با وکالت اسرائیل به بیراهه می‌روید آقایان

استفان والت
سفر باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده به آسیا را اگر شکستی ننگ آور هم نخوانیم، باید اعتراف کنیم که پیروزی چشمگیری هم در این سفر نهفته نبود. استقبال از باراک در هند قابل توجه بود و دلیل آن هم یک چیز است: باراک آنچه را که هندی ها به دنبال آن هستند در اختیارشان قرار می دهد و البته مابه ازای چندانی هم از آنها دریافت نمی کند. در اندونزی هم خاطره روزهای کودکی و کاریزمایی که هنوز اوباما در میان این مردمان دارد به یاریش آمد. پس از این پیروزی های نسبی بود که باراک اوباما برای شرکت در نشست گروه بیست راهی سئول پایتخت کره جنوبی شد . همین جا بود که شکاف های متفاوت میان ابرقدرت های اقتصادی آقای اوباما را گرفتار کرد. علاوه بر این اوباما در این سفر سودای انعقاد قرارداد تجاری سودآوری را با سئول در سر داشت که در نهایت محقق نشد و منجر به بازگشت اوباما به وطن با دستان خالی شد .

اکنون پرسش اینجاست که از زنجیره این حوادث چه می توان اموخت؟
1. زمانی که آمریکا خود گرفتار بحران اقتصادی است و سربازان این کشور درگیر جنگی در قد و قواره افغانستان، نمی توان انتظار داشت که جامعه بین الملل چندان به چشم خریدار به سخنان و نظریه های شما گوش فرا دهد. پس از نیم قرن تسلط بر جامعه جهانی، امریکایی ها انتظار دارند که رئیس جمهورشان با موسیقی والس در مجامع و نشست های بین المللی مورد استقبال قرار گیرد و البته سخنانش هم حکم فرمان را داشته باشد. اما این امیدواری در حالی که واشنگتن در یک دهه گذشته وقت خود را در افغانستان و عراق هدر داده ، چندان جای تحقق ندارد .

2. همان گونه که ستون نویس روزنامه نیویورک تایمز به خوبی در تازه ترین مطلب خود به آن می پردازد، جغرافیای سیاسی منطقه ای که اوباما به آن سفر کرد هم از اهمیت خارق العاده ای برخوردار است.

3. تنش تازه ای که در رابطه میان ایالات متحده و اسرائیل رخ داده را نمی توان بی ارتباط به سفر اوباما به آسیا هم دانست. درست در همان روزی که اوباما از تلاش برای بهبود رابطه میان جهان اسلام و غرب بخصوص آمریکا سخن می گفت؛ اسرائیل خبر شهرک سازی های جدید در شرق بیت المقدس را علنی کرد. این دقیقا همان چیزی بود که اوباما به آن نیاز داشت، اینطور نیست آقایان اسرائیلی؟زمانی که اوباما این شهرک سازی ها را برای روند صلح مخرب خواند، نخست وزیر رژیم اسرائیل به راحتی تصریح کرد که ساخت و ساز در شرق بیت المقدس را نمی توان شهرک سازی های غیرقانونی خواند چرا که این منطقه پایتخت اسرائیل است. پس از این موضع گیری هم خانم هیلاری کلینتون هفت ساعت با بی بی به گفتگو می نشیند و در نهایت هم در جمع خبرنگاران تاکید می کند که اتحاد میان تل آویو و واشنگتن غیرقابل تغییر است. هیلاری بعد از این سخنان هم تاکید می کند که واشنگتن به دنبال تشکیل کشور مستقل فلسطین مبتنی بر مرزهای 1967 است و کشور اسرائیل با ماهیت یهودی .

ترجمه این موضع گیری ها اما کار چندان سختی نیست. در دنیای تجارت اوباما درست مانند وکیل مدافع اسرائیل برخورد می کند. بی بی تا کنون چندین بار تاکید کرده است که شرق بیت المقدس قابل مصالحه و مذاکره نیست و دو کشور مستقل در کنار هم از منظر نتانیاهو همان فلسطینی است که کنار اسرائیل و تحت کنترل دولت نتانیاهو به فعالیت خود ادامه می دهد . این موضع گیری بی بی به هیچ وجه همگام با مسیر صلح نیست. سخنان آتشین اوباما در خصوص اسلام در اندونزی هم درست مانند موضع گیری وی در قاهره مصر به زودی به دست فراموشی سپرده خواهد شد . اما میان این ماجرا و منافع استراتژیک واشنگتن در منطقه آسیا چه ارتباطی وجود دارد؟

اندونزی متحد استراتژیک ایالات متحده در منطقه آسیا است و البته مهر کشور مسلمان میانه رو را هم بر پیشانی دارد . بحث فلسطین و موضع گیری های آمریکا در قبال آن می تواند بر حس ضدامریکایی مسلمانان در اندونزی بیفزاید و در نتیجه دست دولت برای تعامل با واشنگتن بسته می شود. چین نیز همواره تلاش کرده است که میان ایالات متحده و جهان اسلام بایستد و به نوعی مانع از محبوبیت واشنگتن در کشورهای مسلمان شود. بر همین اساس است که شعار نزدیکی میان واشنگتن و جهان اسلام که اوباما ان را مطرح کرد، تنها در میان کشورهای مسلمان مصرف ندارد . حقیقت این است که طرفداری یک جانبه آمریکا از اسرائیل به نوعی در موضع گیری های خشن این روزهای دولتمردان چینی تاثیر گذار است. رئیس بزرگترین نهاد اسلامی در اندونزی حق کلام را هفته گذشته به خوبی ادا کرده و گفت: حل مناقشه میان فلسطین و اسرائیل شاه کلید حل بسیاری از مشکلات میان جهان اسلام و غرب است . امید ما به باراک اوباما برای کنار نهادن اختلاف ها بی دلیل هم نیست. اگر مشکل فلسطینی ها با آمریکا حل شود؛ این پیشرفت برای جهان اسلام چیزی بیش از حد کفایت خواهد بود .

فارین پالیسی دوازدهم نوامبر / ترجمه : سارا معصومی