد...

عکس/ یک شاهزاده خانم قجری در کنار خدمتکار قلیان به دست در آتلیه عکاسی

تاریخ ایراندر این تصویر یک شاهزاده خانم قجری سال ۱۲۹۴ تهران در کنار خدمتکار قلیان به دست در آتلیه عکاسی را مشاهده می‌کنید. (عکس داخل متن)