بهنوش خرم‌روز: با گذشت ماه‌ها از فاجعه نفتی خلیج مکزیک، داستان این فاجعه هنوز تمام نشده و همچنان خبرگزاری‌های مختلف، اخبار تازه‌ای را در این زمینه منتشر می‌کنند؛ از اختلالات به وجود آمده در اکوسیستم منطقه گرفته تا نگرانی‌های ساکنین و تعیین حد و حدود مجاز برای ماهیگیری در آب‌های این منطقه. اما این ماجرا همچنان یک بعد مهم بی‌جواب مانده دارد: مقصر این فاجعه که بود؟ شرکت بریتیش پترولیوم واقعا تا چه حد در این فاجعه سهم داشت و آیا می‌شد جلوی وقوع آن را قبل از انفجار گرفت؟
ای.اف.پی در گزارش تازه خود به نتایج جدید بازرسی‌ها اشاره کرده و گفته که بریتیش پترولیوم هفته‌ها قبل از انفجار سکوی نفتی خود در آب‌های خلیج مکزیک و به دنبال آن‌ها هفته‌ها فوران نفت خام درون آب، می‌دانسته که سیمانی که برای پوشاندن دریچه زیر آب به کار رفته بود، مشکل داشت.
ظاهرا مسئولین این شرکت توجهی به این مسئله نکرده‌اند. نتایج بررسی‌های هیئت بازرسی که آقای باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا برای پیگیری علت روی دادن فاجعه نفتی تعیین کرده است، نشان می‌دهد که شرکت بریتیش پترولیوم و شرکت هالیبورتون که سیمان بی‌ثبات را برای امن ساختن دریچه چاه نفت بی.پی، درون این دریچه تزریق کرده بود، هر دو مدارکی مبنی بر بی‌ثبات بودن این سیمان داشته‌اند و هیچ اقدامی برای رفع مسئله نکرده‌اند. این مدارک مربوط به ماه مارس/ اسفند گذشته است در حالی که فاجعه نفتی خلیج مکزیک در ماه آوریل/ فروردین، یعنی تنها چند هفته بعد اتفاق افتاد.
به گفته بازرسین این هیئت، مسئولین هر دو شرکت باید قبل از این که این سیمان بی‌ثبات را درون دریچه پمپ کنند، آن را مجددا طراحی می‌کردند و از نو می‌ساختند.
این یافته‌ها با اظهارات شرکت هالیبورتون در هفته‌های بعد از انفجار سکوی نفتی مغایرت دارد. این شرکت در آن زمان اعلام کرده بود که سیمان به کار رفته، قبل از پمپ شدن درون دریچه چاه نفتی ماکوندو، تست شده بود و باثبات تشخیص داده شده بود.
بازرسان برای اطمینان یافتن در مورد شک خود، از گروهی از دانشمندان خواستند در آزمایشگاه با استفاده از مواد اولیه شرکت هالیبورتون سیمان پایدار بسازند و نتیجه تست‌های پایداری را به آن‌ها ارائه کنند. وقتی دانشمندان نتوانستند با مواد اولیه هالیبورتون، سیمان باثبات بسازند، هیئت بازرسی از هالیبورتون خواست تمام مدارک را در اختیار آن‌ها قرار دهد.
هالیبورتون سه سری نتیجه تست مربوط به ماه‌های فوریه/ بهمن و آوریل/ فروردین (درست چند روز قبل از انفجار) به هیئت ارائه کرده که در همه آن‌ها، سیمان به کار رفته بی‌ثبات ارزیابی شده است. البته سری چهارمی هم مربوط به اواسط آوریل/ فروردین- بسیار نزدیک به روز انفجار، وجود داشت که به گفته بازرسین، احتمالا بعد از این که هالیبورتون متوجه شده نتایج قبلی مطلوب نیستند، ارائه شده‌اند و تنها دراین نسخه، سیمان به کار رفته، پایدار ارزیابی شده است. اما این آزمایشات سری چهارم، بعد از پمپ شدن سیمان به درون ورودی چاه نفت عرضه شده‌اند. در نتیجه بی.پی و هالیبورتون بدون هیچ مدرکی مبنی بر امن بودن ماده ساخته شده، آن را به درون دریچه ورودی چاه نفتی زیر آب تزریق کرده‌اند.
قرار است ماه آینده، شرکت‌هایی که در این فاجعه دخیل بوده‌اند، مدیران اجرایی و متخصصین فنی همه در واشنگتن باشند تا به سوالات این هیئت بازرسی جواب بدهند.
نظر شما