زهره نوروزپور: دونالد ترامپ اردیبهشت ماه سال گذشته از برجام خارج شد. و در آستانه سالگرد خروج از توافق هسته ای، در فرودین ماه سال98 نیز با تروریستی خواندن سپاه پاسداران کشورمان حسن نیت خود را به مردم ایران بار دیگر نشان داد.(اینجا) اما این اقدام سبب شد که مردم ایران بیش از همیشه آگاه شوند که آمریکا دوستدار مردم ایران نیست.
ساعاتی پیش رئیس جمهور ایالات متحده سندی را امضا کرد که به موجب آن سپاه پاسداران ایران در آستانه روز پاسدار در لیست گروه های تروریستی قرار گرفت.
این مصوبه ای بود که در سال 2007 در سنای این کشور مطرح شد. باراک اوباما و هیلاری کلینتون از جمله سناتورهایی بودند که در آن زمان به این طرح رای مثبت دادند. با آمدن ترامپ به کاخ سفید اوضاع کمی فرق کرد. پرونده برجام، سوریه، عراق و یمن مسائلی بودند که آمریکایی ها به کرات ادعا می کردند که ایران در این کشورها عملیات تروریستی انجام می دهد.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در کنفرانسی خبری با اشاره به قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا گفت: این اقدام آمریکا پیام روشنی به قاسم سلیمانی و گروه‌های تحت نظر اوست مبنی بر اینکه رفتار غیرقانونی ایران در منطقه قابل قبول نیست و ما از متحدان خود می‌خواهیم از تصمیم آمریکا حمایت کنند.(اینجا)
وزیر خارجه کشورمان در واکنش به اقدام واشنگتن از شورای عالی امنیت ملی خواست که اقدام متقابل را سریعا در دستور کار قرار دهند،(اینجا) به دنبال نامه ظریف به رئیس جمهور شورای عالی امنیت ملی در بیانیه ای اعلام داشت: جمهوری اسلامی در اقدام متقابل در برابر اقدام غیرقانونی و نابخردانه امروز آمریکا اعلام می‌نماید، رژیم ایالات متحده آمریکا را دولت حامی تروریسم و فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام و تمامی نیروهای وابسته به آن را گروهک تروریستی نامید.(اینجا)
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان همچنین در توئیتی دیگر اقدام ترامپ را یک ماجراجویی خطرناک دیر از ایالات متحده در منطقه خواند.(اینجا)
روز شنبه نیز دکتر محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در توئیتر خود خطاب به آمریکایی ها نوشت: آنها که منافع نتانیاهو را به منافع کشورشان ترجیح می دهند و همواره توطئه نام گذاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان "سازمان تروریستی خارجی" را دنبال کرده اند، کاملا از عواقب این سیاست برای نیروهای آمریکا در منطقه آگاه اند. در واقع، آنها به دنبال کشاندن آمریکا به یک باتلاق هستند. ترامپ باید تا فاجعه دیگری برای آمریکا خلق نشده این حقیقت را درک کند.
اقدام آمریکا چه تبعاتی دارد؟
تصمیم واشنگتن علیه سپاه پاسداران در تاریخ سیاسی این کشور بی سابقه بوده است. برخی تحلیلگران معتقدند که اقدام آمریکا علیه نیروهای مسلح کشورمان، تبعاتی جدی به همراه خواهد داشت. برخی دیگر نیز بر این باور هستند که استارت جنگ کلید خورده است.
اما چرا می گویند جنگ؟ با توجه به فضای پساداعش در منطقه، حملات مکرر اسرائیل به مواضع ایران در سوریه، گمانه زنی ها مبنی بر خروج نیروهای نظامی ایران از سوریه، این فرضیه را مطرح کرده است که اسرائیل جنگی خانمان سوز را علیه تهران در سر دارد. ضمن اینکه نتانیاهو در کارزار انتخاباتی به سر می برد و اقدام ترامپ هدیه بزرگی برای نتانیاهو محسوب می شود. در پی امضای این سند او با ذوق زدگی از ترامپ تشکر کرد. (اینجا)
دکتر رضا نصری در این باره می گوید: بر خلاف تصور برخی تحلیلگران، نامگذاری سپاه به عنوان سازمان تروریستی به دولت آمریکا مجوز رهگیری نظامی با سپاه را نمی دهد. با وجود این، این نامگذاری ممکن است کنگره را ترغیب کند تا با تصویب یک قانون جدید مانع از این شود تا دولت کنونی بدون مجوز کنگره علیه ایران اقدام نظامی انجام دهد.
