مشاهدات یک ایرانی در مالزی \تب مرگ‌آفرین

سام خسروی‌فرد: برخی تب‌ استخوان سوز و عده‌ای نیز تب استخوان‌شکن می‌نامندش اما بیشتر به تب دنگی (Dengue Fever)  مشهور است. بیماری مهلکی که در مناطق گرمسیری آمریکای مرکزی و جنوب شرق آسیا به کابوسی سیاه بدل شده است. یک برآورد نشان می‌دهند نزدیک 40 درصد از مردم جهان در مناطقی که تب دنگی شایع است زندگی می‌کنند. این بیماری ویروسی به وسیله‌ گزش جنس ماده یک پشه  (Aedes aegypti) منتقل می‌شود و بی‌توجهی به آن باعث مرگ بیمار می‌شود.

این بیماری در مالزی نیز نظیر بسیاری مناطق دیگر قربانی می‌گیرد. سال پیش خبر مرگ دانشجویی ایرانی دهان به دهان پیچید. می‌گفتند که این پسر تنها، در اثر تب دنگی فوت کرده است. کارشناسان بهداشت و پزشکان مالزی مرتب در رسانه‌های جمعی هشدار می‌دهند در صورت مشاهده عوارض تب دنگی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد؛ حداقل تب 40 درجه سانتیگراد، سردرد، حالت تهوع، خستگی مفرط، عضله درد،‌ درد مفاصل، قرمز شدن و درد چشم، بروز خال‌های قرمز بر روی بدن و بی‌اشتهایی از عوارض این بیماری است.  

با مراجعه به پزشک در وهله نخست آنتی‌بیوتیک برای بیمار تجویز می‌شود. اما این دارو هم چندان کارساز نیست. در واقع تب دنگی هیچ دارویی ندارد. بی‌اشتهایی، بی‌حالی و حالت تهوع باعث می‌شود بیمار از خوردن و نوشیدن امتناع کند. به دنبال آن آب بدن از دست می‌رود و ادامه این روند باعث مرگ فرد مبتلا به ویروس می‌شود. اگر از شدت تب بعد از سه روز کاسته نشد، با آزمایش خون و مشاهده کاهش پلاکت‌های خون می‌توان به علت بیماری پی برد.

رسانه های مالزی خبر دادند امسال میزان مرگ و میر ناشی از تب دنگی در مقایسه با سال قبل 29 درصد افرایش یافته است. از ژانویه تا ژوئن سال جاری میلادی 80 نفر جان خود را بر اثر این بیماری از دست داده‌اند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته 62 نفر بود. به گفته وزیر بهداشت مالزی آمار مرگ و میر ناشی از این بیماری در حالی افزایش یافته که آمار ثبت شده افراد مبتلا به تب دنگی کاهش یافته است. همین تناقض نشان می‌دهد که نیاز به اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی در این باره باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.

وزیر بهداشت افزود: «خانواده‌ها باید تب کردن را جدی بگیرند و به علاوه خانه‌های‌شان را پاکیزه نگهدارند.»

با این حال خبرهای امیدوارکننده‌ای هم منتشر شده است. محققان در مالزی قصد دارند برای مبارزه با تب دنگی ، پشه‌های نر مخصوصی با تغییرات ژنتیکی در طبیعت رها کنند.

به گزارش اسوشیتدپرس، در این پروژه، پشه‌های نری که دستکاری ژنتیکی شده‌اند در طبیعت آزاد می‌شوند تا در زمان جفت‌گیری پشه‌هایی با طول عمر کوتاه‌تر متولد شوند و رفته‌رفته جمعیت پشه دنگی کاهش یابد. این پروژه یک طرح تحقیقاتی است که در صورت تایید، بین 2 تا 3 هزار پشه مخصوص که از نظر ژنتیکی مهدنسی شده‌اند در دو منطقه رها شوند.

خبر دیگر این که واکسن تب استخوان‌سوز دنگی نیز ممکن است به زودی روانه بازار شود. شرکت‌های داروسازی مختلف هر از گاهی ادعا می‌کنند واکنس این بیماری مراحل آزمایشی را با موفقیت سپری کرده و شاید تا دو سال دیگر تولید عمده آن انجام شود. اما تا آن موقع چاره جز پیشگیری از این بیماری نیست.

درباره دنگی نیز مثل بسیاری بیماری‌های دیگر، پیشگیری بهتر از درمان است.  باید محیط‌ خانه و اطراف آن را تمیز نگه داشت.. باید از انباشته شدن آب به خصوص در زمان تخم‌ریزی و تکثیر پشه‌ها جلوگیری کرد (گاهی ممکن است در گلدان روی میزنیز تخم‌ریزی کند و تکثیر شود) و زباله‌ها را در ظرف‌های در بسته گذاشت. برای فعالیت‌های خارج از خانه نظیر پیک‌نیک و کمپینگ نیز لازم است اسپری‌های ضد پشه (Mosquitoes repellent)   کرد و هنگام غروب و طلوع آفتاب که پشه‌ها بیشترین فعالیت را دارند لازم است حداکثر مراقبت انجام شود.

اگر پیشگیری جوابگو نبود و ابتلا با گزش پشه ویروس به بدن فرد منتقل شد، باید تا قبل از دیر شدن به پزشک مراجعه کرد. گرفتاری اما اینجاست که این ویروس چهار زیر گونه دارد. به عبارت دیگر اگر کسی یک بار به تب دنگی دچار شد، احتمال این که بار دیگر نیز مبتلا شود وجود دارد.