ما ایرانیان در مقاطع مختلف تاریخی و حتی در اکثر آثار ادبی خود همواره سردمدار و مدعی اخلاق بوده ایم. اما متاسفانه روند رو به حرکت جامعه به سمت سرمایه سالاری افراطی مخصوصا در سالیان اخیر و بروز شکاف رو به تزاید طبقاتی که حاصل سیاست گذاری های غلط در عرصه اقتصاد بوده است ، اخلاق را نشانه رفته است و برخی از زشتی های فرهنگ سرمایه سالارانه بیش از پیش در جامعه ما هویدا کرده است.
بر کسی پوشیده نیست که مردم کشور ما در حال حاضر با مشکلات بزرگ اقتصادی رو به رویند. بسیاری از جوانان بدون شغل و درآمد، سربار خانواده های خود هستند که آنها نیز به نوبه خود با این گرانی افسار گسیخته مسکن وتحصیل و تغذیه و.... دست به گریبانند. در این شرایط عده دیگری که در شرایط نابرابراقتصادی، ثروتی اندوخته اند در شبکه های اجتماعی شروع به نمایش زندگی اشرافی خود می کنند.
رستوران گردی ، شکم چرانی ،جشن های عروسی های آنچنانی ، تفریحات گران و کلا مقوله ای به نام لاکچری بودن و لاکچری زیستن و نمایش آن این روزها بیش از پیش به یکی از خلقیات زشت تبدیل شده است که هیچ کس به جز خود ما مردم در بروز و تشدید آن مقصر نیستیم.
در شرایط امروز اقتصاد ایران که عده زیادی از مردم برای قوت لایموت خود و خانواده شان مشغول تلاشند و گاهی تلاششان بی فایده و بی سرانجام است، انتظار این است که وارثان تمدنی مبتنی بر پارسایی و تاریخی برآمده از نجابت و همدلی به جای نمک پاشیدن به زخم های عمیق طبقاتی، دست یکدیگر را بگیرند و در دوران سختی هموطنان خود را در حد توان خود زیر بال و پر بگیرند .
اما گویا هرچه شکاف طبقاتی بیشتر می شود میل به نمایش دارندگی و متفاوت بودن از جماعت در برخی از لایه های اجتماعی بیشتر می شود.
در حقیقت این نقص در تخصیص درست منابع اقتصادی در جامعه ما باعث شده است که ارزشها دگرگون شود و متاسفانه سبک زندگی مبتنی بر شبکه های اجتماعی بر ارزش شدن مقولات بی ارزش ابعاد غیر قابل تصوری بدهد. به نحوی که صحنه های تناول غذا مانند بمثابه یک سلحشوری در صفحات اجتماعی لایک می خورد، در حالی که خیره نشدن به هم هنگام غذا خوردن تا پیش از این در فرهنگ ما عرف بوده نه نمایش خوردن.
ما در جامعه ای بزرگ شده ایم که والدین ما هنگام گذاشتن تغذیه در کیف مدرسه مان رعایت طبقات زیرین جامعه را می کردند و حتی گاهی دو لقمه می گرفتند که اگر کسی از دوستانمان چشمش به خوردن ما افتاد اورا شریک کنیم. گاهی حتی بسیاری از ما لقمه خود را باز نکرده و نخورده باز می گردانیدیم که شرمنده همکلاس بدون تغذیه مان نشویم.
حال چه بر سر نسل های بعدی این جامعه آمده است که علیرغم حس کردن ناتوانی همسالان و همگنانشان در برخورداری از مواهب یک زندگی عادی مانند ازدواج و یا حتی تغذیه یا تحصیل مناسب، شروع به نمایش امکانات فوق تصور خود در این زمینه ها کرده اند؟
درحقیقت باید گفت این رفتار در بسیاری از موارد یک بیماری روانیست- اجتماعیست که بر تمایل شدید یک شخص برای نمایش جدایی و تفاوتش با عامه مردم استوار است.این بیماری روانی که بخشی از آن درونی و بر عقده های حاصل از گذشته و شخصیت بی امتیازقشر نوآمده و نوکیسه استوار است در بخش بیرونی و اجتماعی خود از اپیدمی شبکه های اجتماعی تغذیه میشود و جالب اینکه این بیماری از طبقات نوکیسه به برخی افراد در طبقات پایین تر اقتصادی نیز تسری می یابد و کم نیستند افرادی از این قشر که برای نمایش زندگی متفاوت همان اندک سرمایه اندوخته خود و خانواده را به باد فنا داده اند.
در بروز این پدیده گرچه عامل اصلی اقتصاد و نابرابری های حاصل از آن است، اما نباید نقش آموزش نیز دست کم گرفته شود .در یک نظام آموزشی اگر کار و جوهره انسانی ارزش قلمداد شود و دانش آموزان اساس برتری را نه بر اساس پول پدر و مادر بلکه بر اساس تلاش و هوشمندی و تلاش جمعی حس کنند یقینا در آینده، تفاوت اقتصادی برآمده از رانت و فرصتهای نابرابر اقتصادی را امتیاز ندانسته و آنرا در چشم همسالان خود نمی کنند.
این فرد گرایی افراطی و این میل به تفاوت گذاشتن بین خود و جماعت کم برخوردار، قطعا در آینده نزدیک باعث برهم خوردن شدید نظم اجتماعی و بروز اتفاقات مهار نشدنی در عرصه جرایم اجتماعی خواهد شد چنان که امروز هم خبر از افزایش ۳۰ تا ۵۰ در صدی جرایمی چون سرقت از منازل ، خفت گیری ،جرم اولی ها و غیره و ذالک می دهند.
۴۶
نظر شما