این تحلیلگر مسائل بین الملل در حالی این مساله را بیان می کند که امروز یک سناتور آمریکا با حمایت گروهی از سناتورهای دموکرات طرحی را به کنگره برده که هدف از آن ممنوع کردن اقدام نظامی دولت این کشور علیه ایران است.(اینجا)
در این میان با تحریم سپاه پاسداران تبعاتی که دامنگیر شاخه نظامی کشورمان می شود چشم گیر است، احتمال می رود که دارایی های خارجی سپاه در خارج از کشور بلوکه شود. کشورهای دیگر ممکن است در ارتباط نظامی با ایران دچار مشکل شوند، در نهایت این احتمال نیز وجود دارد که فعالیت های ایران در منطقه از لحاظ اقتصادی، سیاسی و نظامی متوقف شود.
دکتر رضا نصری حقوقدان بین الملل، در این باره روز گذشته در کانال تلگرامی خود پیش بینی کرد؛ نامگذاری سپاه پاسداران به عنوان یک «سازمان تروریستی» پایه و مبنای حقوقی ندارد و صرفاً یک اقدام سیاسی است. دخالت دادن سیاست در یک نظام حقوقی (نظام حقوق بشردوستانه) نیز به شدت آن را آسیب‌پذیر و شکننده می‌کند.
1) در واقع، برخلاف ادعای آمریکا، سپاه پاسداران نیروی نظامی رسمی یک دولت عضو سازمان ملل است که از تمام ویژگی‌ها و معیارهای یک نیروی نظامی کنوانسیونل برخوردار است. به عبارت دیگر، سپاه پاسداران اختیار خود را از قانون اساسی کشور می‌گیرد؛ یک ساختار فرماندهی و تصمیم‌سازی مشخص و تعریف‌شده دارد؛ و دارای یک آیین‌نامه و مرام‌نامه نظامی مصوب است که سازمان و اعضای آن را مقید به رعایت قوانین داخلی ایران و حقوق بین‌الملل در حوزه منازعات مسلحانه می‌سازد. کارنامه این نهاد در رعایت موازین و مقررات بین‌المللی جنگ - مانند کنوانسیون‌های ژنو - به زعم سازمان‌های بین‌المللی ناظر - کارنامه بسیار خوبی است، به نحوی که حتی در برابر نقض سیستماتیک این قوانین توسط رژیم صدام حسین در زمان جنگ ایران و عراق - از جمله در برابر استفاده عراق از سلاح شیمیایی - سپاه پاسداران قانونمندی و خویشتن‌داری قابل تحسینی از خود نشان داد. علاوه بر این‌ها، اعضای سپاه پاسداران دارای یونیفورم، نشان نظامی ثابت و قابل رؤیت و سایر ویژگی‌های لازم نیز هستند، ضمن اینکه قریب به نیمی از جمعیت مشمولین خدمت سربازی در ایران دوران خدمت خود را در این نهاد سپری می‌کنند.
2) با نامگذاری نیروی نظامی رسمی یک دولتِ عضو کنوانسیون‌های ژنو ناگزیر مقولهٔ معیوبِ «سرباز تروریست» در روابط بین‌الملل ورود خواهد کرد؛ و این بدعت جدید خود تاثیرات منفی بسزایی بر حقوق اساسی، شأن و جایگاه سرباز و اسیر جنگی خواهد گذاشت. قابل ذکر است که این نامگذاری - چنانچه با اقدام متقابل مواجه شود (که خواهد شد) - تبعات سنگینی بر وضعیت حقوقی و جایگاه سربازان و اسرای ارتش آمریکا نیز خواهد داشت. به نحوی که در صورت دستگیری و قرار گرفتن در قلمرو کشور، راه برای برخورد با آنها در چارچوب قوانین کیفری و محاکمه آنها به عنوان «تروریست» باز خواهد شد.
3) اگر این نامگذاری تاثیر منفی قابل ملاحظه‌ای بر حقوق سربازان کشور مصدوم بگذارد - یا اگر اینطور پیش‌بینی شود که این نامگذاری، در صورت تحقق، لطمه‌ای بر ضمانت‌های حقوقی و حمایت‌های بین‌المللی لازم از شأن و جایگاه نظامیان کشور خواهد گذاشت - چه بسا دولت مصدوم توجیهی برای باقی ماندن در کنوانسیون‌های ژنو نداشته و - با خروج از ان - این رژیم حقوقی را - که مبتنی بر اصل تعهد متقابل است - دچار فروپاشی سازد.
49310
نظر شما