*رضا رسالت
برای تحقق این مهم لازم است که با یک صدا و اتخاذ سیاست یکسان با جهان مواجه شد که امری ضروری است. هرچند در مدیریت مسائل داخلی کشور باید دیدگاه ها، نظرات و رهیافت های مختلف را ملاحظه کرد، اما در مسائل امنیت ملی و دفاع از کلیت نظام و مصالح و منافع بیرونی آن میبایست به وحدت رویه برسیم. تقویت فرآیندهای اجماع سازی در داخل کشور در نهایت میبایست ما را به یک برون داد واحد رهنمون سازد. نگارنده بر این باور است که تک صدایی مبتنی بر خرد جمعی لزوما به معنای نادیده انگاشتن نظرات غیر همسو نیست، بلکه اقناع سازی آن نظرات و تلاش برای رسیدن به فهم مشترک است. البته طبیعی است که در نهایت این وزارت امور خارجه خواهد بود که به عنوان متولی اصلی به ارائه ی سیاست خارجی کشور در عرصه ی بین الملل خواهد پرداخت.
چند صدایی در عرصه ی سیاست خارجی ممکن است تلقیات و محاسبات طرف مقابل را با اختلال مواجه سازد، اگر به این مسئله به عنوان یک راهبرد نگریسته شود، شاید در مواقعی راهگشا باشد، کما اینکه برخی از کشورها با دامن زدن به مواضع مختلف داخلی خود امکان تصمیم گیری اصولی را از طرف مقابل سلب کرده و پیش بینی های ان را دچار اختلال مینمایند.
اما فارغ از این راهبرد که ممکن است به تشخیص حاکمیت در مواردی به اجرا در آید، در پردازش مواضع و امکان سنجی ظرفیت ها و روش های اثرگذاری بین المللی، مسئولیت میباید به متولی اصلی آن سپرده شود.
طبق قوانین مصرحه و بالادستی کشور، وزارت امور خارجه تولیت سیاست خارجی را بر عهده دارد و مواضع ان برایند تصمیمات کلان نظام جمهوری اسلامی است. در استوار نامه هایی که سفرای ایران به مقامات کشورهای مقصد خود تحویل میدهند، این موضوع به صراحت بیان شده است که فعل، قول و مواضع سفیر فرستاده شده به عنوان کارگزار سیاست خارجی به منزله ی منویات نظام جمهوری اسلامی است.
با این وجود نمیتوان منکر این موضوع شد که پذیرش تنوع و تکثر سیاسی، گسترش پهنای عرصه سیاسی را در پی خواهد داشت؛ فضایی که در آن حضور متراکم و حداکثری اندیشه ورزان سبب افزایش میزان مشروعیت داخلی و در پی آن اقتدار بین المللی نظام سیاسی خواهد شد. نمی توان تردیدی بر ضرورت تکثر در دایره ی کنش قانونمند نیروهای سیاسی جامعه وارد آورد.
نگارنده بر این اصل متفتن و مستحضر است که در سپهر سیاست ورزی خارجی اگر نقد وجود نداشته باشد، کنشگری بین المللی دچار رخوت و رکود خواهد شد. بر این اساس رویکرد حذفی نسبت به گروه های سیاسی نتیجه ای جز گسترش زوال اندیشه و تفکر در جامعه نخواهد داشت و به تک سویه نگری و استیلای تفکر خودمحورانه در فضای سیاسی کشور منجرخواهد شد.
با التفات کامل به موارد فوق آنچه متیقن است لزوم به رسمیت شناختن مجرای اصلی است. تمام دیدگاه ها و نظرات الزاما باید از مجرای وزارت خارجه به دنیا مخابره شود. متاسفانه بخش معظَمی از توان وزارت خارجه مصروف مدیریت مواضع ناهمسو و بعضا غیر کارشناسی داخلی شده است، وزیر امور خارجه به جای آن که تلاش خود را صرف احتجاج با طرف خارجی نماید در بسیاری از موارد باید پاسخگوی سیگنال های متشتت و پالس های مخرب داخلی باشد.
در چنین شرایطی که دشمن بیان نافذ وزیر امورخارجه کشورمان را برنتابیده و با رویکرد تحریمی در صدد اطفاء روشنگری های آتشین ایشان برامده است، ارسال پیام های مغایر و تضعیف مواضع اصولی وزارت خارجه، نهاد مجری در سیاست خارجی را به شکلی متذلذل و ناکارمد نمایان میسازد که بر خلاف منافع ملی و باعث خدشه دار شدن اقتدار نظام اسلامی خواهد شد.
*کارشناس حقوقی
310 310
نظر شما