ابوالفضل کریمی: اخترشناسان دانشگاه بیرمنگام و دانشمندان ناسا موفق شدند تغییرات روشنایی ستاره KIC 11026764 را اندازه‌گیری کنند. این ستاره که به گِما (Gemma) معروف است، اندازه‌ای دو برابر خورشید دارد و در فاصله حدود 520 سال‌نوری از زمین (5 میلیون‌میلیارد کیلومتری) واقع است.
به گزارش تلگراف، دانشمندان متوجه شدند این ستاره ارتعاشاتی مشابه با سازهای موسیقی دارد. این پدیده که از آن به عنوان اخترلرزه(starquke) یاد می‌شود، از سطح ستاره به سمت هسته آن صورت می‌گیرد و موجب تغییر نور دریافتی از ستاره می‌شود. با استفاده از تکنیک اخترلرزه‌شناسی، این دانشمندان توانستند لرزش‌های نور ناشی از این اخترلرزه‌ها را شناسایی و آوازی را که توسط ستاره تولید می‌شود، بازسازی کنند.
دکتر بیل چاپلین، اخترلرزه‌شناس دانشگاه بیرمنگام که در این تحقیقات شرکت داشته، در این باره گفت: «این صدای هارمونیک که بیشتر شبیه به صدای بادی است که از روی یک میکروفون عبور می‌کند، اطلاعات جدیدی در مورد ساختار داخلی ستارگان به ما می‌دهد. این لرزش‌ها به ستاره‌شناسان کمک می‌کنند به اطلاعات ارزشمندی در مورد سن، انداره و ترکیبات داخلی دیگر ستارگان دست یابند.»
او ادامه داد: «ستارگان در اصل ارتعاشاتی مانند سازهای موسیقی بزرگ دارند. آنها به طور طبیعی تولید صدا می‌کنن،د اما به دلیل آنکه این صدا باید مسیری بسیار طولانی را در فضا طی کند تا به ما برسد، ما قادر به شنیدن آنها نیستیم. مشابه با سازهای موسیقی، ستاره‌ها نیز از سطح تا هسته خود به طور کامل جامد نیستند. به همین دلیل صدا در داخل لایه‌های خارجی‌تر به دام می‌افتد و در داخل ستاره نوسان می‌کند. این موضوع باعث لرزش ستاره و انبساط و انقباض آن می‌شود. خوشبختامه ما می‌توانیم این حالت را ببینیم، چرا که ستاره پرنورتر و کم‌نورتر می‌شود. با استفاده از این خصوصیت ما می‌توانیم صدای حاصل از این لرزش‌ها را دوباره‌سازی کنیم.»
این تحقیق فقط 6 ماه بعد از تلاش مشابه پژوهشگران دانشگاه شفیلد صورت گرفته که طی آن، دانشمندان توانستند هارمونی موزیکال و ترسناکی را که از سطح خورشید خارج می‌شود، ضبط کنند.
دکتر چاپلین با همکاری گروهی بین‌المللی از دانشمندان و با استفاده از اطلاعات بدست‌آمده از تلسکوپ فضایی کپلر ناسا، این بازسازی را انجام داده است. فضاپبمای کپلر از میان هزاران ستاره‌ای که در میدان دیدش قرار دارند، به دنبال نوسانات بسیار کوچک نور می‌گردد تا بتواند سیاراتی را که به دور ستارگان دور و نزدیک در گردشند، شناسایی کند. اما دانشمندان متوجه شدند که می‌توان از این تلسکوپ برای ثبت تغییرات نور ناشی از اخترلرزه‌ها نیز استفاده کرد.
همان‌طور که ویولونسل صدای بم‌تری نسبت به ویولون دارد، ستارگان بزرگ‌تر نیز صدایی با فرکانس پایین‌تر دارند و به این ترتیب، دانشمندان می‌توانند اندازه یک ستاره را تخمین بزنند. آنان هم‌چنین می‌توانند مشخص کنند ستاره‌ها از چه چیزی ساخته شده‌اند و ساختار داخلی آنها چگونه است. برای مثال صدا از هسته‌های هلیومی سریع‌تر از هسته‌های هیدروژنی عبور می‌کند و به همین دلیل، صدایی که در سطح ستاره شنیده می‌شود متفاوت خواهد بود. این لرزه‌ها سپس روی نوری که از ستاره‌ها ساطع می‌شوند، تاثیرگذار خواهند بود.
با استفاده از این روش، دانشمندان تخمین زده‌اند که گِما بیش از 5.94 میلیارد سال قدمت دارد که یک میلیارد سال از خورشید منظومه شمسی ما پیرتر است. هم‌چنین این ستاره تاکنون دو برابر اندازه خورشید رشد کرده است. دانشمندان معتقدند این رشد هم‌چنان ادامه پیدا خواهد کرد تا این که در نهایت، این ستاره به یک غول‌سرخ تبدیل شود و به پایان زندگی خود برسد.
اخترشناسان هم‌چنین متوجه شده‌اند بخش زیادی از هسته این ستاره از هلیوم تشکیل شده که به دور آن لایه نازکی از هیدروژن در حال گداخت هسته‌ای وجود دارد. واکنش‌های هسته‌ای این لایه نازک است که تمام انرژی و نور ستاره را تامین می‌کند
نظر شما